Málfregnir - 01.11.1991, Síða 5

Alþjóða raftækninefndarinnar, IEC, og
voru fjórir þeirra gefnir út fjölritaðir í 10
eintökum hver, sennilega árið 1961.
Kaflarnir voru sendir nokkrum mönnum
með beiðni um að þeir læsu þá og gagn-
rýndu. Flesta kaflana frumþýddi Stein-
grímur Jónsson en Gunnlaugur Briem
kafla um útvarp og fjarskiptatækni. Vet-
urinn 1952-1953 leitaði Orðanefnd eftir
samstarfi við orðabókarnefnd Háskóla
íslands, sem þá vann að nýyrðasöfnun
fyrir menntamálaráðuneytið, og var því
vel tekið. Farið var yfir athugasemdir við
drög að Nýyrðum I sem út komu 1953.
Haustið 1963 er hafin könnun á kostn-
aði við að gefa út þessa kafla. Fór svo að
árið 1965 var gefin út bókin Raftœkni- og
Ijósorðasafn á vegum Menningarsjóðs. I
henni birtust fjórir kaflar orðasafns IEC
sem Orðanefnd RVFÍ hafði þýtt: 05 (Skil-
greining á grundvallaratriðum), 10 (Vélar
og spennar), 11 (Stöðustraumsbreytar) og
12 (Segulferjöld) en að auki voru í bók-
inni kafli 07 (Rafagnatækni) úr sama
safni, þýddur af Orðanefnd Kjamfræða-
félags íslands, og kafli um ljóstækni, tek-
inn saman af Alþjóða ljóstækninefndinni,
CIE, en þýddur af Orðanefnd Ljóstækni-
félags íslands, LFÍ. í öllum þessum orða-
nefndum var Steingrímur Jónsson. Jakob
Gíslason var í tveimur þeirra, orða-
nefndum RVFÍ og LFÍ.
Eftir útkomu bókarinnar var haldið
áfram og fjallað um aðra kafla orðasafns
IEC sem stöðugt óx. Starf Orðanefndar
var gróskumikið, nefndarmönnum var
fjölgað, fundir voru nær alltaf haldnir
vikulega, og árið 1973, aðeins 8 árum
eftir útgáfu Raftœkni- og Ijósorðasafns,
kom út 2. bindi safnsins. í því voru 10
kaflar úr orðasafni IEC: 08 (Rafhljóð-
fræði), 15 (Töflur og tæki til tenginga og
stillinga), 16 (Verndarliðar), 20 (Mæli-
tæki í vísindum og iðnaði), 25 (Vinnsla,
flutningur og dreifing raforku), 35 (Raf-
knúin tæki og notkun þeirra), 40 (Raf-
hitanot), 50 (Rafefnafræði og rafmálma-
tækni), 62 (Ölduleiðar) og 70 (Raflíf-
fræði). — Steingrímur Jónsson hafði
annast frumþýðingu kaflanna. Orða-
nefnd leitaði til manna, sem vitað var að
höfðu sérstaklega starfað í þeim greinum
fræða og tækni sem hver kafli fjallaði
um, og æskti þess að þeir tækju að sér
fyrsta yfirlestur handritsins og gerðu við
það athugasemdir og breytingartillögur
ef þeir sæju tilefni til. Síðan fóru nefndar-
menn yfir alla þessa kafla með sérfræð-
ingunum, hverjum um sig, og gengið var
frá köflunum svo að tilbúnir væru til
setningar. í fyrsta sinn naut nú Orða-
nefnd reglubundinnar aðstoðar málfræð-
ings þegar sérstaklega var fjallað um
orðin með tilliti til málfræði og aðlög-
unar að íslensku.
Pessi bók, 2. bindi Raftœkni- og Ijós-
orðasafns, dró ekki úr móði Orðanefnd-
ar. Að vísu lögðust fundir nefndarinnar
að mestu niður meðan á útgáfu bókar-
innar stóð. Prófarkalestur reyndist sein-
legri en ætlað var, og tafðist útgáfa bókar-
innar af þeim sökum. Bókin var líka um
tveimur örkum stærri en fyrra bindið,
424 bls. Fleiri atvik töfðu útgáfuna einnig,
en haustið 1973 kom bókin í verslanir.
Nýjar útgáfuhugmyndir
Um áramótin 1973-1974 hófst starf nefnd-
arinnar að nýju. Stefnt var að því að gefa
út 3. bindi þessa safns. Tilbúnar voru
frumþýðingar þriggja kafla úr orðasafni
IEC: 37 (Sjálfvirk kerfi til stýringa og
stillinga), 45 (Lýsing) og 65 (Geislunar-
fræði). Tveir stærstu kaflar safnsins, 55
(Ritsími og talsími) og 60 (Þráðlaus fjar-
skipti), voru í frumþýðingu um þær
mundir. Rætt var um að taka þessa fimm
kafla í 3. bindið. Einnig var rætt um að
bæta við algengum orðum úr raftækni-
máli, sem fengur væri í, en ekki væru í
orðasafni IEC, t.d. orðum úr tölvumáli.
Eins og áður hefur verið vikið að ann-
aðist Steingrímur Jónsson frumþýðingu
þeirra kafla sem Orðanefnd fjallaði um á
5