Jökull


Jökull - 01.12.1979, Síða 20

Jökull - 01.12.1979, Síða 20
Fig. 12. Growth of a subglacial, monogenetic volcano. Stage A: A pile of pillow lava forms in deep meltwater lake. Stage B: Slumping on the flanks of the pillow lava pile produces pillow brec- cia. Stage C: Hyaloclastite tuffs are erupted under shallow water conditions. Stage D: A lava cap progrades across its own delta of foreset bedded breccias. Basically from Jones, 1968, with slight modifications. stages. Eruptions from a central crater that would normally produce a lava shield commonly reach a late stage where fluid lava again starts to flow high on the volcanic mound above the influence of ice or meltwater. A lava capping is formed which, how- ever, upon flowing into the surrounding lake crumbles into breccia and forms a delta over which the subaerial lava progrades. The recent Surtsey eruption was similar in character to the latter two stages. Many examples are known where intermediate and acid lava erupted beneath Pleistocene ice sheets. In the case of the more acid members the ensuing volcanic structure formed a steep-sided dome of rhyolite consisting of distinctive rock varieties. Among these are lobes of glassy rhyolite encrusted with a thick layer of pitchstone resemb- ling huge pillows. The lobes are embedded in a granulated glass matrix evidently derived from the crust of the lobes themselves. Rocks belonging to the Upper Pleistocene series can be related to a large extent to volcanic systems that are still active or dormant; the ones regarded as extinct are still recognizable from their topo- graphy and incipient dissection. Altogether some 30 volcanic systems have been defined within the neovolcanic zones of Iceland of which only 6 can be considered extinct (Fjallgardar, Snaefell, Breida- bunga? Esjufjöll, Geysir, Grafningshálsar) since no volcanic activity has occured in them during Post- glacial time. The sequence of glacials and interglacials during the Upper Pleistocene is incompletely known. Very few absolute age data are available and age relationships have to be inferred from indirect evidence. Within the volcanic complexes groups of lava flows alternate with tillite beds and hyalo- clastite rocks giving information about several in- terglacial/glacial cycles. On the Tjörnes Peninsula the lower part of the Upper Pleistocene is represented by a 200 m thick section (Fig. 8) involving two interglacial/glacial cycles. A tillite bed at the base of this section indi- cates that the Matuyama/Brunhes magnetic reversal occured during a cold climate interval. In late Upper Pleistocene time the Tjörnes Peninsula suffered erosion; only occasionally the fringes were covered by volcanic products, among which it is difficult to establish a stratigraphic order. The Snaefellsnes Peninsula may have a longer con- tinuous record of the Upper Pleistocene series but as yet the sections have not been worked out in detail. They include thick piles of subglacial brec- cias, a feature even more characteristic of the Up- per Pleistocene series in southern Iceland. The breccia piles which are commonly several hundred m thick, and only of a local extent, upset to a large degree the stratoid nature which so characterizes the older parts of the volcanic pile in Iceland. As an example a composite stratigraphic column from the Hengill-Grafningshálsar volcanic systems in southwestern Iceland is shown (Fig. 13). It is more 18 JÖKULL 29. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.