Dagblaðið Vísir - DV - 17.07.2015, Blaðsíða 33

Helgarblað 17.–20. júlí 2015 Menning 33
loksins á
Íslandi!
Verslun og Viðgerðir
Hjól aspret tur ︱ Dal sHr aun 13 ︱ 220 Hafnarfjörður ︱ s ími: 565 2292 ︱ w w w.Hjol aspret tur. is
Fæst í apótekum og verslunum um land allt
FRÁBÆRT Í FERÐALAGIÐ
Sótthreinsiklútar
alltaf við hendina
Sótthreinsigel í
handhægum umbúðum
Neðanþvottaklútar
ómissandi í útileguna
Farðahreinsiklútar
mildir og rakagefandi
Hand- og andlits hreinsiklútar
fyrir klístraða krakkaALLAN
HRINGINN
mynd felur í sér sögu sem gæti ver­
ið frásögn frá hennar lífi en er í raun
frásögn úr lífi annarra,“ segir Sigrún.
Að lesa ljósmyndir eins og ljóð
Þegar ljósmyndin er skoðuð renn­
ur hugurinn því til ólíkra staða og
tíma: bæði augnabliksins sem ljós­
myndin var tekin og til hliðstæðs
lífs Ninu í Bandaríkjunum – hvernig
voru sumarfríin í Detroit? spyr mað­
ur þegar maður skoðar mynd af ís­
lenskri tjaldútilegu: „Hver mynd
felur í sér mjög margar sögur og ég
held að sem lesandi eða áhorfandi
eigi maður að leyfa sér það – að lesa
eða skoða myndirnar svolítið eins
og ljóð. Bara leyfa sér að búa til sög­
ur um hverja mynd, hún býður les­
andanum á vissan hátt að gera það,“
segir Sigrún.
En myndirnar bjóða lesandanum
einnig að tengja við og rifja upp eigin
minningar. „Mér finnst mjög áhuga­
vert hvernig mynd sem er tekin í
Vogaskóla á sjötta áratugnum kveik­
ir minningar hjá mér úr Álftamýrar­
skóla á áttunda og níunda áratugn­
um. Það má kalla það „punktum“
sem er hugtak frá Roland Barthes.
Ég horfi á þessa skó og þá hellist yfir
mig tilfinning sem ég tengi við að
spila fótbolta í grasi á skólalóðinni
á vorin, og það gýs upp þessi vonda
lykt sem kemur þegar klakinn er að
bráðna ofan í grasið. Þegar ég horfi
á myndina þá finn ég þessa lykt –
samt er þetta ekki mynd úr mínu
lífi. Þetta er ekki einu sinni frá þeim
tíma sem ég er í grunnskóla en það
getur verið svona smáatriði í mynd
– punktum – sem að talar einhvern
veginn beint til manns.“
Smáatriðin dregin fram
Lítil og að því er virðast ómerki­
leg smáatriði kveikja oft sterkari til­
finningar en heildarmyndin og
brenna sig þannig inn í minni okkar:
áferðin á kjól mömmu, hvernig skýin
glömpuðu á Tjörninni einn sumar­
dag, svipbrigði vinanna eða líkams­
stellingar. Með því að birta stækk­
aða mynd af einu smáatriði við hlið
hverrar upprunalegrar ljósmyndar í
bókinni beinir Nina athygli lesand­
ans í átt að ákveðnu atriði og tiltek­
inni tilfinningu.
„Eitt dæmi er mynd úr Aðal­
stræti frá sjöunda áratugnum. Þegar
maður sér myndina í heild fer mað­
ur að skoða húsin og skiltin og setja
í sögulegt samhengi, en vegna þess
að Nina stækkar upp smáatriði og
dregur fram konu með veski sem er
eitthvað að flýta sér á milli staða þá
skynjar maður betur hvað það er að
vera kona á hlaupum í íslensku veðri,
á háhæluðum skóm á gangstétt sem
er öll brotnuð upp. Þá er það tilfinn­
ingin sem skilar sér. En hvort tveggja
staðreyndirnar og tilfinningarn­
ar segja einhvern sannleika um sjö­
unda áratuginn í Reykjavík.“
Ljósmyndirnar eru þannig ekki
aðeins skemmtileg heimild um það
hvernig hið ímyndaða uppvaxtar­
land leit út, um fatastíl, hönnun,
arkitektúr á ákveðnu tímabili, held­
ur einnig líkamlegri hluti: „Þær eru
heimild um brosið, augnaráðið,
snertinguna, um allt þetta óáþreif­
anlega, tilfinningarnar og hugar­
ástandið.“
Þar sem Nina sér ljósmyndirnar
með augum aðkomumannsins opn­
ar hún oftar en ekki augu íslenskra
lesenda fyrir áhugaverðum hlutum
sem þeir hefðu annars litið fram­
hjá. „Hún dregur fram þau smáat­
riði sem hafa talað sterkt til hennar.
Við erum kannski orðin svolítið vön
að sjá svipaðar myndir – til dæmis
þrjár konur sitjandi á grasi í Hljóm­
skálagarðinum. En hún sér þetta á
svolítið framandi hátt og stoppar við
einhver atriði sem gætu auðveldlega
farið framhjá þeim sem eru vanir að
sjá svona myndir.“ n
„ Ímyndunaraflið er
líkt og draumarnir,
þetta skapandi afl sem
gerir okkur mögulegt að
takast á við raunveru­
leikann.
Á hlaupum
Kona á hlaupum í Aðalstræti
á sjöunda áratugnum.
Mynd Sveinn ÞorMóðSSon
Kveikir minningar
Smáatriði í ljósmyndunum
kveikja oft eigin minningar í
huga áhorfandans.
Mynd Pétur thoMSen
Höfða mál vegna moskulokunar
Kynningarmiðstöð íslenskrar myndlistar höfðar skaðabótamál
K
ynningarmiðstöð íslenskrar
myndlistar mun höfða skaða­
bótamál á hendur borgaryfir­
völdum í Feneyjum vegna lok­
unar á Moskunni, framlagi Íslands
til Feneyjatvíæringsins. Þetta kemur
fram í frétt RÚV í dag.
Hinn 22. maí var innsetningunni,
sem er hugarsmíð seyðfirsk­sviss­
neska listamannsins Christopher
Büchels og sýningarstjórans Nínu
Magnúsdóttur, lokað af feneyskum
borgaryfirvöldum.
Í fréttinni kemur fram að málið
verði líklega tekið fyrir hjá héraðs­
dómstól í borginni fyrir 5. ágúst næst­
komandi. Ekki kemur fram hversu
há skaðabótakrafan er. Kostnað­
ur við þátttöku Íslands á tvíæringn­
um er yfirleitt milli 50 og 60 millj­
ónir. 24 milljónir er greiddur af
fjárlögum frá menntamálaráðuneyti,
en kynningarmiðstöðin þarf að afla
meirihluta fjármagnsins annars stað­
ar frá.
Í frétt RÚV er haft eftir Björgu Stef­
ánsdóttur, framkvæmdastjóra KÍM,
að í rökstuðningi borgaryfirvalda fyrir
lokuninni komi fram að það hafi verið
mat lögreglu að ekki væri um mynd­
listarsýningu að ræða, heldur raun­
verulegan tilbeiðslustað sem ekki var
leyfi fyrir. En slíkan dóm telur KÍM
lögregluna ekki hafa forsendur til að
fella Forsvarsmenn tvíæringsins hafa
enn ekki tekið einarða afstöðu í mál­
inu.
Björg segir enn fremur að í ágúst
verði kallaður saman vinnuhópur
sem muni endurskoða þátttöku Ís­
lands á Feneyjatvíæringnum. Fen­
eyjatvíæringurinn er líklega þekktasta
og ein virtasta myndlistarhátíð heims
og senda langflest þjóðríki heims full­
trúa á hátíðina. n kristjan@dv.is