Fréttatíminn - 23.12.2016, Blaðsíða 27

– Bólgueyðandi og verkjastillandi
Íbúfen®
400 mg, 30 stk og 400 mg, 50 stk
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
-
A
ct
av
is
5
1
0
1
1
2
Göngum frá
verknum
Notkunarsvið: Íbúfen inniheldur íbúprófen sem er bólgueyðandi, verkjastillandi og hitalækkandi lyf. Íbúfen tilheyrir okki lya sem kölluð eru NSAID lyf (bólgueyðandi lyf sem ekki eru sterar). Íbúfen er notað við vægum til meðal miklum
verkjum eins og höfuðverk, mígreni, tannpínu, tíðaverkjum og hita. Ekki má taka Íbúfen: Þeir sem hafa ofnæmi fyrir íbúprófeni, öðrum skyldum lyum eða einhverju hjálparefnanna. Þeir sem fengið hafa ofnæmisviðbrögð eins og astma,
nefrennsli, útbrot með kláða eða ef varir, andlit, tunga eða háls hafa bólgnað upp eftir að hafa tekið íbúprófen eða skyld lyf. Þeir sem þjáðst hafa af sárum eða blæðingum í maga eða smáþörmum (skeifugörn) í tengslum við fyrri notkun
bólgueyðandi verkjalya, þjást núna af sárum eða blæðingum í maga eða smáþörmum (skeifugörn) eða hafa áður þjáðst af slíku, tvisvar eða oftar, með alvarleg lifrar-, nýrna-, eða hjartavandamál (kransæðasjúkdómar meðtaldir), þeir sem
þjást af umtalsverðum vökvaskorti (vegna uppkasta, niðurgangs eða of lítillar vökvaneyslu), eru með einhverjar blæðingar (blæðingar í heila meðtaldar), eru með sjúkdóm af óþekktum uppruna sem leiðir til óeðlilegrar myndunar
blóðfrumna. Sérstök varnaðarorð: Þeir sem eru með rauða úlfa (SLE) eða aðra sjálfsnæmissjúkdóma, arfgengan sjúkdóm sem hefur áhrif á blóðrauða, hemoglóbín (purpuraveiki), langvarandi bólgusjúkdóma í þörmum eins og bólgur í ristli
með sárum (sáraristilbólgu), bólgur í meltingarvegi (Crohn´s) eða aðra maga- eða þarmasjúkdóma, truanir á blóðfrumnamyndun, vandamál tengd blóðstorknun, ofnæmi, ofnæmiskvef, astma, langvarandi bólgur í nefslímhúð,
kinnbeinaholum, kokeitlum eða langvarandi teppusjúkdóma í öndunarvegi, blóðrásarkvilla í slagæðum handleggja og fóta, lifrar-, nýrna- eða hjartavandamál eða háan blóðþrýsting, nýkomnir úr meiriháttar skurðaðgerð ættu ekki að nota
lyð. Íbúprófen getur valdið nýrnavandamálum hjá börnum og unglingum sem skortir vökva. Meðganga/brjóstagjöf: Íbúprófen má ekki taka á síðustu 3 mánuðum meðgöngu. Aðeins ætti að nota Íbúfen á fyrstu 6 mánuðum meðgöngu í
samráði við lækni og ef það er algerlega nauðsynlegt. Íbúprófen getur gert konum erðara með að verða þungaðar. Þessi áhrif ganga til baka þegar hætt er að taka lyð. Íbúprófen berst
í brjóstamjólk í litlum mæli og brjóstagjöf þarf yrleitt ekki að hætta meðan á skammtíma meðferð stendur. Ef lengri tíma meðferð er áætluð, ætti að meta hvort hætta eigi brjóstagjöf.
Aukaverkanir: Svartar, tjörukenndar hægðir eða blóðlituð uppköst (sár í meltingarvegi með blæðingum), brjóstsviði, kviðverkir, meltingartruanir, truanir í meltingarfærum s.s.
niðurgangur, ógleði, uppköst, vindgangur og harðlí, sáramyndun í meltingarvegi með eða án rofs, þarmabólga og versnandi bólga í ristli og meltingarvegi (Crohn´s) og pokamyndun í
digurgirni (rof eða stlar), smásæjar blæðingar frá þörmum sem geta leitt til blóðleysis, sára og bólgu í munni, höfuðverkur, sya, svimi, sundl, þreyta, æsingur, svefnleysi og viðkvæmni.
Skammtastærðir: Fullorðnir og unglingar eldri en 12 ára (≥ 40 kg): 200-400 mg sem einn skammtur eða 3-4 sinnum á dag með 4-6 klst. millibili. Hámarks dagsskammtur er 1200 mg. Börn
6-9 ára (20-29 kg): 200 mg, 1-3 sinnum á dag á 4-6 klst. fresti eftir þörfum. Hámarks skammtur er 600 mg á dag. Börn 10-12 ára (30-40 kg): 200 mg, 1-4 sinnum á dag á 4-6 klst. fresti eftir
þörfum. Hámarks skammtur er 800 mg á dag. Fullorðnir skulu ekki taka Íbúfen í meira en 7 daga og unglingar ekki meira en 3 daga án samráðs við lækni. Sjá nánar í fylgiseðli. Börn 12 ára
og yngri eiga ekki að nota Íbúfen nema í samráði við lækni. Lyð er ekki ætlað börnum yngri en 6 ára. Lesið vandlega leiðbeiningar sem fylgja lynu. Október 2015.
| 27FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 23. desember 2016
1866
Auglýsingar
um jólagjafir,
aðrar en kerti,
eru nýjung.
Þær koma til
á seinni hluta
19. aldar.
1876
Fyrsta jólatréskemmtun
sem vitað er um fer fram í
Reykjavík.
Seint á 19. öld
Jólatré koma til sögunnar og
jólaskraut verður algengt.
1890
Fyrstu erlendu jólakortin
koma á markað.
1930
Jóhannes úr Kötlum gefur út
Jólin koma. Ríkisútvarpið er
stofnað og jólakveðjur hefjast
tveimur árum síðar.
1945
Aðventukransar ná útbreiðslu
eftir stríð.
Um miðja 20. öld
Jólasveinar fara að verða
gjafmildir.
1952
Fyrsta jóla-
tréð kemur
á Austurvöll
frá Osló.
1955
Egils appelsín kemur á
markað. Þykir blandast vel
við malt.
1964
Fyrstu aðventuljósin koma
á markað. Haukur Morthens
gefur út hátíð í bæ.
1982
Clariol fótanuddtæki er
vinsælasta jólagjöfin.
1996
Jólalest Coca-Cola fer af stað.
1996
Jólagarðurinn í Eyjafirði er
opnaður að vori.
2000
Vefir eins og ismennt.is og
skolavefur.is bjóða upp á
rafræn jólakort.
2007
Í góðærinu er GPS tæki álitið
jólagjöf ársins. Þjóðin tapar
áttum.
Jólin síðustu
150 ár
flugi fyrr en bókin Jólin koma eftir
Jóhannes úr Kötlum kemur út árið
1932. Í byrjun aldarinnar birtir Æsk-
an hins vegar greinar um erlenda
jólasveina, skandinavíska „Nissa“
og engilsaxneska „Santa Clausa“.
Fólk er líka farið að skjóta jóla-
kortum á milli sín en það virðist
aukast eftir 1920. Í gjafir fá margir
föt og sokka og bækur eru líka vin-
sælar. Umbúðirnar eru hins vegar
ekki orðnar litríkar, gjöfum er til
dæmis oft pakkað inn í maskínu-
eða dagblaðapappír, ef þeim er þá
pakkað inn yfir höfuð.“
Jólin 1866
Það er friðsamt í Evrópu en eyjan
Ísland fær fréttir af erlendum við-
burðum seint og illa. Aðfangadagur
er á mánudegi.
„Kerti eru látin lýsa á jólanótt,
þannig að fólk vaknar í björtu á
jóladag, en síðar er þeim skipt út
fyrir olíulampann,“ segir Sigurlaug-
ur Ingólfsson. „Fyrr á aðfangadags-
kvöldi hefur húslesturinn auðvitað
verið fluttur en maturinn er ekkert
svo frábrugðin því sem hann er 50
árum síðar. Jólaærin er í öndvegi
og hún er soðin í súpu. Á fátækari
heimilum til sveita er víða brugðið á
það ráð að veiða rjúpur, sem skýtur
kannski skökku við í augum okkar í
dag þegar rjúpur eru rándýrar.
Matur um jól var skammtaður til
heimilismanna ýmist á aðfangadag
eða jóladag. Þá var talað um svo-
kallaðan „jólaref“. Sá skammtur átti
að duga manni út jólin, fram á þrett-
ánda. Í skammtinum var kjöt- og
fiskmeti, pottbrauð og laufabrauð
og viðbit, smjör og flot. Það var yf-
irleitt húsfreyjan sem skammtaði
matinn en stundum kom það í hlut
húsbóndans. Á aðfangadag fékk
heimilisfólk síðan eftirrétt sem yf-
irleitt var grjónagrautur og kaffi
haft með.“
Árið 1866 eru híbýli þrifin fyrir jól
hátt og lágt en skreytingar eru ekki
til staðar. Jólatré eru ekki komin til
sögunnar. „Föt voru þvegin og þá
treyst á að það kæmi „fátækraþerr-
ir“ svo hægt væri að hengja þau út.
Það gat auðvitað brugðist um þetta
leyti árs. Askurinn, matarílát hvers
manns, var síðan þrifinn fyrir jól,
en fólk var ekkert að stressa sig á því
aðra daga ársins, enda var askurinn
yfirleitt látinn fyrir hund og kött.“
Jólagjafir eru fyrst auglýstar sér-
staklega árið 1866 en yfirleitt eru
þær ekki komnar til sögunnar.
„Hins vegar fær allt heimilisfólk
tólgarkerti og það er algengur siður.
Það er líka hefð að börn fái skó sem
þá voru kallaðir jólaskór. Spil eru
ekki gefin hverjum og einum en oft
er farið í kaupstað og ný spil keypt
fyrir hátíðina. Áfengisdrykkja var
víða bönnuð um jól, á meðan aðrir
fóru í kaupstað og náðu í jólakútinn
svokallaða.“
Sigurlaugur nefnir að lokum
mikla vinnuhörku sem viðgekkst
fyrir jól. „Síðasta vikan fyrir jól var
kölluð stauravikan og óljósar sög-
ur gengu um að „staurar“ eins og
brotnar eldspýtur hefðu verið nýtt-
ir til að spenna upp augun til halda
þeim opnum við tóvinnuna. Fyrir
þá vinnu var hægt að útvega vörur
úr kaupstað.“