Bændablaðið - 14.08.2014, Qupperneq 25

21Bændablaðið | Fimmtudagur 14. ágúst 2014
Af þessum sökum erum við komnir
með okkar eigin flökunarvél og annan
búnað í vinnslu sem við útvegum
vinnsluaðila á höfuðborgarsvæðinu.
Draumurinn er samt að komast með
vinnsluna í húsnæði sem við eigum á
Steinhellu í Hafnarfirði en er skilgreint
sem iðnaðarsvæði. Húsnæði er innan
núverandi þynningasvæðis álversins
sem var sett upp vegna skepnuhalds
árið 1966 og staði til að breyta í mörg
ár,“ segir Guðmundur.
Uppgangur í bleikjueldi
Talsverður uppgangur er í bleikjueldi
í dag og framleiðslan á Íslandi sú
mesta í heimi. Guðmundur áætlar
að heildarframleiðsla á bleikju
í heiminum sé um 6.000 tonn
og að Íslendingar framleiði um
60% af því með Íslandsbleikju í
broddi fylkingar og hátt í helming
heimsframleiðslunnar.
Halldór segir bleikju góðan fisk
í eldi og mun auðveldari en lax.
„Bleikja þolir mun meiri þéttleika en
lax og er mun þægilegri í umgengni.
Lax er ofvirkur en bleikja er ofurróleg
og hæg. Það fer til dæmis ekki allt á
annan endann þótt rafmagnið fari af
því að bleikja leggst bara á botninn
en laxinn fer allur af stað og með
talsverðum afföllum.“
Góð aukabúgrein
„Bleikja er kjörinn eldisfiskur,“ segir
Guðmundur, „fyrir bændur sem hafa
aðgang að góðu vatni og ég hvet þá
endilega til að prófa sem aukabúgrein.
Ég sé líka fyrir mér að bændur með
veitingasölu eða sem selja beint frá
býli gætu alið sinn eigin silung. Eldið
er enginn galdur og nóg að byrja með
eitt eða tvö lítil ker og láta vatn renna
í gegnum þau. Í Hala í Suðursveit er
til dæmis einvörðungu seld heimaalin
bleikja á Þórbergssetrinu.
Við sköffum landeiganda í
nágrenni stöðvarinnar nokkur
hundruð bleikjur á ári sem sleppt
er í vatn hér skammt frá og sumar-
húsaeigendur geta rennt fyrir fisk
þar. Ég sé fyrir mér að bændur víða
um land gætu gert eitthvað svipað og
selt veiðileyfi.“
Góður aðgangur að vatni
Fjallableikja hefur gott aðgengi að
vatni, hátt í 300 sekúndulítra við
bestu skilyrði, og nægt húsnæði og
gæti því aukið framleiðsluna talsvert.
„Við reynum að fylgja þörfum
markaðarins og að okkar mati er
sígandi lukka besta leiðin til að ná
árangri en ekki að hegða sér eins og
svín í hveiti og yfirkeyra sig,“ segir
Guðmundur. /VH
Seiða- og eldishús Fjallableikju heimsótt:
Vætutíð er okkur hagkvæm
Á hlaðinu við húsnæði Fjallableikju
eru átta 120 rúmmetra eldisker
sem hvert um sig getur tekið 10 til
15 þúsund fullvaxnar bleikjur og
leyfi fyrir tólf kerum til viðbótar.
Fjögur af þessum átta kerum eru
í notkun.
Ýtrasta hreinlætis er gætt áður en
farið er inn í klakhúsið hjá Fjallableikju,
enda er stöðin sjúkdómalaus. Gestir og
starfsfólk þvo á sér hendurnar, fara
í sérstaka skó og hlífðarslopp. Tveir
startseiðasalir eru í stöðinni en aðeins
annar er í notkun. Hvor um sig er um
500 fermetrar og í eldissölunum eru
100 þriggja rúmmetra eldisker ásamt
klakrennum. Aðeins annar salurinn
er í notkun en hinn er notaður sem
geymsla. Áframeldissalurinn er um
1.500 fermetrar og í honum eru 36
tuttugu fermetra eldisker.
Lágt birtustig allan sólarhringinn
Halldór segir hrognin koma frá
Hólum í janúar eða febrúar á
þroskastigi sem kallist augnhrogn.
„Hrognin klekjast sem kviðpokaseiði
í mars, en einum til tveimur mánuði
síðar förum við að gefa þeim fóður
reglulega.
Fyrstu vikurnar eru seiðin alin
í hrognabökkum sem vatn rennur í
gegnum. Kviðpokaseiðin eru ljósfælin
og því er höfð plata yfir bökkunum
og þau alin í myrkri. Annars erum við
með lágt birtustig í eldishúsinu allan
sólarhringinn vegna þess að það fælir
fiskinn að vera sífellt að slökkva og
kveikja ljósin. Ef rafmagnið fer tekur
við varabatterí í ljósunum sem halda
20% af vanalegu birtustigi.
Til að framleiða 100 tonn af
matbleikju þarf um 120 tonn af
fóðri, eða 1,2 kíló af fóðri á móti
hverju kílói af fiski. Af því er tæpur
helmingur fiskimjöl og svo jurtaolía
og maís. Grófleiki fóðursins er frá
örfínu ryki startseiðafóðursins, um
1,6 millimetrar og upp í 6 millimetra
fóður fyrir matfiskinn.
Seiði sem við ölum áfram í
matfisk eru á bilinu 10 til 20 grömm
að þyngd þegar við flytjum þau í
eldissalinn.“
Slátra einu sinni til þrisvar í viku
Guðmundur segir að þeir slátri einu
til einu og hálfu tonni af bleikju
tvisvar til þrisvar í viku. „Hér
eru tveir starfsmenn sem sinna
daglegum störfum í stöðinni en svo
bætast tveir við, eigendurnir, þegar
er verið að flokka eða slátra. Það
má því segja að hér séu tveir fastir
starfsmenn og tveir lausamenn.
Fiskurinn er um 400 grömm
þegar við flytjum hann í útiker og
600 til 1.500 grömm þegar honum
er slátrað og hefur þá verið í eldi í
eitt og hálft til tvö ár.“
Mikið vatn í rigningartíð
Guðmundur segir að þrátt fyrir að
hafa góðan aðgang að vatni hafi
þeir gert tilraunir með endurnýtingu
í einu keri og að það hafi gengið
þokkalega. „Vatnið sem kemur úr
hlíðunum hér fyrir ofan er gríðarlega
mikið í rigningartíð eins og í ár og
því engin ástæða til að endurnýta það.
Vætutíð eins og núna er okkur mjög
hagkvæm. Við viljum samt skoða
þann möguleika að geta endurnýtt
vatnið og geta gert það gerist þess
þörf.“ /VH
Myndir / HKr.