Fréttablaðið - 29.04.2016, Blaðsíða 10

Snærós Sindradóttir
snaeros@frettabladid.is
Ólöf Skaftadóttir
olof@frettabladid.is
Pírataspjallið er „out of control“, það er engin spurning. Það er löngu hætt að vera raunhæfur stefnumótunarvett­vangur og var aldrei
slíkur,“ segir Helgi Hrafn Gunn­
arsson, þingmaður Pírata. Píratar
mælast með ríflega 36 prósenta
fylgi samkvæmt skoðanakönnunum
og hafa verið með yfir þrjátíu pró­
senta fylgi síðan í apríl í fyrra. Það
bendir allt til þess að Píratar fari
með stjórnarmyndunarumboðið
eftir næstu kosningar.
„Því meira sem ég pæli í því, því
meira verð ég á móti svona meiri­
hlutastjórnum. Það er alls ekki
óumdeild skoðun. Ég er ekki að
segja að meirihlutinn eigi ekki að
ráða, því hann á að ráða, en af hverju
þarf ríkisstjórnin að vera með meiri­
hluta þingsins? Það er bara til að
verja hana falli.“
Helgi hefur þá skoðun að ráð­
herrar eigi ekki að sitja á þingi.
„Það er ekki stefna okkar að ráð­
herrar megi ekki vera úr hópi þing­
manna. Þeir þurfa bara að hætta að
vera þingmenn á meðan. Það felast
ákveðnar vinsældir í hugmyndinni
að fá einhvern utan stjórnmálanna
í ráðherrastól en ég held ekki endi­
lega að það sé góð hugmynd. Vegna
þess að annars vegar þarf að vera
lýðræðislegt umboð til staðar og
svo er fólk úti í bæ ekkert minna
pólitískt en stjórnmálamenn. Það
er bara ekki búið að fara í kosn­
ingabaráttu og tala um skoðanir
sínar og rökstyðja þær og verða
fyrir öllum þessum viðbjóði sem
er í pólitíkinni. Ég held að fólk hafi
tilhneigingu til að halda, vegna
þess að því er illa við stjórnmála­
menn, að ef það eru einhverjir aðrir
en stjórnmálamenn sem fari með
völdin verði allt miklu betra.“
En hvernig ræður maður fagráð-
herra? „Við höfum ekkert ákveðið
þetta. Það er ekkert augljóst hvernig
maður fer að þessu. Mér finnst alveg
eðlilegt að velja ráðherra úr hópi
þingmanna. Það sem skiptir bara
máli er að framkvæmdarvaldið
verði aðskilið löggjafarvaldinu.“
Breytt vald forseta
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, sagði þegar hann til­
kynnti um framboð sitt á ný
að búast mætti við að stjórnar­
myndunar viðræður gætu orðið
erfiðar. Því hefur verið fleygt að
þessum ummælum hafi að ein­
hverju leyti verið beint að Pírötum.
„Á einn hátt finnst mér ekki að
stjórnmálaflokkur eigi að vera með
skoðun á því hver sé forseti. Á móti
kemur að við þurfum að geta rætt
eðli forsetaembættisins. Embættið,
eins og margt á Íslandi, á rætur
sínar að rekja til danska konungs­
veldisins. Stjórnarskráin sem við
erum með í dag og forsetaembættið
grundvallast á konunglegri arfleifð. Í
raun átti þetta að vera bráðabirgða­
stjórnarskrá,“ segir Helgi.
Hann segir hugmyndir um for­
setaembættið ekki samrýmast
lýðræðishugmyndum sínum. „Við
tölum um lýðræði og þingræði og
það er góðra gjalda vert en ég held
að grunninntakið sé það sama og í
konungsveldi. Þessu fylgir að valdið
komi að ofan og renni niður á við og
sé veitt fólki. En lýðveldishugsjónin
eins og ég skil og aðhyllist hana, er
að valdið eigi að koma frá fólkinu og
renna upp á við. Ekki öfugt.“
Ertu að tala fyrir því að leggja for-
setaembættið niður? „Ekki strax. En
ég myndi vilja breytt hlutverk. Fyrst
og fremst athafnahlutverk. Það þarf
einhver að fara í fín kokteilboð.
Ólafur hefur gert góða hluti en eðli
embættisins á ekki að þróast í þá
átt að líkjast konungsveldi. Þarna er
komið vald til eins manns og það er
komið þangað vegna konunglegrar
arfleifðar. Mér finnst það vanda­
mál.“
Dópið vann
Helgi Hrafn hefur vakið mikla athygli
sem þingmaður, hann nýtur mikillar
persónuhylli og hefur á köflum sett
fram umdeildar hugmyndir, til að
mynda hvað varðar vímuefnaneyslu.
„Vímuefnaneysla og fíkn er heil­
brigðismál, ekki lögreglumál. Og
nota bene, ef þú skoðar áhrif áfengis
og berð saman við áhrif annarra
vímuefna á sama við. Það veldur
líkamlegum og andlegum kvillum,
fíkn, ofbeldi, geðveiki, heimsku og
dauða. Það er ekkert við áfengi sem
gerir það að minna vímuefni en þau
sem eru ólögleg en það hefur annað
hlutverk og sögu í okkar samfélagi.
Sérstaklega eftir að kannabis og LSD
fóru að verða vinsæl á síðustu öld
brást samfélagið við með óðagoti
og stríðshugarfari. Það var beinlínis
kallað dópstríðið. Maður gantast
stundum með það að dópstríðinu sé
lokið og dópið vann. Tilfellið er það
að maður segir ekki fullorðnu fólki
og unglingum upp að vissu marki
hvað það má gera við sinn skrokk,“
útskýrir Helgi og segir að hvort sem
okkur líki betur eða verr muni fólk
áfram neyta vímuefna.
„Skynsamlega og óskynsamlega.
Það þýðir ekkert að nálgast það með
stríðsmentalíteti. Þá spyrjum við
okkur hvað við ætlum að gera því
vímuefni geta valdið miklum erfið­
leikum eins og frægt er orðið. Það
Forsetinn á að sinna kokteilboðum
Helgi Hrafn Gunnarsson þingmaður vill breytt hlutverki forseta, en ekki leggja embættið niður strax. Hann segir öllum hollt að leita til
sálfræðings, það hafi bjargað samstarfi Pírata. Hann veltir fyrir sér hvort ríkisstjórn þurfi virkilega líka meirihluta á Alþingi Íslendinga.
Svo er fólk úti í bæ
ekkert minna
pólitískt en stjórnmála-
menn. Það er bara ekki búið
að fara í kosningabaráttu og
tala um skoðanir sínar og
rökstyðja þær og verða fyrir
öllum þessum viðbjóði sem
er í pólitíkinni.
↣
2 9 . a p r í l 2 0 1 6 F Ö S T U D a G U r10 F r é T T i r ∙ F r é T T a B l a ð i ð
2
9
-0
4
-2
0
1
6

0
4
:3
2
F
B
0
7
2
s
_
P
0
6
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
6
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
9
4
1
-8
2
F
8
1
9
4
1
-8
1
B
C
1
9
4
1
-8
0
8
0
1
9
4
1
-7
F
4
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
9
B

F
B
0
7
2
s
_
2
8
_
4
_
2
0
1
6
C
M
Y
K