Lögmannablaðið - 01.03.2012, Blaðsíða 7

lögmannaBlaðið tBl 01/12 7
UMfJöllUn
hvort það væri vegna þess að tímafjöldi
samkvæmt skýrslu væri endurskoðaður
af dómara eða tímagjald.
Fram kom hjá lögmönnunum að
ákvarðanirnar væru misjafnar eftir
dómurum og sögðust sumir greina
meiri skilning á málskostnaðarkröfum
lögmanna þegar dómarinn hefði
sjálfur unnið við lögmannsstörf áður.
Sá skilningur gæti til dæmis lýst sér í
því að sú tala sem ákveðin rennur ekki
beint í vasa lögmannsins heldur hefur
hann umtalsverðan kostnað sem þarf að
greiða vegna reksturs og upphæðin sem
hann fær því í raun öllu lægri.
misjöfn staða eftir
réttarsviðum
Á ákveðnum sviðum eru reglur um
málskostnaðarákvarðanir. Þetta á t.d.
við um störf verjenda, sem vinna
samkvæmt taxta dómstólaráðs, en hann
er ákveðinn kr. 10.000,­ á tímann. Sú
ákvörðun var tekin árið 2008 og hefur
talan ekki verið hækkuð síðan, þrátt
fyrir að verðlag í þjóðfélaginu og taxti
lögmanna hafi hækkað töluvert á sama
tíma og að þessi tala hafi raunar verið í
lægri kantinum þegar hún var ákveðin.
Ljóst er að verulegur munur er orðinn
á tímagjaldi lögmanns, sem sérhæfir sig
í sakamálum annars vegar og selur því
tíma sína samkvæmt þeim taxta og hins
vegar lögmanns sem vinnur samkvæmt
algengu tímagjaldi á lögmannsstofum í
dag, sem er frá 18 – 22 þúsund krónur
á tímann. Líkt og Símon Sigvaldason,
formaður dómstólaráðs, bendir á í viðtali
í blaðinu má þó á móti horfa til þess að
laun verjenda í sakamálum eru greidd
úr ríkissjóði og greiðslur því öruggari
en annars.
málarekstri fylgir áhætta
Símon bendir á að mat dómara verði
að ráða við málskostnaðarákvarðanir
og að á þeirri stundu liggi ekki fyrir
hvernig uppgjöri lögmannsins og
aðilans verði á endanum háttað. Þá
liggi að baki málskostnaðarákvörðun
í einkamáli tiltekin áhættusjónarmið.
Þannig megi sá sem stundi viðskipti
á ákveðnu sviði, eða hafi tiltekna
atvinnustarfsemi með höndum, reikna
með því að til útgjalda kunni að koma
vegna atvinnuþátttökunnar sem hann
fái ekki að fullu bætt. Símon segir að
kostnaður vegna starfa lögmanns sé
þar á meðal, hvort sem hann tengist
ákveðnu dómsmáli eða ekki. Hann tekur
einnig fram að mikilvægi tímaskýrslna
sé ótvírætt og að allajafna sé ekki tilefni
til að draga í efa að slíkar skýrslur séu
sannleikanum samkvæmt. Hann tekur
fram að ef efasemdir vakni hjá dómara sé
eðlilegt að kalla eftir skýringum frá aðila.
ósamræmi getur fælt frá
Í þessari samantekt er leitast við að
fá fram sjónarmið lögmanna annars
vegar og dómstóla hins vegar varðandi
þessi atriði. Ljóst er að ákvörðun
málskostnaðar er mikilvægur hluti af
dómsmáli, einkum ef hagsmunirnir
sem eru undirliggjandi eru ekki þeim
mun meiri, enda getur hæglega komið
upp sú staða að sigur í málinu sjálfu
núllast í raun út ef málskostnaður fæst
ekki bættur. Jafnvel getur það gerst að
viðkomandi tapi á því að hafa farið af
stað í málinu til að byrja með. Það er
mikilvægt að atriði sem þessi séu til
skoðunar. Þótt vissulega felist alltaf í því
áhætta að reka dómsmál má ljóst vera
að misræmi í málskostnaðarákvörðunum
og úrslitum dómsmála getur valdið því
að einstaklingar hugsi sig tvisvar um
áður en þeir leita réttar síns.
ÁH