Málfregnir - 01.12.2004, Side 43

TATJANA LATINOVIC
Hvaða áhrif hafa innflytjendur
á íslenskt mál?
Erindi á málrœktarþingi Islenskrar málnefndar 20. nóvember 2004. Aðalefni þess voru
áhrifhnattvœðingar og upplýsingatœkni á þjóðtungur. Tatjana erformaður Samtaka
kvenna af erlendum uppruna á Islandi. Auk Tatjönu fluttu þar erindi Guðrún Kvaran, Haf-
steinn Bragason ogArnór Guðmundsson. -Ritstj.
Góðan daginn.
Það er mér mikill heiður að geta ávarpað
ykkur hér i dag og talað um eitt af upp-
áhaldsmálefnum mínum - sem er íslenskt
mál.
Ég heiti Tatjana Latinovic og er Serbi
írá Króatíu. Ég ólst upp með tvö móður-
mál, serbnesku sem töluð var á heimilinu
og króatísku sem ég talaði utan heimilis-
ins. Ég kláraði háskólanám í Króatíu með
BA-gráðu í ensku og þýsku með kennara-
réttindum til að kenna þessi tvö tungumál.
Og einmitt þegar ég hélt að ég ætti að láta
duga að tala ijögur tungumál kynntist ég
manninum mínum sem er íslendingur og við
ákváðum að flytja til Islands. Þetta var fyrir
10 árum síðan.
Eins og gerist þegar maður er ungur og
ástfanginn tók ég strax ástfóstri við land
og þjóð. Þriðja daginn eftir komuna skráði
ég mig á íslenskunámskeið og hellti mér af
fullum krafti í að læra tungumálið. Ég verð
að viðurkenna að fyrstu mánuðina fannst
mér stundum erfitt að réttlæta alla vinn-
una í kringum það, aðallega vegna smæðar
samfélagsins. Það var jafn tímafrekt að læra
íslensku eins og t.d. að læra ensku sem töluð
var víðar. Ég tek það fram að mér fannst
íslenska ekki erfiðari en önnur tungumál
sem ég hafði lært áður. Ég sótti íslensku-
tíma, lærði málffæði, horfði á sjónvarpið,
las blöðin og fróðleik á mjólkurfernum en
gat ekki byrjað að tala. Hvert sem ég fór gat
ég líka bjargað mér á ensku þannig að mér
fannst ég ekki vera einangruð.
Sumarið eftir fyrsta veturinn á íslandi fór
ég í heimsókn til heimalands míns. Þá varð
mér ljóst að ég var bara komin i heimsókn,
ég var ekki að koma heim. Heimili mitt var á
Islandi. Eftir sumarfrí kom ég aftur heim og
skráði mig á framhaldsnámskeið í íslensku
og hitti þar fólk sem hefur búið hér í t.d. 10
ár og þurfti enn þá á námskeiðum í íslensku
að halda. Ég gat ekki hugsað mér að eyða
hér 10 árum af lífinu og vera enn þá að
sækja námskeið í tungumáli samfélagsins
sem ég ætti heima í. Þetta var tímapunkt-
ur þegar mér varð ljóst að ef ég ætlaði að
halda áfram að búa hér á landi þá ætlaði ég
að gera það til fulls og til þess þurfti ég að
læra íslensku eins og innfæddir tala. Ég fór
í íslensku fyrir erlenda stúdenta hér í háskól-
anum og lærði þar ekki bara málfræði og
málnotkun heldur líka íslenskar bókmenntir
og sögu sem auðvitað hjálpaði til að skilja
betur samfélagið og Islendingana sjálfa.
Eftir útskrift kenndi ég eitt sumar íslensku
flóttamönnum ffá Júgóslavíu og það var
mjög gefandi reynsla að miðla þvi sem ég
hef lært um tungumál, land og þjóð til landa
minna sem hafa ekki viljugir farið frá heim-
ilum sínum en hafa þó ákveðið að setjast hér
að og byrja nýtt líf.
Eftir þessa stuttu kennslureynslu fékk ég
vinnu hjá alþjóðlegu fyrirtæki, Össuri hf.,
og hef verið að vinna þar í næstum því 6
ár. Og þótt Össur sé alþjóðlegt fyrirtæki og
opinbert tungumál í samskiptum enska er
íslenska notuð í daglegum samskiptum milli
starfsmanna hér á landi. Reyndar finnst
43