Skólavarðan - 01.09.2006, Blaðsíða 25

SKÓLAVARÐAN 6.TBL. 6. ÁRG. 2006
25
Skólaárið 2004-2005 hlaut Vesturbæjar-
skóli styrk frá KÍ til að stuðla að aukinni
þátttöku foreldra í starfi barna sinna í
skólanum. Hér verður gerð grein fyrir
ástæðum þessa starfs, markmiðum og
einstökum verkefnum sem unnin hafa
verið undir yfirskriftinni ,,Allir í sama
liði”, en verkefnið og kennararnir Bryndís
Gunnarsdóttir og Hera Sigurðardóttir
hlutu hvatningarverðlaun Heimilis og
skóla árið 2006.
Hvers vegna foreldrasamstarf?
Foreldrar eru án efa það mikilvægasta
sem hvert barn á. Ekkert er börnum jafn
dýrmætt og foreldar sem vaka yfir velferð
þeirra hvort sem um er að ræða í leik,
námi eða líðan. Samt virðist stundum sem
börnin okkar séu komin full aftarlega í
forgangsröðina. Fullorðna fólkið hefur
svo mikið að gera að það reynir að kaupa
æ meiri þjónustu til að létta sér lífið,
örbylgjuofna, tilbúna rétti, heimilisaðstoð
og svo mætti lengi telja. Í samræmi við
þetta er aukin krafa um að leikskólar taki
við æ yngri börnum og að nemendur dvelji
lengur í leik- og grunnskólum.
Sumir benda á að foreldrum hafi verið
talin trú um að sérfræðingar viti betur en
þeir hvað sé börnunum þeirra fyrir bestu
og að hætt sé við að foreldrar treysti um
of á það. Skólinn er vissulega mikilvæg
stofnun en það þjónar hinsvegar ekki
hagsmunum barna að skólinn yfirtaki
hlutverk foreldranna, enda hefur hann
ekki forsendur til þess.
Það kemur ekki á óvart þótt margir
hafi áhyggjur af þessari þróun og velti
fyrir sér áhrifum hennar á sama tíma og
hjónaskilnaðir eru margir, stuðningur
stórfjölskyldunnar hefur minnkað um-
talsvert og agavandamál, ofbeldi og fíkni-
efnaneysla fara vaxandi. Þeir hinir sömu
benda á að fáar stéttir séu í betri aðstöðu
til að styðja við barnið og fjölskyldu þess
en kennarar, það geri þeir best með því
að efla foreldra til virkari þátttöku og
ábyrgðar á velferð barna sinna. Það sé
m.a. eitt mikilvægasta hlutverk kennara í
samtímanum að finna heppilegar leiðir til
að veita foreldrum hlutdeild í starfi barna
sinna í skólanum.
Lagalegur bakgrunnur
foreldrasamstarfs
Samkvæmt 2. gr. laga um grunnskóla nr.
66/1995 ber kennurum að vinna í samstarfi
við foreldra. Þar stendur m.a. að hlutverk
grunnskólans sé, í samstarfi við foreldra,
að búa nemendur undir líf og starf í
lýðræðisþjóðfélagi.
Í Aðalnámskrá grunnskóla – almennum
hluta (1999) er tekið fram að þrír hópar
myndi skólasamfélagið í hverjum skóla,
nemendur, foreldrar og kennarar. Þar er
tekið fram að foreldrar/forráðamenn beri
frumábyrgð á uppeldi barna sinna en að
menntun og velferð barna sé sameiginlegt
verkefni heimilis og skóla og að sam-
starfið þurfi að byggjast á gagnkvæmri
virðingu, gagnkvæmu trausti, samábyrgð
og gagnkvæmri upplýsingamiðlun (Aðal-
námskrá grunnskóla 1999:17).
Gert er ráð fyrir að skólinn beri ábyrgð á
samstarfi kennara og foreldra (15. gr. laga
um grunnskóla nr. 66/1995), samstarfi sem
einkennast skal af upplýsingagjöf, um-
ræðum og sameiginlegum markmiðum.
Ljóst er að ábyrgð skólans á samstarfinu er
veruleg því tekið er fram að starfsmönnum
skóla sé skylt að efla samstarf skóla og
heimilanna (16. gr. laga um grunnskóla
nr. 66/1995).
Með verkefninu Allir í sama liði
bregðast kennarar við þessum aðstæðum,
þeir vita að virk þátttaka foreldra í
námi og líðan barna í skólanum er afar
mikilvæg fyrir nemendur og foreldra en
einnig kennara og leita því leiða til að efla
hlutdeild foreldra í skólastarfinu. Fram til
þessa hefur samstarf foreldra og kennara
jafnan einkennst af því að kennarinn lítur
á foreldra sem stuðningsaðila. Hann veitir
þeim upplýsingar og væntir þess að þeir
bregðist við á tiltekinn hátt, einkum hvað
varðar heimanám og agamál og svo er
foreldum stundum boðið í heimsóknir í
skólann. Víða er foreldum sagt að þeir séu
alltaf velkomnir í skólann en raunin er sú
að nánast engir foreldrar nýta sér slík boð
fremur en svokallaða viðtalstíma.
Í átakinu Allir í sama liði eru kennarar
leiðtogar í samstarfinu við foreldra og
leita leiða til að gefa foreldrum kost á að
verða virkari þátttakendur í námi barna
sinna á sínum eigin forsendum. Þeir leggja
ríka áherslu á að skapa gagnkvæma
virðingu og traust milli kennara, nemenda
og forelda.
VERKEFNI Í ALLIR Í SAMA LIÐI
Heimaverkefni fjölskyldunnar
Foreldrar fá bréf þar sem kennarinn hvetur
þá til að aðstoða barn sitt við að kynna
áhugaverða persónu fyrir bekkjarfélögum
sínum. Kynningin fer fram í bekknum að
loknum 2-3 vikum en fram að því getur
fjölskyldan undirbúið sig. Fjölskyldan fær
algerlega frjálsar hendur um val á persónu
og kynninguna, hún getur verið í formi
ljósmynda, upplesturs, myndbands, muna
o.fl. Foreldrar eru hvattir til að taka þátt í
FORELDRASAMSTARF
ALLIR Í SAMA LIÐI
Fram til þessa hefur samstarf foreldra og kennara jafnan einkennst
af því að kennarinn lítur á foreldra sem stuðningsaðila. Hann veitir
þeim upplýsingar og væntir þess að þeir bregðist við á tiltekinn
hátt, einkum hvað varðar heimanám og agamál og svo er foreldum
stundum boðið í heimsóknir í skólann. Víða er foreldum sagt að
þeir séu alltaf velkomnir í skólann en raunin er sú að nánast engir
foreldrar nýta sér slík boð fremur en svokallaða viðtalstíma.
Nanna Kristín Christiansen
LJ
ó
sm
yn
d
ir
f
rá
h
ö
fu
n
d
i