SÍBS fréttir - 01.12.1999, Blaðsíða 6

2. grein
Heimild þessi gildir í 10 ár frá því að lögin öðlast
gildi. Öllum ágóða af happdrættinu skal varið til
að greiða stofnkostnað við byggingaframkvæmdir
vinnuheimilisins á Reykjalundi.
3. grein
Ráðherra setur með reglugerð nánari ákvæði um
starfsemi happdrættisins.
4. grein
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Þórður Benediktsson fyrsti
framkvæmdastjórinn
Reglugerðin var gefin út 5. ágúst 1949. I fyrstu
grein hennar segir: „Agóða af Vöruhappdrætti
SÍBS skal varið til að greiða stofnkostnað við
byggingaframkvæmdir vistheimilisins í Reykja-
lundi,“ og 2. grein reglugerðarinnar hljóðar svo:
„Stjórn SIBS fer með yfirstjórn happdrættisins og
hefur á hendi reikningshald þess eða felur það
framkvæmdastjóra. Hún skal færa ákvarðanir, er
happdrættið varða, í gerðabók sína. Stjómin ræður
framkvæmdastjóra happdrættisins."
I reglugerðinni, sem er í 16 greinum, eru m.a.
ákvæði um fjölda útgefínna miða, vinningafjölda,
miðaverð og sitthvað fleira. Ráðherra skipar
samkvæmt reglugerðinni þriggja manna happ-
drættisráð og tvo endurskoðendur.
Á fundi í stjórn SÍBS 23. ágúst 1949 var Þórður
Benediktsson, erindreki sambandsins, ráðinn
framkvæmdastjóri happdrættisins. Fyrsta aðsetur
þess var í hluta annarrar hæðar í Austurstræti 9,
þar var skrifstofa þess og aðalumboð, starfsmenn
voru afar fáir. Ráðnir voru á annað hundrað
umboðsmenn, margir þeirra voru fyrrverandi
berklasjúklingar. Þetta fólk lagði á sig ómælda
vinnu við miðasöluna. Ákveðið var að draga í
happdrættinu í fyrsta sinn 5. október 1949. Dregið
var tvisvar á því ári, síðari dráttur var í desember.
Geysimikil vinna og áhyggjur fylgdu undir-
búningnum við að koma happdrættinu á laggirnar.
Á fundi sem haldinn var í stjóm tæpum tveim
vikum fyrir fyrsta útdrátt var skýrt svo frá að
Þórður Benediktsson væri orðinn alvarlega veikur
og ólíklegt að hann yrði vinnufær um sinn. Var þá
starfsmanni sambandsins, Guðmundi Löve, falið
að ganga í störf Þórðar, en veikindi hans reyndust
ekki eins alvarleg og í fyrstu var talið og mætti
hann á stjórnarfundi sem haldinn var sex dögum
eftir að dregið var í fyrsta flokki.
6 • SÍBS-fréttir
Þetta fyrsta staifsár happdrættisins voru gefnir
út 30 þúsund miðar í hvomm flokki, og ekki er
hægt að segja annað en að happdrættið hafi fengið
góðan byr í seglin því að rúmlega 50 þúsund miðar
seldust samtals í þessum tveim flokkum. Miðaverð
var tíu krónur á mánuði, alls voru dregnir út 1000
vinningar á árinu, lægsti vinningur var eitthundrað
krónur en hæsti 25 þúsund krónur. Brúttó sala nam
504.600,- krónum og hagnaður varð 140.000.-
krónur.
Næstu ár, 1950-1952, var dregið sex sinnum á
ári, en frá og með árinu 1953 var dregið í hverjum
mánuði. Miðaverð var óbreytt, tíu krónur, til ársins
1956 þegar það hækkaði í tuttugu krónur. Vinn-
ingshlutfall sem í upphafi var 40% hækkaði árið
1957 í 50% og árið 1961 í 60% af heildarandvirði
útgefinna miða.
Vinningum fjölgar
í áranna rás hefur miðaverð smám saman hækkað
til samræmis við vaxandi verðbólgu og verðmæti
vinninga hefur að sama skapi aukist. Eins og að
ofan greinir var verð miða í upphafi tíu krónur á
mánuði, en það jafngilti tæplega einnar klukku-
stundar launum Dagsbrúnarmanna. Þetta verð
hélst óbreytt til ársloka 1955, eða í rúmlega sex
ár, en árið 1980 var það komið upp í tólfhundruð
gamlar krónur, og í ársbyrjun 1981 kostaði miðinn
tuttugu nýkrónur á mánuði. Vinningum hefur líka
fjölgað stórlega, árið 1988 voru þeir 25000 en árið
1999 eru þeir 85151. Árið 1968 var tekin upp sú
nýjung að draga út sérstaka aukavinninga aðeins
úr seldum miðum, aðallega voru þetta bílar af
öllum mögulegum stærðum og gerðum, alls 29 að
tölu. Þá var árið 1972 ferð fyrir tvo til Kanaríeyja,
1989 tíu milljón króna afmælisvinningur, en á því
ári hafði happdrættið verið rekið í fjörutíu ár, og
1995 voru aukavinningarnir 28 listaverk eftir
þekkta íslenska listamenn. Á síðustu fimm árum
hefur verið dreginn út mikill fjöldi listrænna vinn-
inga.
Erfitt að framlengja leyfíð
Fyrstu árin sem happdrættið var rekið heyrði það
undir fjármálaráðuneyti en síðan var það flutt til
dómsmálaráðuneytis. Á tíu ára fresti þarf að sækja
um framlengingu á rekstrarleyfi til Alþingis og
ríkisstjórnar. Ekki hefur alltaf reynst þrautalaust að
fá þessa framlengingu samþykkta því að ríkis-
valdið hefur reynt að ásælast hluta af hagnaði
happdrættisins. Svo var til dæmis þegar sótt var
um framlengingu leyfis sem rann út 31. desember
1959, sú barátta stóð á annað ár. Þá kom fram sú