Morgunblaðið - 16.09.2016, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 2016
www.smarativoli.is / Sími 534 1900 / Smáralind
SKEMMTUN FYRIR ALLA!
ER AFMÆLI
FRAMUNDAN?
VERÐ
FRÁ
1.99
0,-
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Með þessu erum við að koma skól-
unum á nýjan fjárhagslegan grunn,
eyða út óvissunni um fjármögnun
þeirra út árið og um leið snúa vörn í
sókn í skólamálum,“ segir Dagur B.
Eggertsson borgarstjóri og vísar í
máli sínu til aðgerðaáætlunar í leik-
og grunnskólum Reykjavíkur.
Áætlunin var kynnt á fjölmiðla-
fundi í Ráðhúsi Reykjavíkur í gær, en
áður hafði hún verið samþykkt á fundi
borgarráðs sama dag. Í henni felst
aukning á framlögum til sérkennslu,
efniskostnaðar og faglegs starfs. Þá
mun fjármagn til hráefniskaupa
aukast með hækkun fæðisgjalda. Er
alls um rúmlega 919 milljóna króna
innspýtingu að ræða .
„Fyrir ári voru hendur okkar alger-
lega bundnar og þurftum við að leggj-
ast í það verkefni að gæta aðhalds og
sparnaðar á öllum sviðum. Það hefur
hins vegar tekist og sjáum við afrakst-
ur þess nú, en einnig eru tekjurnar að
aukast. Til framtíðar er hins vegar al-
veg ljóst að nauðsynlegt er að láta af
þeirri sveltistefnu sem rekin hefur
verið gegn sveitarfélögum almennt.
Ég er ekki viss um að öll sveitarfélög
séu fær um að elta okkur í þessu enda
hallar mjög á sveitarfélögin í fjár-
hagslegum samskiptum þeirra við
ríkið,“ segir Dagur B. og bendir t.a.m.
á að Reykjavík hafi engar tekjur af
gistináttagjaldi þegar komi að ferða-
mönnum. „Ég tel nauðsynlegt að
breyta þessu enda hefur þetta áhrif á
þá þjónustu sem sveitarfélögin veita.“
Sérkennsla nemenda mikilvæg
Nýsamþykkt aðgerðaáætlun er í
tíu liðum, en sá fyrsti kveður á um að
leik- og grunnskólar Reykjavíkur fái
aukið fjármagn vegna langtímaveik-
inda starfsmanna, sérkennslu og
skólaaksturs. Er alls um að ræða um
679 milljónir króna vegna yfirstand-
andi hausts. Af þeirri upphæð fara
t.a.m. 248 milljónir til sérkennslu.
„Þetta er einn viðkvæmasti en mik-
ilvægasti þáttur skólastarfsins. Þann-
ig má nefna að þau ríki sem standa
best að skólamálum í kringum okkur,
t.a.m. Finnland, leggja mikið upp úr
öflugum stuðningi við börn með sér-
þarfir og þá sérstaklega á yngri skóla-
stigum,“ segir Skúli Helgason, for-
maður skóla- og frístundaráðs
Reykjavíkurborgar.
Meira fé verður lagt til hráefnis-
kaupa vegna skólamáltíða, en fæðis-
gjald verður hækkað í leik- og grunn-
skólum um 100 krónur á dag frá og
með 1. október. Munu þeir fjármunir
fara óskiptir í hráefnisinnkaup til að
auka gæði máltíða.
„Síðan er hluta hagræðingar, sem
var sett á þennan lið 1. apríl, skilað
aftur til baka. Skýringin er sú að við
ætluðum að ná verulegum ávinningi
með því að fara í útboð á helstu hrá-
efnisflokkum, en sú framkvæmd hef-
ur tafist,“ segir Skúli og bendir á að
um 45 milljónir króna sé að ræða.
Munu skólastjórnendur leikskóla í
Reykjavík hafa 416 krónur á dag til að
ráðstafa í matarinnkaup fyrir hvert
barn í stað þeirra 306 króna sem nú
eru. „Samsvarandi hækkun verður
einnig hjá grunnskólunum,“ segir
Skúli, en þar munu stjórnendur hafa
336 krónur á dag fyrir hvern nemanda
í stað 224 króna.
Í áætluninni er einnig gert ráð fyrir
að framlög vegna námsgagna til skap-
andi starfs í leikskólum hækki í haust
úr 1.800 krónum á hvert barn í 3.000
krónur. Auknu fjármagni, alls 24,8
milljónum króna, verður einnig veitt
til faglegs starfs í leikskólum með við-
bótarframlögum til undirbúnings-
starfa fagfólks sem og ófaglærðra
starfsmanna.
„Stjórnendur í leikskólum hafa lagt
mikla áherslu á þessi atriði, þ.e. að
hækka framlög til efniskostnaðar og
námsgagna til skapandi starfs í leik-
skólum,“ segir Skúli og heldur áfram:
„Síðan er mikið gleðiefni að geta stað-
ið við samninga varðandi undirbún-
ingstíma starfsfólks, bæði faglærðra
og ófaglærðra, og þetta er fyrsta
skrefið í þeim efnum.“
Auknu fjármagni, eða 60 milljónum
króna, verður einnig veitt til faglegrar
stjórnunar í grunnskólum á þessu
hausti. „Þeir hafa nokkurt svigrúm og
sjálfstæði til að dreifa því á þann hátt
sem þeir telja að muni bæta fagstarfið
mest,“ segir Skúli.
Sjötti liður aðgerðaáætlunar opnar
fyrir inntöku barna sem fædd eru í
mars og apríl 2015 á leikskóla frá og
með áramótum 2017. Nákvæm dag-
setning á inntöku mun hins vegar
taka mið af plássi og starfsmanna-
haldi á viðkomandi leikskóla. „Það er
afar mismunandi eftir borgarhlutum
og leikskólum. Núna er það að gerast,
sem er mjög sjaldgæft, að það er
óvenjumikið af lausum plássum í
Vesturbænum – þar sem yfirleitt hef-
ur verið allt fullt,“ segir Skúli.
Átak til að auka nýliðun
Greint hefur verið frá því að margir
leikskólar í Reykjavík glími nú við
mikla manneklu og eru m.a. um 70
stöðugildi ómönnuð. Skúli segir að
ráðist verði í sameiginlegt átak með
fagfélögum leikskólastarfsfólks um
nýliðun og fjölgun leikskólakennara
með það fyrir augum að gera starf á
leikskólum eftirsóknarverðara.
„Við bæði þurfum og viljum auka
hlutfall leikskólakennara í starfsliði
leikskólanna. Og þurfum að ráðast í
átak,“ segir hann og heldur áfram:
„Hér er einn flöskuhálsinn sá að veru-
lega hefur dregið úr ásókn fólks í
kennaranám eftir þær breytingar
sem gerðar voru á lengd þess náms.“
Þá verða einnig unnin ný
úthlutunarlíkön fyrir leik- og grunn-
skóla og frístundamiðstöðvar, en eldri
líkön eru að sögn Skúla orðin úrelt.
Í áætluninni segir einnig að leik- og
grunnskólar þurfi ekki að mæta halla
vegna 2015 á árinu 2016. Er þar einn-
ig gert ráð fyrir að fjárveiting til
skóla- og frístundasviðs hækki vegna
kjarasamningsbundinna launahækk-
ana um 1 milljarð króna á árinu 2016
og 3,3 milljarða alls frá árinu 2015.
Loks er í áætluninni lögð áhersla á
bætta upplýsingagjöf, aukna ráðgjöf
og stuðning við stjórnendur sem þess
óska varðandi fjárhag og rekstur
sinna starfsstöðva.
„Sviðið fór inn í þetta ár með 670
milljóna króna hagræðingarkröfu. En
þessar aðgerðir þýða kláran viðsnún-
ing, eða tæplega 920 milljóna króna
innspýtingu í málaflokkinn á þessu
hausti,“ segir Skúli.
Nýr grunnur til framtíðar
Dagur B. segir þá áætlun sem
kynnt var í gær vera afrakstur funda
með m.a. samráðshópum leik- og
grunnskólastjóra. „Ég held að þetta
sé nýr grunnur til að standa á og síðan
verður haldið áfram að byggja upp til
framtíðar,“ segir hann.
Samþykkt að veita yfir 919
milljónir króna í skólamál
 Borgarstjóri kynnti í gær aðgerðaáætlun í leik- og grunnskólum Reykjavíkur
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fréttamannafundur Dagur B. Eggertsson borgarstjóri og Skúli Helgason, formaður skóla- og frístundaráðs
Reykjavíkurborgar, fóru í gær yfir áætlun um aðgerðir er snúa að leik- og grunnskólum í Reykjavík.
Kjartan
Magnússon,
borgar-
fulltrúi
Sjálfstæðis-
flokksins,
segir að-
gerðir
meirihluta
Samfylk-
ingar,
Bjartrar
framtíðar, Pírata og Vinstri
grænna, sem kynntar voru í
gær, sýni vel hversu óraun-
hæfar hagræðingarkröfur þeir
hafi gert til leikskóla, grunn-
skóla og frístundaheimila.
„Með þessu er að stærstum
hluta verið að leiðrétta fjár-
hagsáætlun. Helstu liðir sem
nefndir eru í þessu eru sér-
kennsla, langtímaveikindi og
skólaakstur. En þessir liðir,
eða réttara sagt þjónusta, var
ekkert fjármögnuð,“ segir
Kjartan.
Við vinnslu fjárhagsáætl-
unar 2016 bentu fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins og skóla-
stjórar á að ýmsar niðurskurð-
artillögur meirihlutans væru
óraunhæfar.
Þá segir Kjartan að þrátt
fyrir ítrekaðar ábendingar frá
m.a. kennurum og skólastjórn-
endum hafi meirihlutinn ekki
brugðist við fyrr en málið hafi
hlotið mikla og endurtekna
umfjöllun í fjölmiðlum.
Gerðu óraun-
hæfar kröfur
ÞJÓNUSTAN FJÁRSVELT
Kjartan
Magnússon
Leikskólastjórar í Reykjavík
fagna því að borgarstjórn hygg-
ist bæta úr slæmu rekstrar-
umhverfi leikskólanna. Kemur
þetta fram í ályktun sem leik-
skólastjórar sendu í gær.
„Það er von okkar að fyrir-
hugaðar aðgerðir séu byrjun á
löngu tímabærum úrbótum í
rekstri leikskóla í Reykjavík og
fyrstu skref í átt að betri tíð á
fyrsta skólastiginu. Þrátt fyrir
þessi fyrstu skref teljum við
margt í starfsumhverfi leikskóla
sem þurfi að skoða og bæta.
Það er því von okkar að borgar-
stjóri horfi enn lengra fram á
veginn og haldi áfram á þessari
braut framþróunar og endur-
bóta,“ segir m.a. í ályktun.
Löngu orðið
tímabært
LEIKSKÓLASTJÓRAR
Bergþóra Jónsdóttir
bj@mbl.is
„Það þarf að huga að leikskólamál-
unum til lengri tíma. Skamm-
tímalausnir munu ekki leysa málin.
Sveitarfélögin,
ríkið og stétt-
arfélögin verða
að fara markvisst
í þessi mál og
leysa þau til lang-
frama,“segir
Haraldur Freyr
Gíslason formað-
ur Félags leik-
skólakennara.
Skortur á leik-
skólakennurum
er ekki nýr, segir Haraldur. Það
vanti 1.300 leikskólakennara á
landsvísu til að uppfylla lögin um
menntun og ráðningu leikskólakenn-
ara en þar er kveðið á um að 2/3
starfsfólks sem sér um menntun
leikskólabarna eigi að vera með leyf-
isbréf til kennslu á leikskólastigi.
„Þó vanti 71 stöðugildi í leik-
skólum Reykjavíkurborgar þá er
það dropi í hafið miðað við hvað
vantar marga menntaða leikskóla-
kennara sem lögin kveða á um. Fók-
usinn ætti að vera á að leysa nýliða-
vandann og horfast í augu við stóru
myndina. Það verður ekki gert með
skyndilausnum eins og nú er verið
að gera, nema að menntaðir leik-
skólakennarar fylli upp í þessi stöðu-
gildi sem nú vantar en ég tel það
ólíklegt,“ segir Haraldur.
Frá 2011 hefur fjölgað jafnt og
þétt í leikskólakennaranáminu, en
það þarf meira til að sögn Haraldar.
Það hafi verið mikil breyting í sam-
félaginu síðustu áratugi því nú séu
nánast öll börn á leikskóla og því
hefur það skólastig stækkað mjög
ört. „Við höfum ekki náð að fjölga
leikskólakennurum í takt við þessa
þróun. Bráðamönnunarvandinn sem
nú kemur upp er algengur á haustin,
t.d. þegar ófaglært starfsfólk fer í
nám,“ segir Haraldur.
Skammtímalausnir leysa ekki málin
 „Menn verða að horfast í augu við stóru myndina“
Haraldur Freyr
Gíslason
Morgunblaðið/Eggert
Menntun Leikskólarnir hafa vaxið ört.