Iðjuþjálfinn - 01.12.2000, Blaðsíða 12

Lokaorð
Nú þegar er stór hluti skjólstæðinga iðjuþjálfa
aldrað fólk og með þeirri hlutfallslegu fjölgun
aldraðra sem búist er við á næstu árum
stækkar þessi hópur enn frekar. Með
hækkandi aldri aukast líkur á heilsubresti og
langvinnum sjúkdómum. Aukin þörf fyrir
heilbrigðis- og félagslega þjónustu gerir kröfur
til samfélagsins og um leið er sjálfræði hins
aldraða einstaklings ógnað. Eitt af hlutverkum
iðjuþjálfa er einmitt að aðstoða eldra fólk við
að ryðja hindrunum úr vegi með því að aðlaga
umhverfið og aðstoða það við að fá óskir sínar
uppfylltar. Það gera iðjuþjálfar meðal annars
með samráði sem byggist á trausti og gagn-
kvæmri virðingu, með því að upplýsa fólk um
rétt sinn og þá valkosti sem eru fyrir hendi og
veita þeim síðan tækifæri til þess að taka
meðvitaðar og ábyrgar ákvarðanir út frá því
jafnvel þótt það þurfi á aðstoð annarra að
halda til þess að framfylgja þeim. Þannig
stuðlar iðjuþjálfun að því að eldra fólk haldi
sjálfsvirðingu og reisn, þrátt fyrir sjúkdóma og
háan aldur.
Brýnt er að iðjuþjálfar séu reiðubúnir að
aðstoða eldri kynslóðina við að fá þörfum
sínum mætt og halda sjálfræði sínu og
sjálfstæði. Það er mikilvægt að þessi jákvæða
afstaða iðjuþjálfa á íslandi gagnvart sjálfræði
og andstaða við forræðishyggju í umönnun
aldraðra verði sýnileg í starfi þeirra meðal
eldra fólks og aðstandenda þeirra.
Breytur n Spönn Spönn stiga M SF m
Sjálfræði alls 71 30-150 65-139 112,24 12,34 3,74
Oskipt sjálfræði 73 12-60 25-57 45,22 6,01 3,77
Skipt sjálfræði 71 18-90 40-87 66,99 9,84 3,72
Algjört sjálfræði 74 6-30 11-29 19,76 4,01 3,29
Samráðs-sjálfræði 73 6-30 14-30 25,49 3,42 4,25
Sameiginlegt sjálfræði 73 6-30 10-29 19,27 4,12 3,21
Framselt sjálfræði 72 6-30 16-30 24,04 3,57 4,01
Staðgengils sjálfræði 73 6-30 11-30 23,49 4,01 3,92
Aðstæður:
Heilsa 73 10-50 23-45 37,08 4,82 3,71
Fjármál 72 10-50 19-47 37,63 4,79 3,76
Daglegt líf 72 10-50 21-47 37,29 4,93 3,73
Andlegt atgervi hins aldraða
Engin skerðing 74 18-90 29-82 66,53 9,00 3,70
Skert hugarstarf 74 12-60 34-57 45,14 5,34 3,76
Útreiknuð stig byggjast á Likert-kvarða: (1) mjög ósammála, (2) frekar ósammála, (3) hlutlaus, (4) frekar
sammála, (5) mjög sammála.
1. tafla: Virðing fyrir sjálfræði - útreikningar fyrir iðjuþjálfa á íslandi-(n= =71-74)
Breytur Spönn Spönn stiga M SF m
Forræði samtals 30-150 33-114 62,03 15,84 2,07
Sterkt forræði 5-25 5-19 9,27 3,16 1,85
Dulið forræði 5-25 5-18 8,22 2,99 1,64
Velvildarforræði 5-25 5-20 9,56 3,28 1,91
Forvarnarforræði 5-25 6-20 13,03 3,52 2,61
Veikt forræði 5-25 5-20 9,18 3,19 1,84
Fjarvistarforræði 5-25 7-21 12,77 3,08 2,55
Aðstæður
Heilsufar 10-50 12-36 22,60 5,48 2,26
Fjármál 10-50 11-41 20,42 6,02 2,04
Daglegt líf 10-50 10-37 19,00 5,58 1,90
Andlegt atgervi hins aldraða
Engin skerðing 26-130 29-96 54,30 13,74 2,09
Skert hugarstarf 4-20 4-18 7,73 2,76 1,93
Útreiknuð stig byggjast á Likert-kvarða: (1) mjög ósammála, (2) frekar ósammála, (3) hlutlaus, (4)frekar
sammála, (5) mjög sammála.
2. tafla:Viðhorf til forræðis -útreikningar fyrir iðjuþjálfa á íslandi-(n=73)