Málfregnir - 01.11.1991, Qupperneq 24

en þeim veitist erfitt að grípa til
aðgerða sem beinlínis hindra slíkt.
Þeim er þó greinilega báðum mjög vel
ljós ótti margra við hugsanlegt ofur-
vald erlendra menningaráhrifa.
Útvarpsréttarnefnd úrskurðaði nú í
sumar að útsendingar á hinum banda-
ríska þætti brytu ekki í bága við reglur
enda væru þær óverulegur hluti af
útsendri dagskrá (þ.e. aðeins 2-3%).
Þegar er komin fram vísbending um
að þessi undanlátssemi Útvarpsréttar-
nefndar gæti leitt til aukins flutnings á
erlendum þáttum í íslenskum útvarps-
stöðvum; laugardaginn 10. ágúst sl.
hóf önnur útvarpsstöð í einkaeigu
keimlíka útsendingu og hin fyrri.
Orðaforði tækni og vísinda
Þegar litið er til framtíðar verður að
leggja aukna áherslu á ræktun íðorða-
forða þjóðtungnanna, samhliða hinni
hefðbundnu málrækt og ræktun orða-
forða almenna málsins. Þessi varnar-
barátta á sviði íðorðaforðans er nauð-
synleg til að koma í veg fyrir að sú
framtíðarsýn verði að veruleika, sem
Ulf Teleman lýsir í fyrrnefndri grein
sinni (1989:25), að þjóðtungur verði
fyrst og fremst einhvers konar eldhúss-
mál og ekki mál þeirra sem mennta sig
og eru með á nótunum þegar öll nýju
tækniundrin eru annars vegar.
Af þessum vettvangi eru heldur gleði-
leg tíðindi í íslenskri málrækt. íðorða-
starfsemin hérlendis hefur nú allra síð-
ustu ár og misseri vaxið talsvert og nú
um stundir geta verið forsendur fyrir
auknum þrótti hennar. Sífellt fleiri sér-
greinafélög koma á fót orðanefndum
og stöðugt er unnið að fleiri orðasöfn-
um auk þess sem eldri íðorðasöfn eru
endurskoðuð.
Ráðuneyti menntamála sýndi þess-
um málum sérstakan sóma síðastliðinn
vetur. Það beitti sér fyrir gerð tillagna
um tilhögun íðorðastarfsemi á íslandi
og er þar að finna áætlun um hvernig
efla eigi Islenska málstöð, m.a. með
deildarskiptingu stöðvarinnar milli
almenns máls annars vegar og sérhæfðs
máls hins vegar, tillögur um ráðningar
á starfsfólki við íslenska málstöð sem
sérstaklega annaðist þjónustu við orða-
nefndir sérgreinafélaga, tillögur um að
stofna og reka íðorðabanka og tillögur
um að koma á fót kennslu í íðorða-
fræðum við Háskóla íslands.
Menntamálaráðuneytið og íslensk
málnefnd stóðu sameiginlega að ráð-
stefnu um íðorðastarfsemi hinn 9.
mars sl. sem var mjög athyglisverð,
ekki síst vegna þess hve mikið bar þar
á áhuga sérgreinafólks á því að rækta
orðaforða sinn.
Málstöðin lét í tengslum við undir-
búning ráðstefnunnar og með tilstyrk
menntamálaráðuneytisins semja leið-
beiningarit fyrir orðanefndir með inn-
gangi að íðorðafræðum og orðmyndun
í íslensku og leiðbeiningum um tölvu-
vinnslu orðasafna.
Þau stórmerku tíðindi urðu 25. októ-
ber 1990 að háskólaráð samþykkti tvær
ályktanir um íðorðastarfsemi í Há-
skóla íslands. Þar er því beint til allra
háskóladeilda að þær vinni skipulega
að gerð íslenskra orðasafna hver á sínu
sviði og að líta skuli á vinnu við
íðorðagerð sem sjálfsagðan þátt í
fræðastarfi kennara og sérfræðinga í
Háskóla íslands. Skýrara getur það
ekki verið; Háskólinn ætlast til þess af
starfsmönnum sínum að þeir leggi til
hliðar erlendar slettur og taki þess í
stað til við ræktun íslensks orðaforða á
sérsviðum sínum. Þarna er gríðarlegt
verk óunnið og vonlaust að vinna það
til hlítar en með góðum ásetningi og
skipulegum vinnubrögðum ætti að
verða allvel ágengt. Háskólakennarar
og aðrir fá aðstoð íslenskrar mál-
stöðvar í þessu starfi eftir því sem hún
hrekkur til og höfum við þar á bæ orðið
24