Ráðunautafundur - 12.02.1979, Blaðsíða 15

95
IV. Eldisvatn.
A þessu sviði er tvímælalaust veikasti hlekkurinn í fisk-
eldiskeðjunni hér á landi. Talsverðar rannsóknir hafa verið
gerðar á jarðvarma á Tslandi með tilliti til upphitunar bæja
og byggðarlaga, en að kalla engar er varða fiskeldi. Athugun
sem Arni Isaksson gerði í þessu sambandi fyrir nokkrum árum
er að vísu gagnleg, en hrekkur af eðlilegum ástæðum allt of
skammt. Einkum hefur láðst að hafa í huga, að fyrir lax-
eldisstöðvar er auk volgs vatns eða gufu nauðsynlegt að hafa
til umráða kalt lindarvatn, bakteríufrítt eða ördautt. Ung
laxaseiði þola ekki vatn sem tekið er ur ám eða vötnum, þar
sem silungur, lax eða hornsíli hafast við. Bleikjuseiði þola
hins vegar mun betur notkun slíks vatns. Kalt vatn er nauðsyn-
legt til að tempra hæfilega hita á klakvatni, og það er bráðnauð-
synlegt í sambandi við silfrun og undirbúning laxgönguseiða.
Þá má með breytilegu vatnshitastigi hafa áhrif á vaxtarhraða
og fóðurgjöf. Flestar af eldisstöðvum okkar líða önn fyrir það,
að þær skortir vel nothæft kalt vatn, og hefur þetta bæði
valdið tjóni á ungseiðum og torveldað eða komið í veg fyrir
framleiðslu nothæfra eða gjaldgengra laxgönguseiða.
Það er að vísu ekkert launungarmál, að hár á landi er víða
mikið af heitu eða volgu vatni, og víða fyrirfinnst kalt lindar-
vatn. En nákvæmlega hvar slíkar vatnstegundir koma fyrir, í
hvaða magni, hvort vatnsmagnið breytist með árstfðum, hvernig
efnamagn þess og eiginleikar til fiskeldis eru, öll þessi
atriði eru lítt könnuð. Utlendingar sem hafa haft spurnir af
hinni óvenjulegu aðstöðu hár á landi til fiskeldis, að því er
varðar vatn, hráefni í fiskafóður og heilbrigði fslenskra laxa-
og silungsstofna, hafa hár stundum viðkomu fyrir forvitnis
sakir og með fiskeldis-fjárfestingar í huga. En þeir verða
lítils vísari, þó að þeir sáu fræddir á því að víða fyrirfinnist
heitt og kalt vatn. Þegar spurt er nánar um smáatriði, verður
okkur svarafátt. Það sem gera þarf er einfaldlega skipulögð
og ítarleg könnun á lindarvatni, volgu og köldu, einkum á þeim
stöðum þar sem fiskeldismöguleikar virðast álitlegastir. En
það eru að sjálfsögðu ekki aðeins eiginleikar eldisvatns , volgs
og kalds, sem eru mikilvægir, þetta á engu síður við um vatns-