Lögmannablaðið - 01.09.2005, Blaðsíða 11

11
Eru störf lögmanna of lítils metin þegar kemurað samanburði við störf annarra sérfræðinga?
Í flóknum dómsmálum má stundum bera saman
vinnuframlag lögmanna og sérfróðra manna sem
dómkvaddir hafa verið til að fjalla um og meta
afmarkaða þætti máls, s.s. verkfræðinga í fast-
eignagallamálum, lækna og lögfræðinga í líkams-
tjónamálum o.s.frv. Dómkvaddir matsmenn fá
greitt fyrir sína vinnu skv. framlögðum reikn-
ingum. Ég minnist þess ekki að reikningar dóm-
kvaddra matsmanna hafi komið til sérstakrar
skoðunar fyrir dómi. Líklegasta skýringin er sú að
reikningagerð þessara sérfræðinga hefur þótt eðli-
leg og endurspegla umfang þeirra vinnu sem innt
hefur verið af hendi. Aftur á móti þegar lögmenn
eiga í hlut er algengt að litið sé framhjá ítarlegum
tímaskýrslum við málskostnaðarákvörðun dóm-
ara. Þannig fæst kostnaður vegna lögmannsað-
stoðar aðeins bættur að hluta þrátt fyrir framlagða
tímaskýrslu á meðan aðrir sérfræðingar í sama
máli hafa fengið sína vinnu greidda að fullu.
Vinnuframlag lögmanna er stöðugt til skoðunar
hjá dómstólum. Hvaða mælikvarði annar er betri
til að að fara eftir en greinargóð tímaskýrsla um
það sem gert hefur verið? Þyki skorta á áreiðan-
leika tímaskýrslu lögmanns eða einhver vafi leika
á trúverðugleika hennar þá er nærtækast að skoða
umfang alls málsins, ekki aðeins út frá sakarefn-
inu sjálfu, og má þá hafa reikninga annarra sér-
fræðinga til hliðsjónar við ákvörðun, einkum
matsmanna ef þeim er fyrir að fara í máli, enda
birtast í þeirra reikningagerð mikilvægar upp-
lýsingar um hvað telst vera eðlilegt endurgjald
fyrir þeirra sérfræðivinnu.
Málskostnaðarákvarðanir eru sjaldnast rök-
studdar og því erfitt að ráða í hvað veldur þegar
dæmdur málskostnaður er í engu samræmi við
framlagðan málskostnaðarreikning sem studdur
hefur verið með tímaskýrslu. Einhver sjónarmið
er varða dómhafa (eða lögmann hans?) kunna að
ráða því að ekki eru dæmdar fullar bætur vegna
lögmannskostnaðar. Það verður hins vegar sjaldn-
ast lesið út úr dómsniðurstöðum hvað ræður og
eftir situr lögmaðurinn gramur yfir sínu hlutskipti,
að vinnuframlag hans hafi verið vegið og metið en
léttvægt fundið, og dómhafinn yfir því að þurfa að
greiða mismun dæmds málskostnaðar og raun-
verulegs vinnuframlags lögmanns.
Einn er sá málaflokkur þar sem þessi síðast
töldu sjónarmið eiga ekki við en það eru gjafsókn-
armál. Þar ættu dómarar að dæma málskostnað
með hliðsjón af vinnuframlagi og eiga sjónarmið
er varða gjafsóknarhafa ekki að hafa áhrif á máls-
kostnaðarákvörðun. Verði málskostnaður í gjaf-
sóknarmálum áfram skorinn við nögl þá munu
lögmenn í æ ríkari mæli gera sérstakt samkomu-
lag við væntanlega gjafsóknarhafa áður en þeir
taka að sér mál þeirra þar sem kveðið er á um að
gjafsóknarhafar skuli sjálfir bera þann kostnað
sem upp á vantar fulla þóknun til lögmanns. Slík
þróun væri afar óheppileg vegna eðlis gjafsóknar-
mála. Það er óásættanlegt þegar lögmönnum er
aðeins dæmd takmörkuð þóknun í gjafsóknar-
málum, sem er í engu samræmi við rökstutt vinnu-
framlag þeirra. Slíkar takmarkanir eiga ekki að
koma fram í málskostnaðarákvörðun dómara,
heldur í gjafsóknarleyfinu sjálfu, sbr. 1. mgr. 127.
gr. einkamálalaga 91/1991. Með veitingu leyfisins
er búið að fjalla um skilyrði gjafsóknar og hvort
leyfið skuli takmarkast við tiltekna þætti máls eða
við tiltekna fjárhæð. Að öðru leyti sætir leyfið
ekki takmörkunum. Það ætti að virða.
L Ö G M A N N A B L A Ð I Ð
Lögmenn og aðrir
sérfræðingar
Jóhannes Albert Sævarsson hrl.