Morgunblaðið - 09.12.2016, Blaðsíða 22

FRÉTTASKÝRING
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Hlutfall drengja sem iðkaíþróttir í þremur íþrótta-félögum í Reykjavík,Fjölni, KR og Þrótti, er
mun hærra en stúlkna. Þá er meiri-
hluti stjórnenda og starfsmanna karl-
ar. Þetta er meðal þess sem kemur
fram í úttekt sem nefnist: Jafnréttis-
úttekt á þremur
íþróttafélögum í
Reykjavík, unnin
af Mannréttinda-
skrifstofu borg-
arinnar fyrir til-
stilli
mannréttinda-
ráðs. Skýrslan var
unnin af Arnþrúði
Ingólfsdóttur og
Halldóru Gunn-
arsdóttur, sem
starfa á Mannréttindaskrifstofunni.
38% iðkenda stúlkur
Fjölnir, Þróttur og KR voru val-
in af handahófi í úttektina. Fram
kemur að á aldursbilinu 6-18 ára eru
62% iðkenda hjá félögunum drengir
en 38% eru stúlkur. Jöfnust eru hlut-
föllin hjá Fjölni, þar sem drengir eru
54% iðkenda en stúlkur 46%. Hjá KR
eru 68% drengir en 32% stúlkur og
hjá Þrótti er hlutfallið 69% drengir en
31% stúlkur. Jafnari hlutföll hjá
Fjölni má að hluta skýra með því að
félagið er hið eina sem er með fim-
leikadeild, þar sem stór meirihluti
iðkenda er stúlkur.
Fram kemur að af þeim 18.772
börnum sem eru með lögheimili í
Reykjavík taka 11.594 börn á aldr-
inum 6-18 ára þátt í íþróttum hjá
hverfisíþróttafélögum, eða 63,7%
barna. Af heildarfjölda drengja iðka
67% íþróttir, en 55% stúlkna.
Eins og fram kemur á meðfylgj-
andi súluriti eru mun fleiri drengir í
boltaíþróttunum. Stelpurnar eru
helmingi fleiri en strákarnir í fim-
leikum en í öðrum greinum er
munurinn minni. „Þessi úttekt gefur
fyrst og fremst vísbendingar um það
hvað félögin þurfa að gera til þess að
jafna hlutfallið. Það er því ekki víst að
þörf sé á því að gera stærri úttekt á
félögunum í Reykjavík,“ segir Arn-
þrúður.
Hún bendir á að vandamálið
liggi ekki bara hjá viðkomandi
íþróttafélögum, heldur sé um að ræða
stærra samfélagslegt mál sem tengist
félagsmótun kynjanna. Hún telur að
ýmis karlmennskunorm og kvenleika-
norm endurspeglist hvað best í bolta-
íþróttum og í fimleikum. Hún segir
enga eina lausn á því hvernig jafna
megi hlut kynjanna í íþróttastarfinu
en bendir á að hjá hverju félagi sé í
gildi jafnréttisáætlun sem megi virkja
og framkvæma með meiri eftirfylgni
en hingað til. „Það er búið að vinna
hellings forvinnu en það þarf að fram-
fylgja því sem félögin hafa sett sér að
gera,“ segir Arnþrúður.
Ekki töff að stunda fimleika
Hún segir að félögin hafi tekið
vel í umleitun skýrsluhöfunda. „En
félögin eru kannski ekki vön því, eins
og svo margar aðrar stofnanir sam-
félagsins, að verið sé að skoða starf-
semi þeirra út frá þessu sjónarhorni.
Sú hugmyndafræði sem við vorum að
vinna út frá er t.a.m. sú að það sé jafn-
réttismál hve lítið strákar sæki í fim-
leika. Við fundum að fólk er ekki endi-
lega sammála því.
Við fundum helst fyrir því að það
þyrfti til vitundarvakningu hvað það
varðar. Það er fullt af strákum sem
hafa áhuga á íþróttum þar sem meiri-
hluti iðkenda er stelpur. En þeir þora
kannski ekki að stunda þær, þar sem
íþróttin er frekar tengd stelpum og
þykir ekki töff. Það er hins vegar
samfélagslegt vandamál og er ekki
bundið við þessi félög,“ segir Arn-
þrúður.
Hallar á stúlkur hjá
íþróttafélögunum
Fjöldi drengja og stúlkna eftir íþróttagreinum
-í Reykjavík
Badmintondeild
Fimleikadeild
Frjálsíþróttadeild
Handknattleiksdeild
Karatedeild
Knattspyrnudeild
Körfuknattleiksdeild
Sunddeild
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500
Drengir Stúlkur
Arnþrúður
Ingólfsdóttir
22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Skáldið hefurfjallað umþað hvort
hún standist marg-
endurtekin fullyrð-
ing, oft af litlu til-
efni, um að líf sé í
tuskum. Og óneitanlega virðist
heilmikið líf í tuskum um þess-
ar mundir. Mick Jagger var að
eignast son, sem í hans tilfelli
er eiginlega ekki tíðindi, en
einmitt af því að nýi sonurinn
er hans og fjölmiðlar „fá aldrei
fullnægingu“ af fréttum af Jag-
ger varð það frétt. Það gladdi
fréttaaugað að litli kúturinn
skuli vera tveimur árum yngri
en langaafabarn pabba.
En Jagger er fjarri því að
vera tuska svo að ekki er víst
að dæmið teljist með í deilunni
um líf í þeim. Það mundi vísast
falla undir marga kafla „ras-
istalaga“ að tala um burkur í
sömu andrá og tuskur. En
kanslari Þýskalands ímyndar
sér að slá megi á magnþrungna
reiði yfir skyndiákvörðun
hennar um að hleypa 3 millj-
ónum flóttamanna inn í Þýska-
land með því að hefja leiftur-
sókn gegn burkum. Er hún
líkleg til að lukkast? Hefði þá
ekki verið eðlilegra í boðskort-
inu til þriggja milljónanna að
geta þess að allir væru hjartan-
lega velkomnir til Þýskalands,
en burkur yrðu bannaðar. Er
einhver sem trúir því að burkur
séu vandinn?
Það er einnig líkast því að
mikið líf sé í tuskunum á tíma-
ritamarkaðnum í Bandaríkj-
unum. Fyrir áratugum gerðist
ungur maður áskrifandi að
Newsweek. Hann þurfti að fara
í afgreiðslu Landsbankans og
sækja um leyfi gjaldeyris-
nefndar í fjórriti svo að hann
mætti fá úthlutaðan gjaldeyri
til að vera áskrifandi að News-
week, vikulega í hálft ár. Á
þessum tíma var vikuritið talið
liggja lengra til vinstri en viku-
ritið Time. Síðan hafa bæði rit-
in færst til vinstri, og veldi
þeirra minnkað mjög.
Margir urðu hissa þegar
tímaritið Newsweek var komið
í blaðsöluturna með þessa fínu
mynd af Hillary á forsíðunni og
yfirlýsingu um sigur hennar á
kosninganótt, áður en úrslit
lágu fyrir (eins og nú liggur í
augum uppi). Blaðið var prent-
að í 130 þúsund eintökum og
útgefendur fengu það í formi
blautrar tusku. Bakþankar
komu upp fljótt og liðssveitir
voru sendar út til að ná blöð-
unum til baka. Langflestum
var náð, en fáein blöð höfðu
þegar selst og er nú gert ráð
fyrir að þau verði verðmæt síð-
ar. Í blaðinu var því lýst af
aðdáunarverðri elju hvílíkur
þrjótur Trump
væri og að það,
ásamt frábærum
leiðtogahæfileikum
frúarinnar hefði
gert það fyrir-
sjáanlegt hvernig
fara myndi. Yfirmenn News-
week segist nú hafa skrifað út-
gáfur með báðum niðurstöð-
unum og „útvistað“ skrifum og
útgáfu þessa blaðs.
Furðu lostnir spyrlar hafa
hváð og spurt hvort það sé
hugsanlegt, að stórkarlalegar
yfirlýsingar og fullyrðingar um
Trump hafi ekki verið bornar
undir ritstjórn blaðsins af „út-
vistunaraðilum“. Þá var eins og
allt ullarvestið væri komið upp
í munninn á málsvara tímarits-
ins. Hann átti auðvitað bágt og
enga frambærilega skýringu.
En nú hefur Time, sem mátti
eiga það, að það hamaðist líka í
kosningabaráttunni gegn
Trump og sparaði sig hvergi,
neyðst til að útnefna Trump
mann ársins 2016. Um leið og
það er gert hellir tímaritið sér
yfir mann ársins eins og það sé
enn á fullri ferð í kosningabar-
áttunni. Time líkir Hillary hins
vegar við Móses!
Útnefningar tímarita á
mönnum árs og margvíslegir
listar sem þau birta komast
stöku sinnum að mörkum fá-
ránleikans.
Fyrir fáeinum árum var Jó-
hanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra talin vera í hópi
valdamestu kvenna heims í
bandarísku tímariti. Ekki
kvenna í gamla Vesturbænum,
heldur heimsins! Jóhanna
missti meirihluta sinn í þinginu
þegar það var hálfnað, sat sem
fastast og kom fáu eða engu í
gegn. Þessi ein af valdamestu
konum heims réð ekkert við
flokkinn sinn, enda talaði hún
helst ekki við nokkurn þing-
mann. Hún sagðist búa við villi-
ketti í samstarfsflokknum sem
hlypu út og suður og endalaus
tími færi í að smala þeim sam-
an. Jóhanna var fyrsti for-
sætisráðherra í heimi, þess
vegna samkvæmt útnefningu
Íslenskrar fyndni, sem taldi að
hægt væri að byggja ríkis-
stjórn á villiköttum og síðasta
konan á jarðríki til frétta að
villikettir væru torrækar
skepnur. Eins og Indriði G.
minnti á voru rollurnar torræk-
ar á Eyvindarstaðaheiði. Það
hefði verið sjón að sjá Jóhönnu
eltast við villiketti á því flæmi.
En frægast varð Time þegar
það gerði Hitler að manni árs-
ins 1936. Það væri rétt að bera
saman fyrirvarana sem þá voru
gerðir við andliti blaðsins í árs-
lok og fyrirvara gagnvart
Trump.
Flest skrif líðandi
stundar eiga von
á athugasemdum
frá sögunni}
Blautar tuskur og
úldnar útnefningar
E
f Barbí væri til í alvörunni gæti hún
ekki staðið upprétt. Hún yrði að
ganga eða skríða á fjórum fótum
vegna þess að fæturnir væru of
grannir. Höfuðið á henni væri of
stórt og hálsinn of mjór til að hún gæti haldið
höfði. Líklega yrði hún að láta sérsauma öll föt
á sig því að mikilúðlegur barmurinn er í engu
samræmi við restina af líkamanum og vegna
þess að mittið á henni er mjórra en höfuðið.
Barbí er líklega það leikfang sem hefur mátt
sæta mestri gagnrýni í gegnum árin; hún hefur
verið sögð senda börnum óeðlileg skilaboð og
vesældarlegar tilraunir framleiðandans til að
gera hana líkari „venjulegum konum“, sem
hafa aðallega falist í að minnka barminn lít-
illega, hafa uppskorið fátt annað en háðsglósur.
Auðvitað er einföldun að halda því fram að leik-
fang sé í hópi aðalsökudólga vestræns útlitsfasisma. En
þrátt fyrir að útlit hennar sé svona órafjarri því sem þekk-
ist innan tegundarinnar Homo sapiens hefur Barbí, eitt
vinsælasta leikfang heims í hátt í 60 ár, einhverra hluta
vegna orðið tákn hins fullkomna kvenlega útlits.
Nú er Barbí enn á ný komin í fréttirnar, að þessu sinni
vegna nýrrar kvikmyndar sem til stendur að gera um
hana. Reyndar er aðalfjaðrafokið vegna leikkonunnar sem
hefur verið orðuð við aðalhlutverkið – sjálfa Barbí, en það
er bandaríska gamanleikkonan Amy Schumer sem m.a. er
þekkt fyrir femínískt uppistand sitt, skarpa gagnrýni á
bandarískt samfélag og berorðar lýsingar á eigin einkalífi,
sér í lagi þeim hluta þess sem gerist á milli
rekkjuvoðanna. Hún hefur verið óhrædd við að
gagnrýna þær fáránlegu útlitskröfur sem gerð-
ar eru til kvenna í skemmtanabransanum. Það
er nokkuð sem Schumer þekkir á eigin skinni
því hún hefur, frá því að henni skaut upp fyrst á
frægðarhimininn, legið undir linnulausu ámæli
fyrir að vera feit, ljót og asnaleg. Of mikið af
sumu, of lítið af einhverju öðru. Svo þykir hún
of venjuleg, sem er auðvitað alveg skelfilegt.
Á þessum nótum er gagnrýni þeirra sem
telja Schumer ekki rétta í hlutverkið. „Á fitu-
hlunkur að leika Barbí? Það væru aldeilis góð
skilaboð fyrir litlar stelpur,“ skrifar Twitter-
notandi nokkur í kaldhæðni. Annar skrifar: „Ó
– ég vissi ekki að Barbí ætti við offituvanda að
stríða.“
Og hverju svarar Amy Schumer svo? „Mig
langar til að þakka þeim fyrir að gera það augljóst að það
væri frábært að velja mig í hlutverkið,“ skrifaði hún fyrr í
vikunni á Instagram-síðu sína. „Það er þessi tegund við-
bragða sem sýnir að það er eitthvað rangt við menningu
okkar og að við verðum að vinna saman að því að breyta
því,“ skrifar leikkonan og textann prýðir mynd af henni
þar sem hún hleypur kampakát um fjöruborð klædd sund-
bol.
Hvað segir það annars um viðhorf til útlits fólks ef Amy
Schumer þykir skrýtnari í útliti en plastdúkka sem er með
svo rýran líkama að hann rúmar nánast engin líffæri? Mað-
ur hefur velt vöngum af minna tilefni. annalilja@mbl.is
Anna Lilja
Þórisdóttir
Pistill
Skrýtnari en Barbí?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
Þegar horft er til kynjahlutfalls
stjórnenda og starfsmanna hall-
ar einnig á konur. Þannig eru
karlar 57% aðalstjórnar hjá
Fjölni, 71% hjá KR en 80% hjá
Þrótti.
Ef stjórnarfólk hverrar íþrótta-
greinar eða deildar er talið hjá
hverju félagi fyrir sig eru kynja-
hlutföllin önnur. Hjá Fjölni og
Þrótti eru þau jafnari, hjá Fjölni
eru konur 46% stjórnarfólks
allra deilda en hjá Þrótti 40%.
Hjá KR er kynjahlutfallið ójafn-
ara, þar sem konur eru 21%
stjórnarfólks þegar stjórnir allra
deilda eru taldar saman.
Framkvæmdastjórar félag-
anna þriggja eru karlar og for-
menn stjórna einnig.
Mun fleiri
karlar í stjórn
MESTUR MUNUR HJÁ KR
Fótbolti Færri stúlkur stunda íþróttir.