Fréttatíminn - 24.09.2016, Blaðsíða 4

4 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 24. september 2016
Auglýsingasala
Þekking á
auglýsingamarkaði er
kostur en ekki skilyrði
Vinsamlegast
sendið umsóknir á
starf@frettatiminn.is
Vegna aukinna
umsvifa óskar
Fréttatíminn
eftir starfsfólki á
auglýsingadeild.
sími 531 3300
Stjórnmál - Færeyingar
ráða nú ráðum sínum og
ákveða tæknilegar útfær-
slur uppboðsleiðarinnar í
sjávarútvegi. Vandi Færeyja í
sjávarútvegi, yfirveðsetning
vegna frjáls framsals kvóta
og fákeppni hinna stóru,
hefur líka verið vandamál
á Íslandi. Færeyjar hyggjast
taka upp kvótaþak til að
minnka líkur á fákeppni en
heimila áfram veðsetningu
kvóta innan ákveðinna
marka.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
Færeyingar munu setja reglur um
hámarkskvóta sem færeyskar út-
gerðir munu mega ráða yfir þegar
nýtt fiskveiðistjórnunarkerfi verður
innleitt í landinu árið 2018. Helsta
inntakið í nýja fiskveiðistjórnar-
kerfinu verður að tekin verður upp
uppboðsleið á kvóta. Fjallað er um
kvótaþakið í niðurstöðum frá sér-
stakri nefnd í Færeyjum sem á að
koma með tillögur um tæknilegar
útfærslur á innleiðingu nýja fisk-
veiðistjórnarkerfisins. Rætt var um
tillögurnar á fundum í Færeyjum
dagana 22. og 23 september.
Talsverð umræða hefur verið um
uppboðsleið Færeyinga á Íslandi og
hafa Píratar, Björt framtíð, Viðreisn
og Samfylkingin talað um að þeir
flokkar vilji fara uppboðsleiðina í
sjávarútvegi á meðan ríkisstjórn-
arflokkarnir, Sjálfstæðisflokkurinn
og Framsókn, vilja viðhalda núver-
andi kerfi. Stefna Vinstri grænna í
málinu er óljós. Tæknilegar útfær-
slur á uppboðskerfinu eru í vinnslu
í Færeyjum og varpa niðurstöður
nefndarinnar ljósi á hvernig upp-
boðskerfið verður uppbyggt.
Sjávarútvegsráðherra Færeyja,
Høgni Hoydal, kom til Íslands nú í
september til að tala um uppboðs-
leiðina og sagði hann þá í viðtali við
Fréttatímann að Færeyingar hefðu
„sögulegt tækifæri“ til að búa til
fiskveiðistjórnunarkerfi þar sem
kvótinn er ekki „gefinn“ heldur
boðinn upp.
Kvótaþak er ekki að finna í nú-
gildandi lögum um stjórn fisk-
veiða í Færeyjum og væri það því
nýbreytni. Markmiðið með slíkri
reglu er að koma í veg fyrir að stór
sjávarútvegsfyrirtæki í landinu mis-
noti markaðsráðandi stöðu sína.
„Reglur um kvótaþak hafa það að-
almarkmið að koma í veg fyrir að
fyrirtæki misnoti markaðsráðandi
stöðu sína,“ segir í niðurstöðum
færeysku nefndarinnar. Færeyska
nefndin setur hins vegar ekki fram
hugmynd um neina ákveðna pró-
sentu sem kvótaþakið á miðast
við þar sem slíkt sé spurning sem
nefndin hafi ekki forsendur til að
ákvarða að svo stöddu. Ljóst er hins
vegar að samþjöppun kvótans á
fárra hendur í Færeyjum er vanda-
mál þar í landi.
Á Íslandi er í gildi kvótaþak sem
felur það í sér að einstaka útgerðir
mega ekki ráða meiru en tólf pró-
sentum heildarkvótans í landinu.
HB Grandi hefur farið yfir það há-
mark í gegnum tíðina en ræður
nú 10,33 prósentum kvótans og er
Samherji Ísland ehf. næst með 6,03
prósent. Þar með er ekki öll sagan
sögð þar sem Samherji á stóra hluti í
útgerðum eins og Síldarvinnslunni,
auk minni útgerða, sem gerir það að
verkum að óbeint eignarhald fyrir-
tækisins á kvóta við Íslandsstrendur
verður miklu meira. Samþjöppun
aflaheimilda á Íslandi hefur leitt til
þess að rúmlega 50 prósent kvótans
eru nú á hendi 10 stærstu útgerðar-
fyrirtækjanna en var rúmlega 22
prósent árið 1990.
Eitt af því sem helst hefur ver-
ið gagnrýnt við upptöku uppboðs-
leiðarinnar á Íslandi er að sjávarút-
vegsfyrirtæki munu ekki geta gert
langtímasamninga um sölu á fiski.
Í viðtali við Stundina í byrjun árs
sagði Þorsteinn Már Baldvinsson
hjá Samherja til dæmis að sambæri-
legt markaðsstarf og nú er stund-
að yrði erfiðara í uppboðskerfinu.
„Það verður aldrei stundað mark-
aðsstarf eins og gert er í dag. Eitt er
að veiða fisk, annað að framleiða
fisk og þriðja er að selja fisk.“ Til-
lögur Færeyinganna fela það hins
vegar í sér að helmingur kvótans
verði leigður út til 10 ára í senn, 40
prósent til 5 ára og einungis tíu pró-
sent til eins árs. Ef Ísland fetar upp-
boðsleiðina á svipuðum forsend-
um og Færeyingar hyggjast gera
þá gætu fyrirtæki eins og Samherji
gert markaðsáætlanir og samn-
inga sem ná yfir 5 til 10 ár í senn
út frá því hvort þeir fá afnotarétt af
kvótanum.
Í tillögum færeysku nefndarinnar
er einnig fjallað um möguleika sjáv-
arútvegsfyrirtækja sem fá aflaheim-
ildir leigðar hjá ríkinu að veðsetja
kvótann hjá fjármálafyrirtækjum.
Ein af ástæðunum fyrir því að Fær-
eyingar ætla að fara uppboðsleiðina
er að sjávarútvegsfyrirtæki voru
yfirveðsett út af viðskiptum með
aflaheimildir. Í nýja uppboðskerf-
inu eiga fyrirtæki hins vegar að geta
veðsett aflaheimildir en einungis
innan þess tímaramma sem þau
hafa kvótann til leigu og þurfa því
að hafa gert lánin upp á leigutíman-
um. Þetta þarf að vera hægt, segir
færeyska nefndin, til að ýta undir
nýliðun í sjávarútvegi.
Helstu niðurstöður
færeysku nefndarinnar
um uppboðsleiðina:
• 50 prósent aflaheimilda
leigð út til 10 ára, 40 prósent
til 5 ára og 10 prósent til 1 árs
*Kvótaþak sett til að koma í
veg fyrir fákeppni í sjávarút-
vegi
• Einungis færeyskir aðilar,
eða þeir sem hafa búið í Fær-
eyjum í meira en tvö ár og eru
skattskyldir þar, mega bjóða í
kvótann
• Veðsetning kvóta heimil en
aðeins innan leigutímans á
hverju tímabili
Eitt af atriðunum í útfærslu uppboðsleiðar Færeyinga er að 90 prósent kvótans verða leigð út til 5 eða 10 ára sem gerir
langtíma samningsgerð sjávarútvegsfyrirtækja við kaupendur fisks mögulega. Óvissa með markaðssetningu fisks erlendis
er meðal þeirra atriða sem Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri Samherja, hefur fundið að uppboðsleiðinni.
Uppboð hindrar fákeppni
Stjórnmál Íslenska þjóðfylk-
ingin er sá stjórnmálaflokkur
sem mælist með næstmest
fylgi af þeim flokkum sem
ekki eru á þingi. Flokkurinn
fær hátt í 30 milljónir frá rík-
inu nái hann 2,5% kosningu.
Íslenska Þjóðfylkingin er aðeins
0,3 prósentustigum frá því að fá
opinbert framlag frá ríkinu, sam-
kvæmt nýjustu könnun MMR, það
er að segja, fari kosningar eins og
könnunin gefur til kynna. Flokk-
urinn mælist með 2,2% fylgi en nái
flokkurinn 2,5% þá á hann rétt á
framlagi frá ríkinu.
Miðað við síðustu kosningar hefði
Íslenska Þjóðfylkingin því þurft að
fá tæp fimm þúsund atkvæði af 188
þúsund gildum atkvæðum. Það
þýðir að Íslenska þjóðfylkingin gæti
fengið um sjö milljónir á ári frá skatt-
greiðendum, eða 28 milljónir á kjör-
tímabilinu.
Sú krónutala fer hækkandi með
hverju atkvæði til viðbótar.
Ofan á þessa upphæð eiga stjórn-
málaflokkar rétt á þriggja milljón
króna fjárstyrk úr ríkissjóði að lokn-
um kosningum til að mæta útlögð-
um kostnaði við kosningabarátt-
una. Þannig gætu skattgreiðendur
greitt Íslensku þjóðfylkingunni allt
að 31 milljón á fjórum árum ef flokk-
urinn nær lágmarkinu, það er 2,5%
atkvæða.
Deilt var um fjárframlög ríkisins
þegar Pétur Gunnlaugsson sakaði
formann Flokks heimilanna um
að stinga framlögum ríksins í eig-
in vasa í stað þess að greiða niður
kosningaskuldir. Flokkurinn fær
níu milljónir króna á ári og hefur
fengið frá árinu 2013. Formaður
flokksins, Kristján Snorri Ingólfs-
son, fór í meiðyrðarmál við Pétur
Gunnlaugsson eftir að hann sakaði
Kristján Snorra og bróður hans um
að taka peningana og leggja inn á
eigin reikning. Pétur var sýknaður
Íslenska þjóðfylkingin hársbreidd frá því að fá milljónir
Frá kynningar-
fundi Íslensku
þjóðfylkingar-
innar síðasta
vor.
þar sem það reyndist sannleikskorn
í ásökunum hans.
Alls fengu allir stjórnmálaflokk-
ar, sem náðu að lágmarki 2,5% kosn-
ingu í síðustu Alþingiskosningum,
286 milljónir króna á þessu ári í
framlag frá skattgreiðendum. Þar
af voru Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokkurinn atkvæðamestir, enda
stærstir flokka á Alþingi. Sjálfstæðis-
flokkurinn fékk um 81 milljón á með-
an Framsókn fékk 74 milljónir. | vg
Lífeyrissjóðir fá
auknar heimildir
til fjárfestinga
Viðskipti Eiga nú þegar
nærri helming allra skráðra
hlutabréfa og fá leyfi til að
fjárfesta enn frekar sam-
kvæmt tillögu efnahags- og
viðskiptanefndar.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
„Þetta er fyrst og fremst svo að það
þurfi ekki svona marga sjóði til að
koma að einstaka fjárfestingum,“
segir Þórey Þórðardóttir, fram-
kvæmdastjóri Landssambands líf-
eyrissjóða, aðspurð um af hverju ís-
lenskir lífeyrissjóðir telja að breyta
þurfi lögum um sjóðina þannig að
þeir megi eiga allt að 25 prósent í
einstaka fyrirtækjum og félögum.
Í gildandi lögum er þetta hlut-
fall 15 prósent en efnahags- og
viðskiptanefnd hefur lagt fram
breytingartillögu á lögum um líf-
eyrissjóði sem felur í sér að hlutfall-
ið verður hækkað upp í 20 prósent.
„Þarna er farið bil beggja. Ég sé
ekki að eitthvað mæli gegn þessu.
Meginreglan er sú að lífeyrissjóðun-
um er treyst til að meta ávöxtun og
áhættu af einstaka fjárfestingum.
Það er samasemmerki á milli líf-
eyrissjóðanna og almennings á Ís-
landi.“
Vegna gjaldeyrishaftanna eiga líf-
eyrissjóðir rúmlega 40 prósent af
öllum skráðum hlutabréfum á Ís-
landi og mikið magn óskráðra hluta-
bréfa einnig. Með lagabreyting-
um efnahags- og viðskiptanefndar
munu lífeyrissjóðirnirnir einnig
geta fjárfest beint í fasteignum auk
þess sem eftirfarandi setning kem-
ur inn í lögin: „Lífeyrissjóður skal
setja sér sið ferðisleg viðmið í fjár-
festingum.“ Fjárfestingaheimildir
lífeyrissjóðanna munu því aukast
fyrir vikið og færri sjóðir geta kom-
ið sér saman um fjárfestingar í eins-
taka fyrirtækjum.
Þórey Þórðardóttir,
framkvæmdastjóri
Landsambands
lífeyrissjóða, sér
ekkert gagnrýnivert
við auknar fjár-
festingarheimildir
lífeyrissjóðanna.
Fær að vera lengur vegna
sérfræðiþekkingar
Brottför Íranans Morteza Songol
Zadeh var frestað seinni partinn
á miðvikudaginn, eða tólf tímum
áður en það átti að vísa honum úr
landi, til þess að meta umsókn hans
um atvinnu- og dvalarleyfi.Morteza,
sem hefur verið dæmdur til dauða
í Íran fyrir að taka upp kristna trú,
er með BA próf við að túlka pers-
nesku yfir á ensku og getur einnig
túlkað farsi og arabísku. Hann er að
auki með MA gráðu í enskum bók-
menntum og hefur verið að læra ís-
lensku. Verulegur skortur er á slík-
um á túlkum á Íslandi.
Útlendingastofnun