Dagblaðið Vísir - DV - 23.09.2008, Qupperneq 14

Merkilegt er hvað friðþæg-ingarstefna Morgun-blaðsins í garð Halldórs Laxness gengur langt.
Nú var það svo í eina tíð að Morg-
unblaðsmenn og aðrir borgaralega
þenkjandi menn voru ekkert sér-
lega hrifnir af boðskap mannsins
sem utan þess að skrifa bókmenntir
boðaði fagnaðarboðskap alþýðurík-
is sósíalismans. Einhvern tíma í tíð
Matthíasar Johannesen gerðist það
svo að sættir tókust með blaðinu og
bókaritaranum.
Og við þetta er að sjálfsögðu ekkert að athuga. Halldór Laxness var prýðisgóður rithöfundur og auðvitað
sæmdi blaðinu ekki annað en að
hafa hann stundum innanborðs. En
í seinni tíð finnst Svarthöfða sem
þessi stefna gangi of langt. Auðvitað
var það dálítið pínlegt þegar Morg-
unblaðið greindi frá því á forsíðu
sinni síðasta sunnudag að fundist
hefði fyrsti kveðskapur Nóbelskálds-
ins, vísur sem hann hefði skrifað að-
eins tólf ára að aldri. Og auðvitað var
það rétt hjá Morgunblaðinu að hinn
ungi Halldór frá Laxnesi hafði skrif-
að þessar vísur. Vandamálið var bara
að allavega aðra vísuna hafði hann
skrifað upp eftir minni og var það
ekki hans kveðskapur heldur annars
löngu liðins manns. (En kannski
má þá telja að Þorleifur Jónsson frá
Hjallalandi hafi búið yfir allavega
vísi að þeim hæfileikum sem þarf
til að verða Nóbelskáld.) En þarna
gekk allavega friðþægingarstefna
Morgunblaðsins við Nóbelskáldið of
langt. Skáldinu var eignaður heiður
sem það átti ekki skilið.
Og þá er að líta til þess að þetta er ekki í fyrsta sinn sem Morgunblaðið slær því upp að fundist hafi
fyrsti kveðskapur Halldórs Laxness,
mannsins sem áratugum saman
gnæfði yfir önnur skáld. Þannig
mátti lesa mikla frétt í Morgun-
blaðinu fyrir fáeinum árum
um að hinn ungi rithöfund-
ur hefði skrifað efni sem
birtist undir heitinu Snær
Svinni þegar hann var að-
eins fjórtán ára. Þetta þótti
Morgunblaðsmönnum
mikil frétt og blésu hana
út sem mikið skúbb. Og
vissulega teljast það mikil
tíðindi að finnist fyrstu
skrif svo merks rithöfund-
ar. Vandamálið með skúbb
Morgunblaðsins þá var bara
sá að skúbbið var ekkert
skúbb. Frá þessu hafði ver-
ið sagt áður. Og það meira
segja rúmum tveimur ára-
tugum áður. Í einni smásögu
Hrafns Gunnlaugssonar, rithöf-
undar, kvikmyndagerðarmanns
og eins umdeildasta manns Ís-
lands hina síðari áratugi, var
nefnilega sagt frá kveðskap
hins unga rithöfundar
sem hefði birst undir
heitinu Snær Svinni.
Þá vildi nefnilega svo
til að skáldskapur-
inn, sem kannski var lygilegri en
sannleikurinn, reyndist alveg réttur.
Þó Hrafn hafi þá lítið viljað tjá sig
um málið töldu þeir sem til ferils
hans þekkja að sennilega hefði Nób-
elskáldið sjálft sagt honum frá þess-
um fyrstu skrifum sínum. Hrafn leik-
stýrði nefnilega kvikmynd eftir sögu
Halldórs Laxness og áttu þeir þá víst
hin ágætustu samskipti.
þriðjudagur 23. september 200814 Umræða
FriðþægingarsteFna
Morgunblaðsins
svarthöfði
reynir traustason ritstjóri skriFar: Stjórnmálamenn sáu um að kynda elda haturs og óbeitar.
Kolkrabbinn og Hafskip
Leiðari
Hafskipsmálið er lýsandi dæmi um svartan blett í sögu stjórnmála, viðskipta og fjölmiðla. Eins og
oft gerist tóku nær allir á rás og dæmdu
stjórnendur fyrirtækisins fyrirfram án
þess að hafa annað fyrir sér en orðr-
óminn og lítt ígrundaðar flugufregnir.
Stjórnmálamenn sáu um að kynda elda
haturs og óbeitar í garð fyrirtækisins
sem fór á hliðina án þess að rekstrarleg
rök væru fyrir gjaldþroti. Ný bók, Afdrif
Hafskips í boði hins opinbera, fer ágæt-
lega í gegnum málið þótt höfundurinn
hafi verið á launum hjá helstu þolend-
um Hafskipsmálsins. Auðvitað er ákveðin brotalöm í bókinni.
Svo er að sjá sem helsta niðurstaðan sé sú að stjórnmálamenn-
irnir Jón Baldvin Hannibalsson og Ólafur Ragnar Grímsson hafi
stokkið á vagninn, keypt sér ódýrar vinsældir og hossað sér á
málinu með lítt ígrunduðum hætti. Og fjölmiðillinn Helgarpóst-
urinn setti málið allt af stað. Það sem helst vantar á er að teikna
upp hlut stjórnenda Eimskips í málinu. Getur verið að stjórn-
endur þess hafi með svívirðilegum hætti nýtt sér völd sín í ís-
lensku samfélagi til þess að veita samkeppnisaðilanum bana-
högg? Hver var þáttur forstjóra Eimskips
í öllum spunanum? Hvers vegna boðaði
hann fjölmiðlamann á sinn fund og lagði
þar fram sína útleggingu á því hversu
slæmt fyrirtæki Hafskip væri? Hvaða er-
indi átti seðlabankastjóri inn á fund þar
sem fjallað var um Hafskip í kröggum?
Var Kolkrabbinn að þjóna lund sinni?
Var raunverulega um víðtækt samsæri
að ræða til þess að knésetja aðstand-
endur Hafskips? Allar þessar spurning-
ar standa eftir. Vitað er að málið hefur
brunnið mjög á sexmenningunum sem
stjórnuðu félaginu en voru fangelsað-
ir eftir meinta aðför. Þeir hafa leitað allra leiða til að taka mál-
ið upp og kryfja það til mergjar en kerfið hefur brugðist. Nauð-
synlegt hlýtur að teljast að gera málið allt upp. Samfélagið sjálft
þyrfti að fara í það uppgjör. Afdrif Hafskips í boði hins opinbera
varpar ljósi á ákveðna þætti málsins en eftir standa ótal spurn-
ingar. Getur verið að samsæri hafi átt sér stað til að knésetja sak-
lausa menn en tilefni hafi aldrei verið til að setja félagið í þrot?
Íslenska þjóðin þarf að fá þau svör hvort samsæri hafi átt sér stað
og verið drifkrafturinn í málinu.
spurningin
„Ég held að
maður þyrfti að
vera ansi aumur
til að öfunda
Georg
Bjarnfreðarson af
einhverju,“ segir
Guðlaug
Kristjánsdóttir,
formaður
bandalags
háskólamanna. Í
nýjum pistli sínum um kjarabaráttu
ljósmæðra vísar hún í orð georgs í
dagvaktinni þar sem hann stærir sig af
fimm háskólagráðum. guðlaug er
með eina gráðu.
ertu öFundsjúk?
sandkorn
n Orðið á götunni á eina frumleg-
ustu kenninguna um ráðherraskipti
sem vart stenst skoðun. Þar er fullyrt
að Árni M.
Mathiesen
fjármálaráð-
herra sé á
meðal um-
sækjenda um
forstjórastöðu
Landsvirkj-
unar. Fái
hann stöðuna
verði Þorgerður Katrín Gunnars-
dóttir fjármálaráðherra í stað Árna!
Þá er fullyrt að Björn Bjarnason
hætti og sem dómsmálaráðherra í
hans stað komi Bjarni Benedikts-
son sem er trúlegt. Víst er að Árna
Mathiesen hugnast ekki umræðan
um að hann fari. Í athugasemda-
kerfi Orðsins á götunni dúkkaði upp
Sigmundur nokkur Sigurgeirs-
son, en það heitir aðstoðarmaður
Árna. „Er DV farið að skrifa þessar
vangaveltur á þessari götu?“ spurði
Sigmundur.
n Haraldur Johannessen ríkislög-
reglustjóri sætir vaxandi gagn-
rýni frá háttsettum aðilum innan
lögreglunnar. Haraldur hefur með
fulltingi vinar síns, Björns Bjarna-
sonar dómsmálaráðherra, þanið
embætti sitt út
og þá einkum
sérsveitina
sem er mikið
áhugamál
þeirra félaga.
Nýverið mót-
mælti Jóhann
R. Benedikts-
son, lögreglu-
stjóri á Suðurnesjum, hugmyndum
Haraldar um að fjárveitingar til lög-
reglumála færu í gegnum embættið
og taldi það fela í sér hættulega mið-
stýringu. Þetta þola vinirnir Björn og
Haraldur illa.
n Stefán Eiríksson, lögreglustjóri
höfuðborgarsvæðisins, kom fram
með harða gagnrýni í viðtali við
sunnudagsútgáfu Morgunblaðsins
um helgina. Þar segir Stefán að hægt
væri að fjölga lögreglumönnum á
götum borgarinnar með endur-
skipulagningu.
Hann leggur til
að sérsveit-
in verði færð
undir embætti
hans. Á RÚV á
sunnudag er
haft eftir Har-
aldi Johann-
essen að hann
telji þetta fráleita hugmynd hjá
Stefáni. Það hugnist honum engan
veginn að færa sérsveitina undir
„staðarlögreglustjóra“ til að fylla í
skörð vegna mannahallæris.
n Óskar Sigurpálsson, formaður
Lögreglufélags Reykjavíkur, bættist
svo í gagnrýnendahóp ríkislög-
reglustjóra í fréttum Sjónvarpsins
á sunnudagskvöld, en haft er eftir
honum að embætti ríkislögreglu-
stjóra sé tilraun sem hafi misheppn-
ast. Á sama tíma og verið væri að
spara í rekstri innan lögreglunnar
væri verið að auka við mannafla og
útgjöld til sérsveitarinnar án sýni-
legrar ástæðu. Þetta eru stór orð frá
formanni Lögreglufélags Reykja-
víkur og endurspegla verulega
óánægju með störf Haraldar Jo-
hannessen í embætti ríkislögreglu-
stjóra innan raða lögreglunnar.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á netinu: dv.is
aðalnúmer: 512 7000, ritstjórn: 512 7010,
áskriftarsÍmi: 512 7080, auglýsingar: 515 70 50.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Ég á sama
rétt og aðrir í
þjóðfélaginu.“
n Benjamín Þór Þorgrímsson, kenndur við
Ólafsvík, um Kompásþáttinn sem sýndur var í
gærkvöldi. Benjamín, sem er sakaður um að vera
handrukkari, er ósáttur við myndbirtingar
Kompáss. - DV
„Mér finnst þetta
vera einstakt
fyrirbæri í
Íslandssögunni.“
n Jón Gnarr, um fyrirbærið Tvíhöfða sem hann
skóp ásamt Sigurjóni Kjartanssyni. - Fréttablaðið
„Þegar ég vaknaði
eftir aðgerðina
kom skurðlækn-
irinn til mín og
sagði mér að ég
hefði verið þremur til
fjórum tímum frá því að
deyja.“
n Ásdís Rán Gunnarsdóttir, um veikindi sín en
hún hefur legið á sjúkrahúsi í Búlgaríu
undanfarið. - DV
„Er þetta fram-
lag ríkisstjórn-
arinnar til
þjóðarsáttar?“
n Vilhjálmur Birgisson, formaður
verkalýðsfélags Akraness, um afturvirka
launahækkun æðstu ráðamanna þjóðarinnar. - DV
„Það er vitað að
þessir menn láta sér
ekki segjast.“
n Jón F. Bjartmarz, um nauðsyn átaks
lögreglunnar gegn handrukkurum sem hófst árið
2005. Flestir þeirra sem lögreglan hafði afskipti af
gerðust ítrekað brotlegir. - Fréttablaðið
bókstafLega