Jökull


Jökull - 01.12.1979, Síða 66

Jökull - 01.12.1979, Síða 66
the Postglacial and they form the active volcanic zones which intersect Iceland from southwest to northeast (Fig. 1). The Postglacial extrusives form distinct petrological provinces. About 18 volcanic systems have produced rocks belonging to the tholeiitic series, and these systems form what can be termed the axial volcanic rift zone of Iceland (Fig. 1). Active tectonic fissures and normal faulting with formation of shallow grabens is characteristic of these systems. The tholeiitic systems vary appreciably with regard to size, the range of rock compositions extruded and the rate of extrusion. On the Reykjanes Peninsula (Fig. 6) three types of basaltic lavas are recognized in the comparatively small systems, i.e. picrite basalts (oceanites, cf. Table 1, no. 1) forming small lava shields, olivine tholeiites forming large lava shields and tholeiitic lavas extruded from volcanic fissures (cf. Table 1, no. 2). There is thus a distinct correlation between the morphology and the chemistry of the lavas. Petrochemically, two trends are indentifiable, being a lava shield oceanite — olivine tholeiite trend and a fissure tholeiite trend. Studies on the western Reykjanes Peninsula suggest that observed regular temporal variations may reflect cyclic volcanic activity such that each cycle' begins with the formation of oceanites. Fractional crystallization is recognized as being important in the development of the rocks, but as is Fig. 6. The Postglacial volcanic systems of the Reykjanes-Langjökull zone and northernmost Reykjanes Ridge. Sugges- ted location of the plate boundary is shown. Also shown is the location of high-temperature thermal areas and known picritic lava shields. From Jakobs- son et al. 1978. so often found when a detailed study is made, other processes must also be sought to explain the compositional variation; for example variations in degree of partial melting of the source rocks and volatile transfer or other gravitational processes working in the magma at shallow level. Intermediate and acid rocks have not been found outcropping on the Reykjanes Peninsula except in the Hengill system. In the two tholeiitic fissure swarms of the eastern volcanic zone (Fig. 7) the basalts are tholeiities of a narrow compositional range. Most of the Veidivötn basalt lavas carry abundant macrophenocrysts of plagioclase (An 88), probably cumulated in the magma at shallow depth by a floating mechanism. Although the Lakagígar swarm is for the most part covered by the Vatnajökull glacier, chemical and petrographic analyses indicate that the subglacial Grímsvötn caldera also belongs to this volcanic system. Several very voluminous basalt lavas have been extruded from these two tholeiitic swarms, such as the prehistoric Thjórsá B lava (13.5 km3) and the well-known Lakagígar lava of 1783—1784 (13 km3). In the northern zone, the tholeiitic Krafla fissure swarm has been studied in detail from various points of vjew, mainly in connection with the present rifting and eruption episode, which has been in progress since December 1975. It has been suggested from seismic and ground deformation evidence, that magma is being fed continously into 64 JÖKULL 29. ÁR
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.