Lögmannablaðið - 01.12.2013, Blaðsíða 29

lögmannaBlaðið tBl 04/13 29
UMfJÖllUn
starfið snúist um að láta gott af sér
leiða. í mörgum þessara landa eru
vandamálin mjög alvarleg, þar sem
fólk er pyntað eða sætir annarri illri
meðferð, og aðstæður í fangelsum eru
víða skelfilegar. Þá er flóttamanna­
og innflytjendavandinn vaxandi og
aðstæður flóttamanna eða innflytjenda,
t.d. í grikklandi eða á ítalíu, verulega
slæmar. svo eru auðvitað önnur mál
sem maður getur í vissum skilningi sagt
að séu „mýkri“ þótt það séu auðvitað
mikilvæg mannréttindamál, eins og t.d
tjáningarfrelsið sem hefur verið löng og
ströng barátta fyrir í mörgum þessara
ríkja. án tjáningarfrelsis er ekkert virkt
lýðræði.
Getur þú nefnt fleiri eftirminnilegt mál
sem þú tókst þátt í að dæma?
Það eru mörg mál sem eru eftirminnileg.
Eitt þeirra er „Al skeini gegn Bretlandi“
sem var fyrir yfirdeildinni, og snérist um
það hvort og að hve miklu leyti breskir
hermenn, sem tóku þátt í stríðsrekstri í
írak, ættu að virða mannréttindasáttmála
Evrópu í samskiptum sínum við óbreytta
borgara þar. maður hefði haldið fyrirfram
að þeir myndu ekki vera skuldbundnir
sáttmálanum á slíku ferðalagi þar sem
þetta væri utan lögsögu Bretlands. En
það var nú niðurstaðan engu að síður
á grundvelli þess sem kallast „effective
control“. Lögsaga dómstólsins er ekki
bara landfræðileg heldur eru ríkin sem
eru aðilar að sáttmálanum einnig bundin
af honum í samskiptum sínum í öðrum
heimshlutum ef skilyrði um „effective
control“ er uppfyllt. Þetta er dæmi
um mál sem var í senn áhugavert og
mikilvægt í hinu stærra heimspólitíska
samhengi.
Annað mál sem er eftirminnilegt
er „konanov gegn Lettlandi.“ Það
varðaði meinta stríðsglæpi sem kona­
nov þessi átti að hafa framið í seinni
heimstyrjöldinni. Það var talið að Lettland
hefði ekki brotið gegn ákvæðum sátt­
málans með þessum málarekstri gegn
honum eftir að Lettar fengu sjálfstæði
sitt. málið var stórpólitískt og Rússar
mjög ósáttir, enda var maðurinn álitinn
stríðhetja þar í landi.
mörg mál gegn Bretlandi hafa
verið mjög áhugaverð, þótt þau teljist
misjafnlega mikilvæg. Ég var svo
heppinn að vera mestan minn tíma í
deildinni þar sem fengist er við mál
gegn Bretlandi. má þar nefna „Eveida
o.fl. gegn Bretlandi“ en þar reyndi
á hvort vinnuveitanda er heimilt að
banna starfsmönnum sínum að bera
trúartákn á sér. Flugfreyja hjá einu
bresku flugfélaganna vildi bera kross
og hafa hann sýnilegan utan yfir
einkennisbúninginn en flugfélagið
hafði bannað það. starfsmaður borgar­
skrifstofu vildi ekki gefa saman fólk af
sama kyni af trúarlegum ástæðum og
stóð frammi fyrir starfsmissi. Þótt deila
megi um alvarleika eða mikilvægi slíkra
mála eru þau býsna áberandi í Evrópu
þessa dagana.
Enn eitt eftirminnilegt mál er „mosley
davíð Þór Björgvinsson hefur gegnt mörgum trúnaðarstörfum á starfsferli sínum. auk
þess að hafa verið dómari við mde, hefur hann verið fulltrúi á lögmannsstofum,
aðstoðarmaður dómara við efta dómstólinn og prófessor við lagadeildir háskóla íslands
og háskólans í reykjavík svo fátt eitt sé nefnt.
alls eru 47 dómarar við mde sem
koma frá flestum evrópulöndum.
dómurum er skipt upp í fimm deildir
með níu til tíu dómurum í hverri
þeirra. Í hverjum dómi sitja yfirleitt
sjö dómarar, en í yfirdeild, grand
Champer, sitja 17 dómarar.