Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1903, Blaðsíða 75

73
Yfirlit
yfir tekjur og útgjöld sveitasjóðanna 1899—1900 með
hliðsjón af fyrri árum.
1. Leiðrjettiugin hjer næst á undan er komin af þvi', að þessir reikningar
fengust ekki úr kaupstöðunum sumum fyr en eptir aS skyrslurnar 1898—99 voru prentaSar.
Árin 1896 og 1897 vantar IsafjörS annars eru þessar skyrslur fullkomnar nú til fardaga 1900
fyrii hreppana, og til ársloka 1900 fyrir kaupstaðina.
Undanfarin ár voru tekin yfirlitin yfir þessar skyrslur í Landshagsskvrslunum sem
hókmentafjelagið gaf út áður, og reiknuS út í núgildandi peningum. Framan af voru þessar
sk/rslur reiknaðar bæði í landaurum og peningum, og ef einhver lítur í þær nú hefir liann
enga hugmynd um þær upphæðir sem í gömlu sk/rslunum standa. Nú eru allir þessir út,-
reikningar búnir, og hjer í þessu yfirliti eru allar tekjur og gjöld sveitasjóðanna talin í nú-
gildandi peningum, sem gjörir yfirlitiS aSgengilegt og skiljanlegt fyrir hvern sem er.
T e k j u r :
2. Tekjur sveitarsjóðanna fara alt af vaxandi ár frá ári. Þörfum sveitanna liefir
fjölgað frá 1860—1900. Ýmsir útgjaldaliðir liafa bæzt við þá gömlu, öil gjöld til s/slusjóð-
anna og sysluvega, alt sem greitt er til mentamála, og kostnaður við sveitarstjórn. Þegar
þessi upphæð er hjer tekin einnig fyrir 1854, verður hún þó að nokkru leyti ágizkun, þar sem
sk/rslan 1854 hafði eingöngu aSalupphæðina úr Vesturamtinu. Tekjur sveitasjóðanna hafa
verið:
Árið Tekjur alls Þar af eptirstöövar Hreinar árstekj
1854 134000 kr. 72000 kr. 62000 kr.
1858 180000 — 86000 — 94000 —
1861 214000 — 65000 — 149000 —
1871 389000 — 52000 — 337000 —
1881 • 298000 —
1891 654000 — 265000 — 389000 —
1900 658000 — 224000 — 434000 — •
Síðasti dálkurinn er sanra sem þau útgjöld, sem landsmenn hafa orðið aS bera á
hverju þessara ára. Reiknuð í krónutali hafa útgjöldin til sveitanna eða tekjur sveitasjóð-
anna 7-faldast frá 1854—1900. Sje svö tekið tillit til þess, að peningar hafa lækkað í verði
á sama tíma, þá liafa þau aðeins þri'- og hálffaldast, eða fjórfaldast á tímabilinu. Gjöldin
til búnaðarskólasjóðs og til jafnaðarsjóðanna eru ekki talin hjer með.
Þessi hækkun á tekjuin sveitasjóðanna kemur af því, sem áður var sagt, að yms n/
útgjöld hafa bæzt við. Vöxturinn stafar þar á móti ekki svo mjög af því að útgjöldin til
fátækra hafi aukist um alt þetta. Utgjöldin til fátækra hafa verið (1854 er að nokkru leyti
getgáta).
1854 Öll útgjöldin nema lán og óvissar tekjur 46,000 kr.
1858 Ómagaframfæri og sveitarstyrkur.............. 67,000 —
1861 —...................... 105,000 —
1871 — 211,000 —
1881 —...................... 173,000 —
1891 Til fátækra framfæris ................. 170,000 —
1900 Til þurfamannu undir og yfir 16 árum 180,000 —
10