Fréttablaðið - 31.12.2014, Blaðsíða 52

31. desember 2014 MIÐVIKUDAGUR| MENNING | 44
DANS ★★★★ ★
Vivid
Þjóðleikhúsið
DANSHÖFUNDUR: UNNUR ELÍSABET
GUNNARSDÓTTIR.
TÓNLIST: VIKTOR ORRI ÁRNASON.
DANS ARAR: BERGLIND RAFNS DÓTTIR,
ELLEN MARGRÉT BÆHRENZ, ÞÓREY
BIRGISDÓTT IR, SIGRÍÐUR ÓLÖF VALDI-
MARSDÓTTIR, ELÍN SIGNÝ W. RAGNARS-
DÓTTIR
Það er inn í fjölbreytta flóru
íslenskra dansverka sem Unnur
Elísabet frumsýnir verkið sitt
Vivid nú á milli jóla og nýárs. Þar
heldur hún uppi merkjum meira
hefðbundinnar danssköpunar
þar sem vel þjálfaðir dansarar
tjá með hreyfingum, innan vel
gerðrar danssköpunar, hugmynd
sem er undirstrikuð með áhuga-
verðri tónlist og fallegri umgjörð.
Unnur hefur þróað sinn ákveðna
stíl í danssköpun á undanförnum
árum.
Verkin hennar eru oftast mjög
sjónræn, þau vísa til kvenlegs
veruleika, hreyfingar eru í fyrir-
rúmi sem tjáningarform og mikið
er lagt upp úr danssmíðinni sem
slíkri. Það sést á þessari sýningu
eins og öðrum sem hún hefur gert
að nostrað er við hvert smáatriði.
Hreyfingarnar í verkinu, bæði
stórar og smáar, einkennast af
mýkt. Mikið er um smáar hreyf-
ingar sem krefjast nákvæmni,
hraða og sterkrar samhæfingar
en þó eru aldrei nein læti. Unnur
hefur fengið sterka dansara með
sér í verkið og má þar ekki á milli
sjá hver stendur sig best. Dans-
ararnir ná góðum tökum á öllu
hreyfiefninu og gefa því mikla
dýpt.
Verkið Vivid gerist í full-
komnum heimi að því er virðist
en afhjúpar um leið yfirborðs-
mennsku, tilfinningaleysi, tóm-
leika og endurtekningar. Vísað
er í þann heim kvenna þar sem
áhersla á yfirborðið skiptir meira
máli en það sem undir liggur og
ekkert má ógna hinni fullkomnu
mynd út á við. Hvítir leikmun-
ir, borð og stólar og ljósir bún-
ingar undirstrikuðu vel stemn-
inguna og það sama má segja um
hárgreiðsluna en dansararnir
báru allar óaðfinnanlegan hnút í
hárinu sem haggaðist ekki sama
á hverju gekk. Liturinn og áferð-
in á samfestingunum og serkjum
dansaranna voru mjög passandi
og flott en sniðið minnti þó full-
mikið á gríðarstór nærföt sem
konur klæðast inni á kvennadeild
Landspítalans eftir barnsburð
og sloppana sem boðið er upp á
þegar farið er í krabbameins-
skoðun.
Upplifun af dansverkum er eins
misjöfn og þau eru mörg. Stund-
um eru þau þess eðlis að þau ýta
við lífsskoðunum manns, stund-
um spila þau á tilfinningarnar
og í önnur skipti fá þau mann til
að hlæja. Vivid er síðan sú teg-
und verks sem er fyrst og fremst
nautn að horfa á vegna þess hvað
það er vandað þó að það búi einn-
ig yfir boðskap sem vert er að
hugsa um.
Sesselja G. Magnúsdóttir
NIÐURSTAÐA: Vandað og vel unnið
dansverk.
Í fullkomnum heimi
VIVID „Unnur hefur fengið sterka dansara með sér í verkið og má þar ekki á milli
sjá hver stendur sig best.“
„Dúkkuheimili er af sumum
talið eitt best skrifaða leikrit
allra tíma. Þegar ég las það fyrir
tæpu ári, í upphafi vinnuferlis-
ins, hugsaði ég: Ef þetta væri
eftir nútímahöfund mundi maður
segja,
„Ja, sá er aldeilis með puttann á
púlsinum.“ Þó eru 135 ár frá því
það var skrifað.“ Þannig byrjar
Harpa Arnardóttir að lýsa skiln-
ingi sínum á stórvirkinu sem hún
leikstýrir nú á stóra sviði Borgar-
leikhússins.
Spurningu um hvers vegna
heiti verksins hafi verið breytt
úr Brúðuheimili í Dúkkuheim-
ili svarar Harpa: „Það er til að
innbyrðis rökin haldi, Dúkku-
heimili er vísun í texta í verkinu.
Við notum frekar orðið dúkka en
brúða nú til dags. Svo hefur nafn-
ið breyst áður. Fyrsta uppsetning
hér á landi, sem var í byrjun 20.
aldar, hét Heimilisbrúðan.“ Hún
segir nýja þýðingu Hrafnhildar
Hagalín á verkinu alveg frábæra.
„Öll verk þarf í raun að þýða inn
í samtímann. Næmi fyrir tungu-
málinu skiptir svo miklu máli
í túlkuninni. Við Hrafnhildur
unnum saman styttingar á verk-
inu í vor og lögðumst í greiningu
á því – djúpgreiningu.“
Harpa segir Dúkkuheimili
skemmtilega plottdrifið verk.
„Það talar til okkar Íslendinga,
það er um skuldarann og skuldu-
nautana og hjón sem ekki vilja
bara nóg af peningum heldur
fullt, fullt af peningum svo ég
vitni nú beint í verkið. Nóra leik-
ur hlutverkið sem hún heldur
að Helmer vilji að hún leiki og
Helm er leikur hlutverkið sem
hann heldur að Nóra vilji að hann
leiki. Þannig er lífslygin miðlæg
í verkinu.“
Þetta hefur allt verið til á
tímum Ibsens.
„Já, það er eins og með alla
klassík að þótt hún sé skrifuð inn
í sinn samtíma þá tekst sumum
höfundum að fara svo djúpt inn
í mannseðlið sjálft. Þannig er
það með Ibsen og þannig er það
með Shakespeare og Grikkina
og fleiri. Mannseðlið breytist
ekki svo mikið þó að tíðarandinn
breytist.“
Hjónabandið hlýtur þó að hafa
tekið dálitlum breytingum frá
árinu 1879. Er það ekki áberandi
í þessu verki?
„Nei, Ibsen lýsir aðstæðum
sem hægt er að spegla sig í en
hann predikar ekki. Siðferðið
breytist með tíðaranda en manns-
eðlið er samt við sig. Þetta er inn-
blásið verk, þar kemur undir-
vitundin klárlega til hjálpar
höfundinum því skilningur hans
er mjög djúpur.“
Leikmynd Ilmar Stefánsdótt-
ur vekur athygli. Fimm tonn af
gúmmíkurli eru á sviðinu og
Harpa segir þetta í fyrsta sinn
sem dýpt stóra sviðsins upp á
25 metra sé notuð allan tímann.
Hún segir teymið bak við sýn-
inguna í sérflokki og að það sé
grundvallaratriði. Leikararnir
fimm sem mest mæðir á eru þau
Unnur Ösp Stefánsdóttir, Hilmir
Snær Guðnason, Þorsteinn Bach-
mann, Arndís Hrönn Egilsdóttir
og Valur Freyr Einarsson. Svo
eru börn líka í sýningunni, því
heimilið er fullt af börnum.
Harpa kveðst full þakklætis
fyrir að fá að takast á við þetta
verk. Þó að það sé mest leikna
leikrit allra tíma sé hver upp-
færsla listaverk út af fyrir sig.
„Okkar Dúkkuheimili er Ísland í
dag og um leið allur heimurinn,“
segir hún. „Bara staður og stund
í mannlegri tilveru.
gun@frettabladid.is
Skemmtilega
plottdrifi ð verk
Dúkkuheimili Ibsens var frumsýnt í Borgarleikhúsinu í gær. Leikstjórinn Harpa
Arnardóttir segir magnað að skynja samtímann gegnum 135 ára gamalt leikverk.
LEIKSTJÓRINN „Okkar Dúkkuheim ili
er Ísland í dag og um leið allur
heimurinn,“ segir Harpa. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
ÚR SÝNINGUNNI Hilmir Snær, Valur Freyr og Unnur Ösp í hlutverkum sínum.
MYND/BORGARLEIKHÚSIÐ
OPIÐ Í DAG
10-13
LOKA DAGUR
ÚTSÖLU ÁRSIN
S
75%AFSLÁTTURALLT AÐ 75% AFSLÁTTUR AF YFIR 1000 TÖLVUVÖRUM
Tölvutek • Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is
ENN MEIRILÆKKUNÁ VÖLDUM VÖRUM
MENNING
Nóra leikur hlutverkið sem hún heldur að Helmer
vilji að hún leiki og Helmer leikur hlutverkið sem hann
heldur að Nóra vilji að hann leiki.