Fréttablaðið - 10.05.2016, Blaðsíða 15

Árleg álfasala SÁÁ hefst í dag og stendur næstu daga. Álfa-salan er stærsta fjáröflunar-
verkefni SÁÁ ár hvert, en hún fer
nú fram í 27. skipti.
Líkt og undanfarin ár er slagorð
álfasölunnar í ár: „Álfurinn fyrir
unga fólkið.“ Þannig er undir-
strikuð áhersla á meðferðarúrræði
samtakanna fyrir ungt fólk og einn-
ig fyrir börn og aðra aðstandendur
þeirra sem eiga við áfengis- og
vímuefnavanda að stríða. Frá árinu
2000 hefur SÁÁ rekið unglinga-
deild á sjúkrahúsinu Vogi en frá því
að sjúkrahúsið var byggt hafa yfir
8.000 einstaklingar yngri en 25 ára
lagst þar inn.
SÁÁ veitir einnig sálfræðiþjón-
ustu fyrir börn alkóhólista. Um
1.100 börn hafa nýtt þá þjónustu
sem er kostuð með tekjum af Álf-
inum og öðrum styrkjum. Tekjur af
Álfasölu standa líka undir þjónustu
SÁÁ við aðra aðstandendur en allir
aðstandendur fólks í áfengis- og
vímuefnavanda geta fengið viðtöl,
ráðgjöf og setið á fyrirlestrum og
fengið námskeið í fjölskyldumeð-
ferð hjá SÁÁ.
Hundruð manna um land allt
starfa við Álfasöluna bæði einstak-
lingar en einnig fjölmargir hópar sem
nýta sölulaun til að kosta starfsemi á
vegum íþróttafélaga og ýmissa sam-
taka, hver í sinni heimabyggð.
Frá 1990 hefur Álfurinn skilað
um 600 milljónum króna sem
hafa að öllu leyti runnið inn í heil-
brigðisþjónustu SÁÁ við áfengis- og
vímuefnasjúklinga. Þótt stjórnvöld
hafi stutt vel við starf samtakanna
í gegnum árin er það beinn stuðn-
ingur almennings sem hefur gert
gæfumuninn. Þjóðin hefur stutt við
bakið á SÁÁ og tryggt að samtökin
geti veitt vímuefna- og áfengissjúk-
lingum og fjölskyldum þeirra eins
góða þjónustu og kostur er.
Ef ekki væri vegna stuðnings
almennings þyrfti að draga umtals-
vert úr öllu starfi SÁÁ. Við sem
störfum fyrir SÁÁ erum þakklát og
finnum til auðmýktar vegna alls
þess velvilja sem SÁÁ hefur notið
og biðjum íslensku þjóðina nú um
að standa enn sem fyrr þétt við bak
samtakanna. Styðjum SÁÁ – kaup-
um álfinn!
Kaupum Álfinn fyrir unga fólkið
Brimborg og Citroën áskilja sér rétt til að breyta verði og búnaði án fyrirvara. Útbúnaður getur verið frábrugðinn mynd í auglýsingu.
Nýir og notaðir bílar: Söludeildir eru opnar alla virka daga kl. 9-17 og laugardaga kl. 12-16
Brimborg Reykjavík: Bíldshöfða 8, sími 515 7040 I Brimborg Akureyri: Tryggvabraut 5, sími 515 7050
citroen.is
CITROËN SENDIBÍLAR
HAGKVÆMIR, ÁREIÐANLEGIR OG Á GÓÐU VERÐI
Citroën Nemo
2.550.000 kr. m. VSK
2.056.452 kr. án VSK
Citroën Berlingo
2.850.000 kr. m. VSK
2.298.387 kr. án VSK
Citroën Jumpy Langur
4.490.000 kr. m. VSK
3.620.967 kr. án VSK
GERÐU VINNUNA
AUÐVELDARI
Citroen_3Sendibilar_auðveldari_5x19_20160418_END.indd 1 18.4.2016 15:52:24
Það er einkennilegt að vera komin í þá stöðu að þurfa að rökræða við mætasta fólk hvort
einkarekstur á ákveðnum einingum
í heilbrigðiskerfinu okkar, til dæmis
heilsugæslustöðvum, jafngildi því að
verið sé að einkavæða þá þjónustu
sem þessar einingar bjóða upp á.
BSRB og ASÍ stóðu í liðinni viku
fyrir málþingi undir yfirsögninni „Er
einkarekstur í heilbrigðisþjónustu
almannahagur?“ Tilefnið var aðkall-
andi því heilbrigðisráðherra hefur
ákveðið að þær þrjár nýju heilsu-
gæslustöðvar sem höfuðborgarbúar
geta brátt sótt til verði reknar af einka-
aðilum, í stað Heilsugæslu höfuð-
borgarsvæðisins eins og BSRB telur
eðlilegast.
Þessa ákvörðun virðist heilbrigðis-
ráðherra geta tekið án þess að ræða
við einn né neinn, þrátt fyrir að með
því sé hann að auka enn á einkavæð-
inguna í heilbrigðiskerfinu. Alþingi
fjallar ekki um málið og ekki er kallað
eftir umsögnum almennings og hags-
munaaðila. Engin umræða á sér stað.
Það kom mér á óvart á áðurnefndu
málþingi að ekki virðast allir leggja
sama skilning í orðið einkavæðing.
Ég hélt við gætum öll verið sammála
um það smáatriði og einbeitt okkur
að því að ræða hvort þessi einka-
væðing sem ráðherra vill koma til
framkvæmdar sem fyrst sé almanna-
hagur eða ekki.
Læknar ósammála
Tveir virtir sérfræðingar úr Háskóla
Íslands voru sammála um að einka-
rekstur sé ekkert annað en einka-
væðing. Þannig nefndi Rúnar Vil-
hjálmsson, prófessor í félagsfræði
við Háskóla Íslands, þrjár tegundir
einkavæðingar í erindi sínu og
studdist þar við skilgreiningar
erlendra sérfræðinga. Í fyrsta lagi
er það sala á opinberri stofnun eða
öðrum eignum, í öðru lagi tilfærsla
á rekstri eða framkvæmd frá hinu
opinbera til einkaaðila í einka-
framkvæmd, og í þriðja lagi tilfærsla
fjármögnunar frá hinu opinbera til
einkaaðila.
Sigurbjörg Sigurgeirsdóttir,
dósent í opinberri stjórnsýslu við
Háskóla Íslands, var sammála Rún-
ari og sagði skýrt í sínum huga að
einkarekstur væri einfaldlega einka-
væðing á þjónustu.
Þórarinn Ingólfsson, formaður
Félags íslenskra heimilislækna,
sagðist í erindi sínu á fundinum
ósammála þessu og sagði einka-
rekstur og einkavæðingu tvennt
ólíkt. Svipaðar raddir heyrðust í
kjölfar ræðu sem ég flutti í Hafnar-
firði á frídegi verkalýðsins, 1. maí.
Þetta er annaðhvort mein-
legur misskilningur sem rétt er að
leiðrétta, eða tilraun til að stýra
umræðunni með því að finna upp
ný og mildari hugtök til að slá ryki
í augu fólks. Rannsóknir Rúnars
Vilhjálmssonar prófessors sýna að
rúmlega 80 prósent landsmanna
vilja að heilbrigðisþjónustan sé
rekin fyrst og fremst af hinu opin-
bera. Það vita þeir sem vilja finna
annað og hentugra orð fyrir einka-
væðingu.
Arðgreiðslur af skattfé
Eins og Sigurbjörg nefndi í erindi
sínu er mun auðveldara að einka-
væða þjónustu heldur en að snúa
til baka og láta ríkið sjá um verkefni
sem áður voru í höndum einkaað-
ila. Með einkavæðingunni skapast
viðskiptahagsmunir og kröfur um
arðgreiðslur fyrir þjónustu sem
fjármögnuð er af skattfé. Hættan
er sú að þjónustan verði dreifð
og brotakennd og að stjórnvöld
missi möguleika á að forgangsraða
og skipuleggja þjónustuna í þágu
almannahagsmuna.
Við getum fengið lánað orðatil-
tæki frá enskumælandi þjóðum til
að auðvelda skilning. Ef eitthvað
lítur út eins og önd, syndir eins og
önd og hljómar eins og önd eru allar
líkur á að það sé önd. Einkarekstur
er ekkert annað en einkavæðing
undir öðru nafni.
Einkavædda öndin
Elín Björg
Jónsdóttir
formaður BSRB
Ef eitthvað lítur
út eins og önd,
syndir eins og
önd og hljómar eins og önd
eru allar líkur á að það sé
önd. Einkarekstur er ekkert
annað en einkavæðing undir
öðru nafni.
Arnþór
Jónsson
formaður SÁÁ
Þótt stjórnvöld
hafi stutt vel
við starf
samtakanna í gegnum árin er
það beinn stuðningur
almennings sem hefur gert
gæfumuninn.
s k o ð u n ∙ F R É T T A B L A ð i ð 15Þ R i ð J u D A G u R 1 0 . m A í 2 0 1 6
1
0
-0
5
-2
0
1
6
0
4
:1
4
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
9
6
0
-4
B
3
8
1
9
6
0
-4
9
F
C
1
9
6
0
-4
8
C
0
1
9
6
0
-4
7
8
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
0
4
8
s
_
9
_
5
_
2
0
1
6
C
M
Y
K