Morgunblaðið - 09.12.2016, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 2016
VÍKURVAGNAR EHF.
Víkurvagnar ehf. | Hyrjarhöfða 8 | 110 Reykjavík
Sími 577 1090 | vikurvagnar.is | sala@vikurvagnar.is
Einnig mikið úrval varahluta
í Ifor Williams og aðrar gerðir af kerrum,
ásamt úrvals viðgerðarþjónustu.
3.500 kg heildarburður • Verð 959.677 kr. +VSK
Bílaflutningavagn
Ingveldur Geirsdóttir
ingveldur@mbl.is
Barnaverndarnefndum í landinu bár-
ust 6634 tilkynningar á fyrstu níu
mánuðum ársins 2016. Talið er að í 361
tilfelli hafi barnið verið í yfirvofandi
hættu. Eru þetta 4,3% fleiri tilkynn-
ingar en yfir sama tímabil 2015, en
2,6% færri en 2014. Þetta kemur fram
í nýrri skýrslu Barnaverndarstofu um
samanburð á fjölda tilkynninga til
barnaverndarnefnda og fjölda um-
sókna um þjónustu til Barnaverndar-
stofu fyrstu níu mánuði áranna 2014
til 2016.
Tilkynningum á höfuðborgarsvæð-
inu fækkaði lítillega fyrstu níu mánuði
2016, en á landsbyggðinni fjölgaði til-
kynningum um 16,6% ef miðað er við
árið á undan. Drengir komu við sögu í
54,8% tilkynninga. Tilkynning til
barnaverndarnefndar verður að
barnaverndarmáli ef tekin er ákvörð-
un um könnun máls í kjölfar tilkynn-
ingarinnar. Af tilkynningum 2016 var
ákveðið að hefja könnun eða málið var
þegar í könnun eða meðferð í 71,2%
tilfella.
Ofbeldistilkynningum fjölgað
Flestar tilkynningar 2016 voru
vegna vanrækslu eða 40,8% og er
fjöldinn svipaður og áður. Drengir
verða oftar fyrir vanrækslu en stúlk-
ur, þá sérstaklega tilfinningalegri van-
rækslu og varðandi nám.
Tilkynningar vegna ofbeldis voru
27,3% og hefur fjölgað lítillega frá
fyrri árum. Skýrist sú fjölgun fyrst og
fremst af fjölgun tilkynninga vegna
heimilisofbeldis. Af ofbeldistilkynn-
ingunum eru 12,9% vegna drengja en
þeir verða oftar fyrir líkamlegu of-
beldi, en 14,3% vegna stúlkna en þær
verða oftar fyrir kynferðislegu ofbeldi
en drengir. Aðeins dró úr tilkynning-
um vegna áhættuhegðunar barna 2016
m.v. fyrri ár, en þær voru 31,2% og
snýr 20,1% þeirra að drengjum. Þeir
stunda frekar afbrot, beita frekar of-
beldi og stofna frekar eigin heilsu og
þroska í hættu.
Lögreglan tilkynnir um flest mál
sem koma inn á borð Barnaverndar-
nefndar, 44,3% tilkynninga komu frá
lögreglunni 2016. Þá komu 11,7% frá
skólum og 8,9% frá læknum eða
heilsugæslu.
Samanlagður fjöldi barna sem til-
kynnt var um á fyrstu níu mánuðum
ársins 2016 var 5.485. Ekki er um að
ræða fjölda einstaklinga því talan er
fengin með því að fjöldi barna sem til-
kynnt er um í hverjum mánuði fyrir
sig er lagður saman og tilkynningar
geta borist um sama barnið á milli
mánaða.
Umsóknum um meðferðarúrræði á
vegum Barnaverndarstofu fjölgaði úr
98 árið 2015 í 109 árið 2016. Beiðnum
til Barnaverndarstofu um fósturheim-
ili hefur fækkað lítillega í ár eftir að
hafa fjölgað milli áranna 2014 og 2015.
Rannsóknarviðtöl í Barnahúsi skiptast
í skýrslutökur fyrir dómi annars vegar
og könnunarviðtöl fyrir barnaverndar-
nefndir hins vegar og hefur hvoru
tveggja fækkað lítillega á milli ára.
Morgunblaðið/Heiddi
Barnavernd Tilkynningum til barnaverndarnefnda fjölgaði um 4,3% á fyrstu níu mánuðum ársins 2016 m.v. 2015.
Flestar tilkynningar
vegna vanrækslu
 Barnaverndarnefndum hafa borist fleiri tilkynningar í ár en fyrra
Fjöldi tilkynninga
Heimild: Barnaverndarstofa
Ástæður tilkynninga
Fyrstu 9 mánuði 2016
Heilsa eða líf ófædds
barns í hættu
Fyrstu 9 mánuði 2015
Áhættuhegðun barna
Fyrstu 9 mánuði 2014
Ofbeldi
Vanræksla
Samtals Landsbyggð Höfuðborgarsvæði
2.088
4.546
6.358
6.634
1.790
4.568
6.811
48
2.069
1.809
2.707
2.417
2.729
1.635
1.500
2.271
2.544
35
38
2.151
0
0
1.000
500
2.000
1.000
3.000
1.500
4.000
2.000
5.000
2.500
6.000
3.000
7.000
4.660
Fyrstu 9 mánuði 2016 Fyrstu 9 mánuði 2015 Fyrstu 9 mánuði 2014
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Aðstæður okkar hér í Miðdölum eru
nákvæmlega þær sömu og þeirra sem
búa í Laxárdal. Við sækjum allir til
Búðardals. Við vorum felldir út en
þeir ekki,“ segir Guðbrandur Þor-
kelsson, bóndi á Skörðum í Dölum,
spurður um tillögur Byggðastofn-
unar um svæðisbundinn stuðning við
sauðfjárrækt samkvæmt nýjum bú-
vörulögum.
Bændur á sérhæfðum og af-
skekktum sauðfjárræktarsvæðum
hafa fengið sérstakan stuðning sam-
kvæmt búvörulögum. Í nýjum lögum
sem taka gildi um áramót var gert
ráð fyrir einfaldari og skýrari reglum
um stuðning við sauðfjár-
ræktarsvæðin. Nú verður miðað við
fjarlægð býlisins frá næsta þétt-
býlisstað en áður var miðað við sveit-
arfélagamörk.
Fjarlægð frá þéttbýli
Byggðastofnun fékk það hlutverk
að endurskilgreina svæðin. Bændur á
lögbýlum þurfa að uppfylla öll þessi
fjarlægðarmörk og búa að auki með
250 ær eða meira: Vera í 40 km akst-
ursfjarlægð eða meira frá þéttbýlis-
stað með yfir 1.000 íbúa, í 75 km akst-
ursfjarlægð eða lengra frá þéttbýlis-
stað með yfir 10.000 íbúa og í 150 km
akstursfjarlægð eða lengra frá
Reykjavík.
Rökin fyrir þessum fjarlægðum
eru þau að þeir sem búa í nágrenni
þéttbýlis eigi möguleika á að sækja
vinnu þangað umfram þá sem fjær
búa.
Bændur í Dalabyggð hafa notið
svæðisbundins stuðnings en nú skipt-
ist sveitarfélagið upp. Guðbrandur og
nágrannar hans í Miðdölum falla út
en sveitungar þeirra víða annars
staðar í Dölunum halda sínum stuðn-
ingi. Þar virðist 150 km fjarlægð frá
Reykjavík gilda og sú lína liggur ná-
lægt Búðardal. Guðbrandur bendir á
að allir sæki bændurnir þjónustu til
Búðardals og þangað sé eðlilegt að
leita vinnu. Margir sem eigi mun
styttra þangað en hann fái svæð-
isbundinn stuðning. Búðardalur er
langt undir þeim stærðarmörkum
sem miðað er við og kemur því ekki
inn í fjarlægðarviðmiðið. Þá þurfi
flestir Dalamenn að fara um Bröttu-
brekku til að sækja til Reykjavíkur
og ekki sé raunhæft að ætla að sækja
vinnu þangað. Fjallvegurinn lokast
nokkra daga á vetri og meira að segja
hefur hann lokast í einn dag á þessu
hlýja hausti.
Fáir falla út
Tiltölulega fáir bæir falla út við
breytinguna en allmargir bætast við,
aðallega í Húnavatnssýslum. Stuðn-
ingurinn kemur mest til sauðfjár-
bænda á Norðvesturlandi: Reykhóla-
sveit, Dölum, Ströndum, Húnavatns-
sýslum og á afmörkuðum svæðum í
Skagafirði. Einnig njóta margir
stuðnings á Norðausturlandi og Aust-
urlandi og í Skaftárhreppi á Suður-
landi.
Gert upp á milli
bænda í Dalabyggð
 Nýjar reglur kynntar um svæðis-
bundinn stuðning við sauðfjárbændur
Bóndi Guðbrandur Þorkelsson á
Skörðum í smalamennsku.
Hvalaskoðunarfyrirtækið
Elding, sem hefur höf-
uðstöðvar í Reykjavík en er
með útibú á Akureyri, hefur
í haust boðið upp á hvala-
skoðun og norðurljósaferðir
á Eyjafirði. Að sögn Söru
Sæmundsdóttur, starfs-
manns Eldingar, er þetta í
fyrsta skipti sem slíkt er í
boði fyrir norðan um vetr-
artímann. Mikið hefur verið
af hnúfubak á Eyjafirði,
eins og sést á meðfylgjandi
mynd, og norðurljós hafa
einnig sést og hafa farþeg-
arnir verið ánægðir með
ferðirnar, að sögn fyrirtæk-
isins.
Hvala-
skoðun
um vetur
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Nú er svæðisstuðningur á bilinu 173 til 268 þúsund á býli á ári. Hann
verður 235 til 294 þúsund á næsta ári og hækkar í 344 til 430 þúsund á
árinu 2018, samkvæmt búvörulögum. Sérstakar reglur gilda um stuðn-
ing við framleiðendur í Árneshreppi á Ströndum.
„Maður getur alveg notað 350 þúsund krónur,“ segir Guðbrandur Þor-
kelsson um stuðninginn sem hann er að missa af og bendir á að upp-
hæðin sé ekki langt frá því að vera tvöföld mánaðarlaun sauðfjárbónda.
Guðbrandur hefur hug á því að gera formlega athugasemd við tillögur
Byggðastofnunar.
Tvöföld mánaðarlaun bónda
MUNAR UM STUÐNINGINN