Skólavarðan - 01.03.2006, Blaðsíða 9

SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 6. ÁRG. 2006
til að fást við. Líka að taka eftir því í hverju
kennarinn er sérstaklega góður og hjálpa
honum að byggja á því til enn frekari
starfsþróunar.
Oft er það svo að símenntun er í boði en
tenging úr fræðslu í starf er lítil eða engin.
Ég fer á fund og hlusta á það sem einhver
predikar yfir mér en ef það er engin sérstök
ástæða fyrir mig til að reyna að nota það
sem ég heyri í kennslunni þá læt ég það
bara ógert. Góð og fagleg símenntun felur
ekki bara í sér upplýsingar og dæmi um
hvernig nota megi efniviðinn heldur líka
þær væntingar stjórnanda til kennara að
hann finni aðferðir til að framkvæma það
sem hann hefur lært. Næsta skref er svo
mat og endurmat: Hvers þarfnastu núna
þegar þú ert búinn að prófa þetta til að
halda áfram? Góð starfsþróun felst í því að
stjórnandinn vinnur með kennaranum og
er móttækilegur fyrir hugmyndum hans.
Alveg eins og skólastjóri vill að kennari
vinni með krökkunum og sé móttækilegur
fyrir þeim. Nota þarf áþreifanleg dæmi,
benda kennaranum á tvær til þrjár
sértækar hugmyndir að úrvinnslu. Skoða
í framhaldi af því hvað kennarinn ætlar
að leggja inn á næstunni og aðstoða
hann við að búa til kennsluáætlun sem
felur nýju aðferðirnar í sér. Þarna er því
um að ræða, auk fræðslu og dæma, að
stjórnandinn gefi kennaranum tíma og
einnig að hann vænti þess að kennarinn
noti nýju hugmyndirnar í starfi. Og loks
væntir skólastjórinn þess að kennarinn
endurmeti breytingarnar sem hann hefur
innleitt: „Þetta gekk sérlega vel/hitt ekki/
ég þarf tíma með samkennurum mínum
til að finna út hvað fór úrskeiðis hér/nú
þarf ég að ákveða hvað ég geri næst eftir
að þetta gekk svona frábærlega“ og svo
framvegis. Tími og stuðningur, væntingar
og samræður til að fara í gegnum eftir-
fylgni, hvað komi næst.“
Þegar hér var komið sögu í viðtal-
inu ræddu viðmælandi og blaðamaður
stuttlega uppruna skólakerfisins og svo
beindum við sjónum okkar að samskipt-
um kennara við pólitísk menntayfirvöld.
Aðspurð sagðist Carol Ann vera sam-
mála því að skólakerfið, sem afurð iðn-
byltingarinnar, væri að mörgu leyti gallað
og við værum í sífellu að reyna að stoppa
í götin. „Embættismenn, að minnsta
kosti í Bandaríkjunum, eru ansi langt frá
skólastofunni. Hluti af starfi okkar felst
í að fræða þá um það sem þar fer fram.
Ég er ekki að segja að embættismenn séu
vont fólk,“ segir Carol Ann og hlær, „bara
að þeir viti fátt og skilji lítt hvað við erum
að gera. Við erum fræðarar og í mínu
landi stöndum við okkur alls ekki nógu
vel í að fræða þá sem marka stefnuna. Við
ættum að fá þá í heimsókn til okkar, fá þá
til að setjast niður með okkur og aðstoða
okkur við að leysa þau vandamál sem við
erum að fást við hverju sinni. Í staðinn
látum við þá óáreitta og þar sem þeir
hafa valdið gera þeir hlutina við okkur í
stað þess að gera þá með okkur. Ég held
að við ættum að leitast við að verða betri
kennarar stjórnmálamanna og annarra
embættismanna í skólakerfinu.
Fyrir nokkrum árum komust stjórn-
málamenn að þeirri niðurstöðu að
heilbrigðisþjónustan væri allt of mikill
fjárhagslegur baggi og samþykktu reglu-
gerð sem heimilaði sjúkrahúsum að senda
fólk heim mun fyrr en tíðkast hafði. Svo
dæmi sé tekið mátti sjúkrahúsið senda
konu sem ól barn síðdegis heim næsta
morgun, burtséð frá því hvort fæðingin
var auðveld eða erfið. Í kjölfar þessa fylktu
læknar liði og létu pólitíkusana ekki í friði.
Þeir kaffærðu þá í upplýsingum og tölum
um hvað myndi gerast ef þessu yrði hrint
í framkvæmd. Það tók ekki langan tíma
að fá löggjafarvaldið til að afturkalla
reglugerðina. Það sem gerist hins vegar
iðulega hjá okkur kennurum er að einhver
setur lög sem „meika engan sens“ og við
segjum: „Ókei, við leggjum bara meira á
okkur.“ Samanber „No Child Left Behind“
lögin sem eru töluvert róttæk og margt í
þeim sett fram í góðri meiningu en mein-
gölluð og virka ekki. En kennarar láta þetta
yfir sig ganga. Við látum ríkisstjórnina
skipa okkur að gera hluti sem skaða börn
og segjum ekki múkk. Hugsanlega vegna
þess að mikill meirihluti kennara eru
konur, okkur hefur verið kennt að vera
hlýðnar. Kannski vegna þess að þegar við
hófum kennslu láðist að kenna okkur að
vera aktívistar. Og ef til vill vegna þess
að okkur finnst við vera valdalaus eða of
önnum kafin.
Ég trúi því að við getum breytt þessu.
Um leið - og þetta kann að virka í mótsögn
– þá er það svo að ef ég gef mér að ég
geti ekki breytt stefnunni og því sem
mér er uppálagt að framkvæma þá er
ein staðreynd sem fylgir því að vera
kennari sem bjargar málunum. Hún er
þessi: Þegar ég fer inn í skólastofuna og
loka dyrunum á eftir mér þá hef ég mikið
vald til að gera þar það sem mér finnst
rétt og skynsamlegt að gera. Og jafnvel
þótt stjórnvöld setji lög sem gera lítið úr
nemendum mínum og mennsku þeirra þá
get ég gefið þeim og henni mikið vægi á
nýjan leik, í skólastofunni minni.
Í Bandaríkjunum er algengt að
kennarar þjáist af „já, en ...“ veikinni: „Ég
gæti eflaust gert þetta en skólastofan
er of lítil/ég er ekki með nógu margar
tölvur/það er of lítill tími“ og svo fram-
vegis. En öllu þessu má snúa við. Við
getum forgangsraðað og við höfum
val. Við getum endurskipulagt, fundið
kjarnann – það sem skiptir máli og knúið
skólayfirvöld til að skilja um hvað málið
snýst,“ segir þessa vígreifa og bjartsýna
skólakona að lokum. Menntafrömuður-
inn Carol Ann Tomlinson hrífur mann með
sér, á því leikur enginn vafi.
keg
PUNKTAR AF RÁÐSTEFNUNNI
• Ýmsar upplýsingar um Carol Ann Tomlinson og fyrirlestur hennar eru á vef
menntasviðs Reykjavíkurborgar, leikskolar.is. Veljið fréttina frá 7. mars.
• Nemendur Péturs Hafþórs Jónssonar, tónmenntakennara í Austurbæjarskóla,
sýndu atriði á ráðstefnunni sem fólk var dolfallið yfir.
Meira um þetta í næstu Skólavörðu.
• Skóli á nýrri öld er samstarfsverkefni Skólastjórafélags Reykjavíkur,
Kennarafélags Reykjavíkur og Menntasviðs Reykjavíkurborgar.
• Undanfari ráðstefnunnar var sýning á verkefnum úr reykvísku skólastarfi
sem haldin var í Ráðhúsi Reykjavíkur 17.-18. febrúar. Þar voru hvatningar-
verðlaun Menntaráðs líka afhent.
Hvatningarverðlaun voru að þessu sinni veitt eftirtöldum verkefnum:
Samstarf til forvarna – Hópastarf í 8. bekk Hólabrekkuskóla.
Gaman að læra með LEGO – Melaskóli.
Sterkir námsmenn – Í Ölduselsskóla
Félagsfærniþjálfun í skólastarfi – Í Breiðagerðisskóla
Útikennsla – Í Fossvogsskóla
Vísindadagur – Í Rimaskóla
Myndlist er málið og lífsleikni – Í Safamýrarskóla
Tónsköpun – Í Víkurskóla
Við ættum að fá þá í heimsókn til okkar, fá þá til að setjast
niður með okkur og aðstoða okkur við að leysa þau vandamál
sem við erum að fást við hverju sinni. Í staðinn látum við þá
óáreitta og þar sem þeir hafa valdið gera þeir hlutina við okkur
í stað þess að gera þá með okkur. Ég held að við ættum að
leitast við að verða betri kennarar stjórnmálamanna og annarra
embættismanna í skólakerfinu.
VIÐTAL
9