Morgunblaðið - 09.12.2016, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 2016
Vistvænna prentumhverfi
og hagkvæmni í rekstri
Með Prent+ fæst yfirsýn, aðhald í rekstri
og fyrsta flokks þjónusta.
www.kjaran.is | sími 510 5520
Skólar & námskeið
fylgir Morgunblaðinu
þriðjudaginn 3. janúar
NÁNARI UPPLÝSINGAR:
Katrín Theódórsdóttir
Sími: 569 1105 kata@mbl.is
PÖNTUN AUGLÝSINGA:
fyrir kl. 16 fimmtudaginn
22. desember.
–– Meira fyrir lesendur
SÉRBLAÐ
Í blaðinu verður fjallað um þá
fjölbreyttu flóru sem í boði er fyrir
þá sem stefna á frekara nám.
Enn eru Rúvstjórnarviðræðurnar
farnar af stað. Og hvað gerist? Það
er nánast hlægilegt að hlusta á
Birgittu segja í sjónvarpinu, að það
þurfi að koma hér ríkisstjórn, sem
getur setið heilt kjörtímabil! Hvers
lags þvæla er þetta eiginlega?
Þetta fólk kom í veg fyrir, að þessi
stjórn, sem nú heitir starfsstjórn,
gæti setið heilt kjörtímabil. Stjórn-
in hefði gert það, ef stjórnarand-
staðan hefði ekki verið svona æst í
kosningar í haust, svo að þeim ferst
ekki að tala svo, sem þeir gera. Við
kjósendur kærum okkur ekkert um
þessa stjórn, sem er verið að reyna
til þrautar að mynda úr þessum
fimm smáflokkum. Hvað er líka
Katrín Jakobsdóttir að meina? Í
öðru orðinu segist hún ekki hafa
trú á fimmflokkaríkisstjórn, en í
hinu orðinu er hún reiðubúin til að
taka þátt í þeirri vitleysu. Er hægt
að treysta svona manneskju í
stjórnmálum, sem talar tungum
tveim og sitt með hvorri? Hún ætti
að hugleiða það, áður en hún segir
mikið meira en hún hefur gert.
Starfsstjórnin getur alveg setið til
vors. Þá ættu aðrar kosningar að
fara fram. Það væri farsælast.
Guðbjörg Snót Jónsdóttir
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Hvaða þvæla er þetta í Pírötum?
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Stjórnarviðræður Er hægt
að treysta þeim í stjórn-
málum, sem tala tungum
tveim og sitt með hvorri?
Þann 1. desember
síðastliðinn féll merki-
legur dómur í Hæsta-
rétti Íslands. Var það
dómur í máli nr. 360/
2015, hinu svokallaða
verðsamráðsmáli
gömlu Húsasmiðj-
unnar, nú Holtavegs
10, og Byko. Dóm-
urinn er merkilegur
fyrir þær sakir að í
honum er ein-
staklingur í fyrsta skipti dæmdur
til refsiábyrgðar á grundvelli 41.
gr. a. samkeppnislaga. Er um að
ræða dóm sem ætti að hafa mikið
fordæmisgildi í frekar sjaldgæfum
málaflokki. Umfjöllun um málið
hefur verið nokkur og hefur verj-
andi eins ákærða í málinu m.a. lýst
því yfir að til skoðunar sé að vísa
málinu til Mannréttindadómstóls
Evrópu. Höfundur lætur skoðun
sína á því eftir liggja en þó má
telja margt athyglivert í málinu.
Mætti þar m.a. nefna að grundvall-
arreglur sakamálaréttarfars virðast
hafa verið brotnar í tvígang við
meðferð málsins. Annars vegar við
hlerun símtala sakborninga og hins
vegar við skýrslutöku fyrir héraðs-
dómi. Þá er, eins og fram hefur
komið í máli verjanda í málinu,
túlkun réttarins á refsiákvæði lag-
anna heldur rúm en almennt sæta
refsiákvæði ekki rúmri skýringu.
Það sem á hinn bóginn helst
vakti athygli höfundar er þó 5. lið-
ur VI. kafla dómsins. Í kaflanum
eru rakin samskipti S og K innan
gömlu Húsasmiðjunnar en báðir
voru þeir starfsmenn fyrirtækisins
á ákærutímabilinu. Um er að ræða
tvö símtöl sem áttu sér stað og
heimfærir rétturinn háttsemina
uppá 41. gr. a. samkeppnislaga,
sbr. 10. gr. laganna og segir að
með því að hvetja undirmenn sína
til þess að hefja eða taka þátt í
verðsamráði hafi þeir gerst brot-
legir við umrædd ákvæði. Hvað
þetta varðar þarf nauðsynlega að
líta til gildissviðs 10. gr. laganna en
eins og ítrekað kemur fram í dóm-
inum þá er refsiákvæðið byggt á
þeirri grein. Verður, samkvæmt
dóminum, að líta til greinarinnar
við afmörkun á því hvað telst refsi-
vert samkvæmt refsiákvæðinu.
Óumdeilt er að 10. gr. samkeppn-
islaga gildir aðeins um háttsemi á
milli fyrirtækja. Þá
kemur skýrt fram í
frumvarpi til breyt-
inga á eldri samkeppn-
islögum að háttsemin
þurfi jafnframt að
vera tvíhliða. Hæsti-
réttur hefur þá einnig
staðfest í dómum sín-
um að 10. gr. laganna
taki óumdeilanlega að-
eins til háttsemi milli
fyrirtækja. Þannig er
ljóst að háttsemi sem
á sér aðeins stað innan
fyrirtækis á milli starfsmanna þess
fellur ekki undir greinina.
Þegar háttsemi sú sem Hæsti-
réttur sakfellir S og K fyrir er
skoðuð nánar er augljóst að hátt-
semin átti sér einungis stað innan
gömlu Húsasmiðjunnar. Samkvæmt
réttinum var um að ræða hvatn-
ingu yfirmanna fyrirtækisins til
undirmanna hins sama fyrirtækis.
Slík háttsemi hefur almennt ekki
verið talin falla undir 10. gr. lag-
anna sem sjálfstætt brot á sam-
keppnislögum enda ekki um að
ræða tvíhliða háttsemi á milli
keppinauta.
Af dóminum má því ráða að
túlka megi ákvæði 41. gr. a., þ.e.
refsiákvæði laganna, rýmra en
ákvæðið sem greinin er byggð á,
þ.e. 10. gr. laganna. Refsiábyrgð
laganna nær því ekki aðeins til
þess þegar keppinautar eiga í tví-
hliða samskiptum sín á milli heldur
einnig til þess þegar starfsmenn
fyrirtækis eiga með sér samskipti
innan fyrirtækisins, svo sem með
símtölum úr vinnusímum eða
tölvupóstsamskiptum. Niðurstaðan
er áhugaverð svo ekki sé sterkara
að orði kveðið.
Hin víðtæka
refsiábyrgð
samkeppnislaga
Eftir Magnús
Ingvar Magnússon
»Refsiábyrgð laganna
nær því ekki aðeins
til þess þegar keppi-
nautar eiga í tvíhliða
samskiptum sín á milli
heldur einnig til þess
þegar starfsmenn fyrir-
tækis eiga með sér sam-
skipti innan fyrir-
tækisins …
Magnús Ingvar
Magnússon
Höfundur er meistaranemi í lögfræði
við Háskólann í Reykjavík.
Viðskiptamogginn alla fimmtudaga