Jökull


Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 34

Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 34
reached where the fissure swarm through it is due for rupture. This would also explain that extensive rifting may occur without any volcanic activity taking place if the magma supply from below is small. The fissure swarm is in that case due for rupture several times before an eruption occasionally takes place. Rifting of the Theista- reykir fissure swarm in northern Iceland in 1618 and of the Hengill swarm in southwestern Iceland in 1789 are examples of the latter type of “abortive fissure eruptions”. The largest fissure eruptions of historical age have occurred on fissure swarms southwest of Vatnajökull. Two of them, Eldgjá (Katla system) around 930, and Lakagígar (Grimsvötn system?) in 1783, are an order of mag- nitude larger than all other historical volcanic eruptions. Each of them produced around 10 km3 of lava. During the latter enormous amounts of gases polluted the environment causing the worst famine in the history of Iceland. About 70% of the livestock perished and as a result 22% of the popu- lation died. The total production of lava and tephra in Ice- land during the 11 centuries of settlement is approximately the following, both lava and tephra calculated as lava with spec. weight 2.5: Basic Intermediate Acid Total lava km3 25 7 0.3 32 tephra km3 6 1 2.8 10 This makes altogether 42 km3, whereof 10% are intermediate and 7% acid. The abnormally high percentage of basaltic tephra is due to some of the most productive basalt volcanoes being ice covered. The production rate of the active volcanic areas in historical time, about 4 km3/century, is roughly the same as in Postglacial time as a whole and the production rate has been similar through the last ~ 16 m.y. The percentage of acid and intermediate eruption products in historical time is about double the average of the entire Postglacial time as well as for the last ~ 16 m.y. SELECTED REFERENCES Björnsson, A., K. Saemundsson, P. Einarsson, E Tryggvason and K. Grönvold, 1977: Current rifting episode in' North Iceland. Nature 266: 318—323. Björnsson, H., 1974: Explanation of jökulhlaups from Grímsvötn, Vatnajökull, Iceland. Jökull 24: 1—26. Einarsson, T., G. Kjartansson, and S. Thorarins- son, (Eds.), 1951 —1976: The eruption of Hekla 1947—1948. 1—4. Soc. Sci. Islandica. Reykja- vík. Jakobsson, S. P., 1979: Petrology of Recent basalts of the eastern volcanic zone, Iceland. Acta Nat. Islandica 26: (in press). Larsen, G., 1979: Um aldur Eldgjárhrauna (Tephrochronological dating of the Eldgjá lavas in South Iceland). Náttúrufrædingurinn 49: 1—26. Lock, W. G., 1881: Askja. Iceland’s largest volcano. Published by the author at 16, Kingston Ter- race, Charlton, Kent: 106 pp. Thorarinsson, S., 1958: The Öræfajökull eruption of 1362. Acta Naturalia Islandica II, 2: 100 pp. Thorarinsson, S., 1967: Some problems of volcan- ism in Iceland. Geol. Rundschau 57: 1 — 20. Thorarinsson, S., 1969: The Lakagígar eruption of 1783. Bull. volcanologique 33—3: 910—929. Thorarinsson, S., 1974: Vötnin stríd [The swift flowing rivers]: 254 pp. Bókaútgáfa Menning- arsjóds. Reykjavík. Thoroddsen, Th., 1925: Die Geschichte der islán- dischen Vulkane. Det Kgl. Danske Vidensk. Selsk. Skrifter. Naturv. og Mathem. Afd. 8, Række IX: 458 pp. 32 JÖKULL 29. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.