Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1993, Blaðsíða 19

er talað um “kollektívan” rétt. Það eru samtök fólks
sem fara með réttinn, t.d. verkfallsréttinn og það eru
stéttarfélögin sem gera samninga fyrir alla félags-
menn sína. Hér á landi er óhugsandi að einstakling-
ur fari í verkfall því einstaklingur er ekki aðili að
kjarasamningi. Annaðhvort fer hópurinn í verkfall
eða enginn. I Evrópu byggir vinnumarkaðsrétturinn
meira á einstaklingsrétti. Réttur á vinnumarkaði er
víða stjómarskrárbundinn einstaklingsréttur. Þetta
þýðir aftur að málum er meira skipað með löggjöf í
Evrópu, á meðan samningar milli aðila vinnumark-
aðar skipta mestu máli á Norðurlöndunum. Að sama
skapi er þátttaka í stéttarfélögum ekki eins almenn
víða í Evrópu. Hér er ég auðvitað að segja frá flókn-
um fyrirbærum í örfáum setningum.
Ef málið er skoðað vel kemur t.d. í ljós að meiri
þátttaka í verkalýðsfélögum á Norðurlöndunum
þýðir ekki endilega að verkalýðshreyfingin sé sterk-
ari þar. Ymsir þættir í löggjöf og skipulagi vinnu-
markaðar leiða oft af sér að verkalýðssamtök í Suð-
ur Evrópu hafa mikið vald þrátt fyrir að þátttaka í
þeim sé ekki mjög almenn. Sama getur líka komið
upp þegar aðrir þættir eru skoðaðir.
Það sem ég er að reyna að segja með þessu er að
við verðum að forðast samanburð sem byggir á yfir-
borðsupplýsingum sem oft eru af skomum skammti.
Eg er á þeirri skoðun að umræður um EES-samn-
inginn hér á landi hafi byggst allt of mikið á slíkum
samanburði. Eg tel nokkuð víst að íslenskur vinnu-
markaður tekur engum stórbreytingum eftir að við
hefjum þátttöku í EES. Og það skulu verða mín
lokaorð.
19