Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1993, Blaðsíða 10

um fulla aðild að bandalaginu sem allra fyrst.
Bandalagið hefur ekki ljáð máls á því og gekk
reyndar svo langt að neita því að gefa nokkuð fyrir-
heit um framtíðaraðild þessara ríkja að bandalaginu
þegar aukaaðildarsamningar voru gerðir við þau í
lok árs 1991. Til að gera megi ráð fyrir að umsókn
leiði til aðildarviðræðna þarf að liggja fyrir pólitískt
samkomulag aðildarríkjanna um að hefja samninga
við þau ríki sem æskja aðildar. Slíkt samkomulag
náðist, hvað EFTA-ríkin varðar, á leiðtogafundi EB
í Lissabon á síðasta ári. Fimm þeirra þáðu boðið,
að frátöldu Islandi og Liechtenstein. Aðildarvið-
ræður eru nú hafnar við fjögur þessara ríkja, en ekki
virðist áhugi af hálfu EB á viðræðum við Svisslend-
inga eftir niðurstöðuna í atkvæðargreiðslunni um
EES-samninginn. Island hefur þannig misst af því
tækifæri að vera með í þessum hóp og óvíst er að
pólitískur vilji verði fyrir aðild íslands, af hálfu EB.
Ahugi EB á aðildarumsókn íslands hefur, satt að
segja, vart verið merkjanlegur. Ekkert bendir til
þess að aðild Islands að EB sé á dagskrá af hálfu
EB, frekar en af hálfu ríkisstjómar Islands.
I þriðja lagi er ljóst að slíkir ókostir eru á EB-að-
ild, frá íslenskum sjónarhóli, (og á ég þá sérstaklega
við fiskveiðistefnuna) að hagur okkar af EB-aðild er
óljós. Þetta er þó að sjálfsögðu sagt með þeim fyrir-
vara að EES-samningurinn taki gildi, eins og nú má
gera ráð fyrir. Engin úttekt hefur verið gerð á því
hérlendis hverjar hagsbætur við getum mögulega
haft af EB-aðild, umfram hag okkar af þátttöku í
EES, og þaðan af síður hvort þær hagsbætur eru
slíkar að það réttlæti að stefna sjávarútvegshags-
munum okkar í tvísýnu. Hagfræðingar í öðrum
EFTA-ríkjum telja að efnahagslegur ávinningur af
fullri aðild, umfram þátttöku í EES, sé ekki veruleg-
ur. Hins vegar verða menn að meta þau pólitísku á-
hrif sem felast í fullri aðild, sem og það hverju verði
er unnt að kaupa þau. A meðan að heildarúttekt á
jafnt pólitískum og efnahagslegum þáttum hefur
ekki verið gerð, er erfitt að taka efnislega á vanga-
veltum um EB-aðild okkar.
Af þessum ástæðum öllum hafa hugmyndir um að-
ild Islands að Evrópubandalaginu fremur fræðilegt
en raunhæft gildi og stefnumótun í Evrópumálum
þarf að taka mið af því. Höfuðspumingin verður
þvert á móti sú hvemig samskiptum okkar við Evr-
ópubandalagið verði háttað á næstu árum og áratug-
um, hvemig er líklegt að EB þróist og síðast en ekki
síst, hvemig ber að bregðast við þróun þess ? Þær
spumingar em efni í annað erindi og lengra.
10