Skírnir - 01.01.1943, Page 200

198
Ritfregnir
Skírnir
að landslýsingar þyrftu helzt að vera gerðar af sérfræðingum og
frá líkum sjónarmiðum um land allt, vegna samanburðar, og hins
vegar hefir „Ferðafélag íslands“ með „Árbók“ sinni tekið upp
starfið, að lýsa landinu ferðamönnum til gagns og fróðleiks. En
héraðsmönnum sjálfum eru hæg heimatökin um fræðsluna. Aftur
geta örnefni og sögur, sem við þau eru tengdar, verið einn af
skemmtilegustu þáttum slikra héraðsbóka.
En svo að ég nú víki að „Barðstrendingabók", sem varð tilefni
þessara hugleiðinga, þá er margt vel um hana. Hún er yfirleitt vel
rituð og frágangur allur vandaður. í henni eru 64 heilsíðumyndir
úr Barðastrandarsýslu eftir Þorstein Jósefsson, einn hinn slyngasta
ljósmyndara, og auk þess 14 mannamyndir. Héraðslýsingar taka
yfir 111 bls., og mundu þær vera góður leiðarvísir hverjum þeim,
sem fer um sýsluna. En þeim, sem verður „að sitja kyrr í sama stað,
en samt að vera að ferðast“, er það mikið mein, að enginn upp-
dráttur af sýslunni fylgir, og er íhugunarvert, hvort ekki svaraði
kostnaði að gefa hann út eftir á, svo að þeir geti fengið, sem vilja.
— Annar aðalkaflinn eru þættir um atvinnulíf og lifnaðarhætti.
Er hann bæði fróðlegur og skemmtilegur, miklu efni komið vel
fyrir í stuttu máli, en mörgu merkilegu og sérstæðu frá að segja.
Hafa þeir Pétur Jónsson frá Stökkum og Bergsveinn Skúlason frá
Skálmarnesmúla ritað mest af þessum kafla, en tæpan helming
allrar bókarinnar hefir Pétur samið. Loks eru menningarþættir,
um Kollabúðafundi, Flateyjar framfarastofnun o. fl., þar á meðal
um breiðfirzkar konur, eftir Ingibjörgu frá Djúpadal, systur Björns
heitins ritstjóra „ísafoldar", og mun sá þáttur ekki sízt verða
minnisstæður.
Ég hygg, að flestir lesendur þessarar bókar muni taka undir
niðurlagsorð formála Kristjáns Jónssonar: „Um og eftir miðbik
síðastliðinnar aldar var fræðimennska og menntalíf með miklum
blóma í miðhluta Barðastrandarsýslu, svo sem alkunnugt er. Vona
ég, að bók þessi beri gott vitni þess, að ennþá lifa í byggðum sýsl-
unnar ritfærir fræðimenn, sem varðveitt hafa dyggilega þenna arf
og kunna að halda á lofti því, sem frásagnarvert er í háttum sýslu-
búa og sögu Barðastrandarsýslu að fornu og nýju“. G. F.
De schildering van den mensch in de oudijslandsche familiesaga,
door Dr. F. Detollenaere. Door de Koninklijke Vlaamske Academie
voor Taal- en Letterkunde bekroond. Leuven, 1942. 162 bls. 8vo.
Bók þessi, Um mannlýsingar í Islendinga sögum, er doktorsrit-
gerð, varin við ríkisháskólann í Gent 1938. Hefir höf. tekið sér
fyrir hendur að tína upp öll þau orð í íslendinga sögum, er lúta að
lýsingu á ytra útliti manna, og tilgreinir hann, hvar hvert þeirra
kemur fyrir í ritunum, fyrst þau, er lýsa manninum almennt, svo