Fréttatíminn - 09.07.2016, Blaðsíða 12

12 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 9. júlí 2016
Í úrslitaleiknum mættust tvo stór-
veldi sem eru ekki lengur til, Sov-
étríkin og Júgóslavía. Lev Yas-
hin, markvörður Sovétmanna,
var stjarna mótsins en Júgóslavar
komust þó yfir áður en Sovét-
menn jöfnuðu. Meira var ekki
skorað í venjulegum leiktíma og
leikurinn fór því í framlengingu
– og þegar framlengingin byrj-
aði var kominn mánudagur í
Moskvu. Þar skoraði ungur fram-
herji, Viktor Ponedelnik, sigur-
markið. Þetta var himnasending
fyrir fyrirsagnaritara í Moskvu,
þar sem Ponedelnik þýðir mánu-
dagur á rússnesku. Forfeður hans
voru bændur og þegar bændaá-
nauðinni var aflétt tæpum hund-
rað árum fyrir úrslitaleikinn voru
nöfn allra bændanna færð í þar til
gerða bók. En drukkin skrifstofu-
blók ruglaði saman nöfnum bænd-
anna nýfrjálsu og vikudögunum
og þar með hófst saga Mánudags-
fjölskyldunnar.
Moskvugullið kostar gull
Mesta dramatíkin á þessu fyrsta
Evrópumóti átti þó rætur sín-
ar að rekja til spænsku borgara-
styrjaldarinnar. Kommún-
istarnir höfðu fengið
vopn frá Rússum – og
kostað til þess um
tveimur þriðju af
gullforða Spánar,
sem fram að því
höfðu átt gnægð-
ir af gulli. Þetta
dugði þó komm-
únistum ekki til
að vinna borg-
arastyrjöldina og
Franco var svo í
nöp við Sovétmenn
eftir þetta að hann
neitaði að leyfa Spánverj-
um að keppa við þá í fjórð-
ungsúrslitunum árið
1960. Þarna sluppu Evrópumeist-
ararnir verðandi mögulega við
sterkasta lið Evrópu. Þetta var
árið sem Real Madrid vann sinn
fimmta Evrópumeistaratitil í röð
og Alfredo Di Stefano var á hátindi
ferilsins. Hann náði þó aldrei að
vinna neitt með landsliðinu, þökk
sé Franco og meiðslum á HM 1962.
En eitthvað mildaðist Franco
með árunum – og fjórum árum
seinna voru Sovétmenn mættir til
Madrídar að keppa við Spánverja
í öðrum úrslitaleik keppninnar.
Stjörnurnar úr gullaldarliði Real
Frá París til Parísar
Úrslitaleikir EM í gegnum tíðina
Fyrsti úrslitaleikur
Evrópumótsins byrjaði
á sunnudegi og endaði á
mánudegi – og Mánudagur
skoraði sigurmarkið. Leik-
urinn var spilaður í París,
rétt eins og núna, og Frakk-
ar voru mættir með sitt
fyrsta gullaldarlið – höfðu
náð bronsi á heimsmeist-
aramótinu tveimur árum
áður og voru bjartsýnir á
að vinna loksins stórmót.
En þetta var áratugur
Austur-Evrópu – kommún-
istaríkin áttu lið í undan-
úrslitum allra heims- og
Evrópumeistaramóta á
sjöunda áratugnum – og á
EM 1960 röðuðu þær sé í
þrjú efstu sætin, á undan
Frökkum.
Ásgeir H. Ingólfsson
ritstjorn@frettatiminn
Madrid voru flestar hættar en Luis
Suárez, sem hafði spilað fyrir erki-
fjendurna í Barcelona, var enn að
spila. Hann var núna kominn til
Inter og var stjarna Spánverja í 2-1
sigri. Hann sagði þetta spænska
lið vera mun verr mannað en áður
– „en þá unnum við ekkert. Þetta
lið var liðsheild frekar en hópur
stjörnuleikmanna.“ Líklega hefur
þó fáa grunað þarna að Spánverj-
ar þyrftu að bíða í heil 44 ár eftir
næsta titli.
Heppnissigur Ítala
Það má lengi deila um heppni
í íþróttum – en það er ómögu-
legt að neita því að Ítalir voru
skrambi heppnir að vinna sitt
eina Evrópumót árið 1968. Tveim-
ur árum áður hafði úldnum tómöt-
um rignt yfir þá eftir háðulegt tap
fyrir Norður-Kóreu á HM og þeir
voru staðráðnir í að endurheimta
ást ítalskra áhorfenda. Eftir 120
markalausar mínútur gegn Sovét-
mönnum fagnaði svo ítalski fyr-
irliðinn Facchetti ógurlega – eftir
að hafa unnið hlutkesti og komist
þannig í úrslitaleikinn.
Þar mættu þeir Júgóslövum með
Dragan Džajic í broddi fylkingar.
Evróputitill er væntanlega akkúrat
það sem þessi stærsta stjarna
júgóslavneskrar knattspyrnusögu
hefði þurft til þess að vera skipað á
sess með þeim bestu í sögunni. Og
það munaði ekki miklu, hann kom
sínum mönnum yfir í upphafi leiks
og í 70 mínútur virtist titillinn á
leiðinni til Júgóslavíu. En Ítalir
skoruðu jöfnunarmark tíu mínút-
um fyrir leikslok og náðu jafntefli,
sem markvörður þeirra, Dino Zoff,
játaði fúslega að þeir hefðu ekki átt
skilið. Endurtekinn úrslitaleikur
fór fram aðeins tveimur sólar-
Mánudagur í París Igor Netto lyftir Evrópubikarnum fyrstur
manna, markvörðurinn Lev Yashin og markaskorarinn
Ponedelnik standa sitt hvoru megin við hann.
„en þá unnum
við ekkert. Þetta
lið var liðsheild
frekar en hóp-
ur stjörnuleik-
manna.“ Líklega
hefur þó fáa grun-
að þarna að Spán-
verjar þyrftu að
bíða í heil 44 ár
eftir næsta titli.
Franco Einræðisherrar hafa haft sín áhrif á EM. Franco kom í veg fyrir að
Spánverjar gætu unnið fyrsta Evrópumeistaratitilinn og 32 árum seinna gerðu
stríðsherrarnir í Júgóslavíu Öskubuskuævintýri Dana mögulegt.
www.gilbert.is
FRÁBÆRA SKEMMTUN
STRÁKAR
TAKK FYRIR