Jökull


Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 66

Jökull - 01.12.1979, Blaðsíða 66
the Postglacial and they form the active volcanic zones which intersect Iceland from southwest to northeast (Fig. 1). The Postglacial extrusives form distinct petrological provinces. About 18 volcanic systems have produced rocks belonging to the tholeiitic series, and these systems form what can be termed the axial volcanic rift zone of Iceland (Fig. 1). Active tectonic fissures and normal faulting with formation of shallow grabens is characteristic of these systems. The tholeiitic systems vary appreciably with regard to size, the range of rock compositions extruded and the rate of extrusion. On the Reykjanes Peninsula (Fig. 6) three types of basaltic lavas are recognized in the comparatively small systems, i.e. picrite basalts (oceanites, cf. Table 1, no. 1) forming small lava shields, olivine tholeiites forming large lava shields and tholeiitic lavas extruded from volcanic fissures (cf. Table 1, no. 2). There is thus a distinct correlation between the morphology and the chemistry of the lavas. Petrochemically, two trends are indentifiable, being a lava shield oceanite — olivine tholeiite trend and a fissure tholeiite trend. Studies on the western Reykjanes Peninsula suggest that observed regular temporal variations may reflect cyclic volcanic activity such that each cycle' begins with the formation of oceanites. Fractional crystallization is recognized as being important in the development of the rocks, but as is Fig. 6. The Postglacial volcanic systems of the Reykjanes-Langjökull zone and northernmost Reykjanes Ridge. Sugges- ted location of the plate boundary is shown. Also shown is the location of high-temperature thermal areas and known picritic lava shields. From Jakobs- son et al. 1978. so often found when a detailed study is made, other processes must also be sought to explain the compositional variation; for example variations in degree of partial melting of the source rocks and volatile transfer or other gravitational processes working in the magma at shallow level. Intermediate and acid rocks have not been found outcropping on the Reykjanes Peninsula except in the Hengill system. In the two tholeiitic fissure swarms of the eastern volcanic zone (Fig. 7) the basalts are tholeiities of a narrow compositional range. Most of the Veidivötn basalt lavas carry abundant macrophenocrysts of plagioclase (An 88), probably cumulated in the magma at shallow depth by a floating mechanism. Although the Lakagígar swarm is for the most part covered by the Vatnajökull glacier, chemical and petrographic analyses indicate that the subglacial Grímsvötn caldera also belongs to this volcanic system. Several very voluminous basalt lavas have been extruded from these two tholeiitic swarms, such as the prehistoric Thjórsá B lava (13.5 km3) and the well-known Lakagígar lava of 1783—1784 (13 km3). In the northern zone, the tholeiitic Krafla fissure swarm has been studied in detail from various points of vjew, mainly in connection with the present rifting and eruption episode, which has been in progress since December 1975. It has been suggested from seismic and ground deformation evidence, that magma is being fed continously into 64 JÖKULL 29. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.