Fréttatíminn - 30.10.2015, Síða 64

64 bækur Helgin 30. október-1. nóvember 2015
 RitdómuR GildRan LiLja Sigurðardóttir
Jón GnaRR beint í fyRsta sætið

 spennusöGuR ÁGúst boRGþóR með nýJa skÁldsöGu
É g ætlaði ekkert að skrifa spennu-sögu, hún bara varð það alveg óvart út af því hvernig sagan er,“ segir
Ágúst Borgþór Sverrisson spurður hvað
hafi ýtt honum út á spennusagnabrautina
í nýju skáldsögunni Inn í myrkrið. „Ég hef
oft verið að skrifa um breyskleika fólks
sem er með einhverja drauga í sér og fer
kannski að gera hluti gegn betri vitund,
til dæmis að halda framhjá. Þegar ég fór
að móta fjölskyldusögu aðalpersónunnar
í Inn í myrkrið þá er það þetta sem gerist
og þar með varð þetta að spennusögu.“
Aðalpersónan Óskar er, eins og margar
af aðalpersónum Ágústs Borgþórs, mið-
aldra maður, fastur í leiðinlegu hjóna-
bandi og langar í tilbreytingu í lífið. Hann
dregst inn í glæpaklíku og er fyrr en varði
kominn á fullt að undirbúa rán. „Bróðir
hans er afbrotamaður sem situr í fang-
elsi fyrir grófa líkamsárás og sætir þar
ofsóknum manna sem vilja ná sér niðri
á honum. Óskar fer að miðla málum og
dregst þá inn í áform um að ræna verslun.
Hann fer líka að halda framhjá með konu
sem á ofbeldisfullan eiginmann og þar
skapast önnur ógn. Smám saman er hann
svo farinn að lifa algjörlega tvöföldu lífi.“
Þú ert iðinn við að skrifa um miðaldra
menn sem finnst líf sitt svo leiðinlegt,
byggirðu þá á sjálfum þér? „Að sumu
leyti, það er að segja að þegar ég er að
búa til persónu þá tek ég dálítið mið af því
hvernig ég sjálfur væri ef ég væri ekki að
skrifa og hefði enga listræna hæfileika.
Ég held það sé mjög erfitt að þola hvers-
dagsleikann ef maður hefur engan lífs-
máta sem lífgar upp á hann. Við sköpun
Óskars reyndi ég raunar að fara lengra frá
sjálfum mér og mínum reynsluheimi en
ég er vanur. Hann hefur eiginlega verið
með líf sitt í hálfgerðum gjaldeyrishöft-
um; hefur bara hlýtt konunni sinni, unnið
sína vinnu og lifað mjög hefðbundnu lífi.
Þetta vor fer ókyrrðin innra með honum
að taka völdin og hann lendir á þessum
glapstigum. Ein af spurningum sögunnar
er hvort það sé kannski „eðlilegra“ að
dragast inn í svona atburðarás heldur en
lifa eins og hann hefur gert.“
Spennusagnahöfundar skrifa gjarna
seríur, áttu von á því að þú haldir áfram á
þessari braut? „Þetta er náttúrulega ekki
spennusaga af hefðbundna taginu, hér
eru hvorki löggur né blaðamenn að leysa
glæpamál, en ég verð að segja að þetta
form heillar mig nokkuð. Það getur bara
vel verið að ég eigi eftir að skrifa fleiri
sögur í þessum dúr, hins vegar er yfirleitt
ekkert að marka hvað maður segist ætla
að skrifa fyrr en maður er kominn langt
inn í það, en það kæmi mér ekkert á óvart
að ég ætti eftir að gera meira af þessu.“
Friðrika Benónýsdóttir
fridrika@frettatiminn.is
Með líf sitt
í gjaldeyrishöftum
Skáldsagan Spámennirnir í Botnleysufirði eftir Kim Leine er
komin út hjá Sæmundi í íslenskri þýðingu Jóns Halls Stefáns-
sonar. Leine hlaut bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs 2013
og er það samdóma álit þeirra sem hana hafa lesið að hér sé á
ferðinni ein merkasta norræna skáldsaga síðustu ára.
Sagan er lauslega byggð á sönnum atburðum sem áttu sér
stað á Grænlandi í lok átjándu aldar. Aðalpersónan er danskur
prestur, Morten Falck, sem, út úr hálgerðri neyð, fer til starfa
á Grænlandi og verður forvitinn um sögur af sértrúarsöfnuði í
Botnleysufirði.
Í rökstuðningi valnefndar bókmenntaverðlauna Norður-
landaráðs fyrir því að veita Spámönnunum í Botnleysufirði
verðlaunin segir að bókin sé grípandi söguleg skáldsaga um
kúgun og uppreisn, margslungið verk þar sem fram komi andúð á nýlendustefnu og
hugleiðingar um manneskjuna sem líkama og hugsun. Íslenskir lesendur geta því
hlakkað til að kynnast þessum heimi af eigin raun.
Leine loks á Íslensku
Tökur eru á hefjast á kvikmyndinni Ég man þig sem byggð
er á samnefndri skáldsögu Yrsu Sigurðardóttur frá árinu
2010. Það eru Zik Zak kvikmyndir og Sigurjón Sighvatsson
sem framleiða myndina en leikstjóri hennar er Óskar
Þór Axelsson sem á að baki kvikmyndina Svartur á leik.
Þorvaldur Davíð Kristjánsson og Ágústa Eva Erlendsdóttir
fara með aðalhlutverkin í myndinni en handritið unnu
leikstjórinn Óskar Þór og Ottó Borg. Ekki þarf að draga í
efa að lesendur bókarinnar séu spenntir að sjá hana
myndgerast á hvíta tjaldinu en það er þó nokkur
stund í það þar sem tökur hefjast ekki fyrr en í
nóvember. Kannski verður Ég man þig jólamyndin
árið 2016.
Ég man þig í bíó
Það vantar ekki aksjónina í nýjustu sakamálasögu Lilju Sigurðardótt-
ur, Gildruna. Strax á fyrstu síðu erum við stödd í miðju kókaínsmygli
sem endar í lesbískum ástaleik með milliköflum um barn sem saknar
mömmu sinnar og tollvörð í vígahug. Þar með er tónninn sleginn og það
er hvergi slakað á, á þeim rúmlega 300 síðum sem á eftir fylgja. Hver
æsiatburðurinn rekur annan en á milli koma angurværir kaflar um
gamlan mann sem horfir á konuna sína hverfa æ lengra inn í myrkur
Alzheimer-sjúkdómsins og söknuð barnsins sem faðirinn hefur beitt
brögðum og sterkri stöðu sinni innan efstu laga fjárlagaheimsins til
að meina móðurinni að umgangast nema aðra hverja helgi. Inn í allt
saman fléttast svo rannsókn sérstaks saksóknara
á meintum innherjasvikum í stórum banka korteri
fyrir hrun og til að þetta smelli nú allt saman er ein
þeirra sem hefur réttarstöðu sakbornings í því máli
ástkona fyrrnefnds kókaínsmyglara sem einnig er
móðir títtnefnds barns. Þetta er meiri háttar flækja.
Úr öllum þessum þráðum spinnur Lilja sterka
sögu, þótt spennan sé nú töluvert minni en auglýs-
ingar forleggjarans halda fram. Það er nánast bara
ekki nokkur spenna í sögunni, en það skiptir ekki
öllu því í grunninn er þetta ástar- og örlagasaga aðal-
persónunnar Sonju, sem neydd er út í kókaínsmyglið
með hótunum um að annars verði syni hennar gert
mein. Glæpaelementið er nánast aukaatriði í þeirri
sögu.
Persónusköpun er með miklum ágætum í flestum
tilfellum, flestar persónur þrívíðar og trúverðugar,
nema náttúrulega dópsalarnir sem Lilju, eins og
reyndar fleiri íslenskum höfundum, virðist ganga
illa að gæða mannlegum eiginleikum. Þeir eru ótta-
legar steríótýpur.
Sterkasti þráður bókarinnar er samskipti móður og sonar og í öðru
sæti er vonleysi gamla mannsins sem er að fara á eftirlaun og sér ekki
fram á neitt sem gefur lífinu gildi þegar vinnunni sleppir eftir að konan
hættir að þekkja hann. Ástarsamband kvennanna tveggja er töluvert
ótrúverðugara, þótt vissulega megi kíma yfir vandræðagangi bankakon-
unnar sem vill frekar fara í fangelsi fyrir innherjaviðskipti en að nokkur
komist að því að hún sofi hjá konu.
Helsti galli bókarinnar er hversu snemma í sögunni lesandinn sér
í gegnum plottið og uppgötvar hver „vondi kallinn“ er, en upp á móti
því vegur hversu marghliða persónurnar eru, hér er enginn alvondur
eða algóður, réttlætið er teygjanlegt hugtak og þrátt fyrir dálítið yfir-
drifna þætti eins og mannát tígrísdýrs í dópsalahúsi í London er sagan
trúverðug og speglar vel þann siðferðisbrest sem íslensk þjóð varð að
bráð í góðærinu þegar allt snerist um að skara sem mestan eld að eigin
köku. Virkilega hressandi lesning. -fb
Kókaín, innherjasvik,
lesbíur og spilltir tollverðir

Gildran
Lilja Sigurðardóttir
JPV-útgáfa 2015
Kim Leine er af
mörgum talinn besti
núlifandi höfundur á
Norðurlöndum.
Ný bók Jóns Gnarr, Útlaginn,
stekkur beint í fyrsta sætið á
nýjum metsölulista verslana
Eymundsson.
1. Útlaginn. Jón Gnarr/Hrefna
Lind Heimisdóttir
2. Eitthvað á stærð við
alheiminn. Jón Kalman Stefánsson
3. Hrellirinn. Lars Kepler
4. Hundadagar. Einar Már Guðmundsson
5. Mamma klikk! Gunnar Helgason
6. Inn í myrkrið. Ágúst Borgþór Sverrisson
7. Þarmar með sjarma. Giulia Enders
8. Íslensk litadýrð. Elsa Nielsen
9. Dimma. Ragnar Jónasson
10. Heimska. Eiríkur Örn Norðdahl
Þorvaldur Davíð Kristjánsson leikur
annað aðalhlutverkanna í Ég man þig.
Ein af
spurning-
um sög-
unnar er
hvort það
sé kannski
„eðlilegra“
að dragast
inn í svona
atburðarás
heldur en
lifa eins og
hann hefur
gert.
Inn í myrkrið er spennusaga eftir Ágúst Borgþór Sverrisson sem segir spennuna þó aðallega
felast í innra uppgjöri aðalpersónunnar, glæpasagan sé í aukahlutverki.
Ágúst Borgþór segist vel geta
hugsað sér að skrifa fleiri
spennusögur. Ljósmynd/Sigtryggur
www.forlagid.i s | Bókabúð Forlags in s | F i sk i s lóð 39
Takk
fyrir móttökurnar!
Metsölulisti
Eymundsson
Ljóðabækur vika 43
1.