Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1910, Page 231

225
Lán voru ekki tekin upp í skýrslurnar sem sjerslakur tekjuliður fj'r en 1905. Síðan
liafa þau verið talin.
1904— 05 27745 kr.
1905— 06 13278 —
1906— 07 25071 —
1907— 08 28447 —
Síðustu 2 árin námu lánin um 7°/o eða V14 hluta af árstekjum sveilarsjóð-
anna. Sumt af þessum lánum eru að eins smá bráðabirgðalán, sem greidd eru upp
á næsta ári, en mestur hlutinn mun þó vera afborgunarlán.
2. Útgjöld Langstærsta útgjaldagrein sveitarsjóðanna er fútœkrnframfærið.
IJað nemur rúmlega þriðjungnum af hreinum ársútgjöldum (aðaluppliæð gjaldanna
að frádregnum eftirstöðvum og úlgjaldaeftirstöðvum). Síðuslu árin hefur það verið
samkvæmt sveitarsjóðaskýrslunum sem lijer segir:
1904—5 1905—6 1906—7 1907—8
Til barna undir 16 ára.................. 8005 7221 7786 7794
Til þurfamanna yfir 16 ára ........... 147456 139113 131380 134829
Fátækraframfæri alls ................. 155461 146334 139166 142623
Hjer frá dregst endurgr. sveitarstyrkur 18611 15390 15163 17046
Eflir verða 136850 130944 124003 125577
1907—8 hefur samkvæmt þessum skýrslum gengið lil hvers þurfamanns að
meðaltali 88.2 kr. af sveitarfje. En ijölskylda, sem er á sveit, er hjer talin sem
einn þurfamaður. Til munaðarlausra barna undir 16 ára hefur samkvæmt skýrsl-
unum gengið 60.9 kr. Hjer er talið allt það fje sem gengið hefur til fátækrafram-
færis á árinu, án þess að dreginn sje frá endurgoldinn sveitarstyrkur. Þegar dæma
á um sveitarþyngslin, live mikil þau sjeu á mann eða á livern gjaldanda, virðist
aftur á móti rjettara að draga frá endurgoldinn sveitarstyrk. 1907—8 hafa þessi út-
gjöld verið kr. 1.69 á hvern niann utan kaupstaðanna (4) eða kr. 7.38 á hvern
gjaldanda.
Næst fátækraframfærinu kveður mest að útgjölduuum til sýslusjóðs, sýslu-
sjóðsgjaldi og sýsluvegagjaldi. Gjöld þessi samanlögð hafa síðustu árin numið rúm-
lega V5 af hreinum ársútgjöldum sveitarsjóðanna. Pau hafa numið árlega sam-
kvæmt skýrslunum um efnahag sveitarsjóðanna:
Sýslusjóðsgjald. Sýsluvegagjald. Samlals.
1896—1900 (meðaltal)............. 33509 kr. 17250 kr. 50759 kr.
1901 — 1905 ( —»— ) ............ 54335 — 17478 — 71813 —
1905— 6 ......................... 60635 — 19671 — 80306 —
1906— 7 .................. 62549 — 20928 — 83477 —
1907— 8 ......................... 67171 — 22245 — 89416 —
Utjöld til mentamála nema enn eigi nema litlum hluta af útgjöldum sveitar-
sjóðanna (um V20 af hreinum útgjöldum), en hafa farið mjög vaxandi á síðari ár-
um. Þau voru samkvæmt sveitarsjóðaskýrslunum:
1901—2 ............. 10362 kr.
1907—8 ............... 19943 —
Kostnaður við sveitarstjórnina er álíka mikill og útgjöldin til mentamálanna.
Aðalþátturinn í þessum kostnaði mun vera laun hreppsnefndaroddvitans og gjald-
kera sveitarsjóðsins. Pessi kostnaður hefur verið samkvæmt sveitarsjóðsskýrslunum:
LHSK. 1909 29