Fréttablaðið - 24.05.2017, Blaðsíða 30

Húsleit hjá framleiðanda Mercedes BenzSkotsilfur
Lars Christensen
alþjóðahagfræðingur
Ef eitthvað, hefði
Seðlabankinn átt
að hækka stýrivexti í
síðustu viku.
Nú nýverið komst Mann rétt inda­
dóm stóll Evr ópu að þeirri niður­
stöðu að ís lenska ríkið hefði brotið á
mann rétt ind um tveggja einstaklinga
þar sem meðferð skattalagabrota
þeirra bryti gegn banni við end ur tek­
inni málsmeðferð. Fengu þeir bætur
vegna ófjárhagslegs tjóns, 5.000 evrur
hvor um sig.
Í niðurstöðu dómsins segir að þar
sem einstaklingarnir hafi ekki greitt
dæmda sekt þá hafi þeir ekki orðið
fyrir neinu fjárhagslegu tjón. Hins
vegar komst dómurinn að þeirri
niðurstöðu að bæta þyrfti þeim ófjár­
hagslegt tjón/miskabætur að fjárhæð
5.000 evrur vegna þess óréttlætis og
gremju sem þeir hljóta að hafa fundið
fyrir.
Af lestri dómsins þykir ljóst að fyrst
og fremst er dómstóllinn að hnýta í
hversu langan tíma málsmeðferðin
tók. Þannig liggur fyrir að rannsókn
á skattskilum annars einstaklingsins
hófst 17. nóvember 2003 og í raun
lauk þeirri málsmeðferð með dómi
Hæstaréttar 7. febrúar 2013. Máls­
meðferð skattamálsins tók því sam­
tals um níu ár og þrjá mánuði.
Skattrannsóknarstjóri rannsakaði
skattamálið í byrjun og var álagn­
ing skattyfirvalda byggð á þeirri
rannsókn sem lauk með skýrslu
27. október 2004. Í framhaldi af því,
eða 12. nóvember 2004, sendi skatt­
rannsóknarstjóri skýrslu sína til efna­
hagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra
til opinberrar meðferðar þar sem um
veruleg skattsvik væri að ræða.
Í ágúst 2006 voru einstaklingarnir
fyrst boðaðir í skýrslutöku hjá ríkis­
lögreglustjóra. Þannig liðu um tvö
ár frá því málinu lauk hjá skattyfir­
völdum þar til ríkislögreglustjóri hóf
seinni rannsóknina á sama málinu.
Það var síðan ekki fyrr en 18. desem­
ber 2008 sem gefnar voru út ákærur á
hendur þeim fyrir veruleg skattalaga­
brot. Þann 9. desember 2011 dæmdi
héraðsómur einstaklingana fyrir veru­
leg skattabrot sem Hæstiréttur stað­
festi síðan að mestu leyti 7. febrúar
2013. Í dómi Hæstaréttar var tekið
tillit til þess hversu langan tíma málið
tók og auk þess álags í álagningarmáli
hjá skattyfirvöldum.
Af lestri dóms Mannréttindadóm­
stólsins verður ekki annað skilið en
að það sé fyrst og fremst fundið að því
að málið dróst úr hömlu vegna tvö­
faldrar rannsóknar, þ.e. fyrst hjá skatt­
rannsóknarstjóra og síðan hjá efna­
hagsbrotadeild ríkislögreglustjóra.
Dómurinn komst að þeirri niður­
stöðu að þar sem einstaklingarnir
höfðu ekki greitt þær sektir sem
Hæstiréttur hafði úrskurðað um
þá hefðu þeir ekki orðið fyrir fjár­
hagslegu tjóni. Vegna þessa var ekki
úrskurðað um hvort íslensk lög brytu
í bága við bann um tvöfalda refsingu.
Það er miður að ekki hafi fengist skýr
niðurstaða um hvort álag hjá skatt­
yfirvöldum valdi því að dómstólar
geti ekki lagt á sektir vegna alvarlegra
skattalagabrota, vegna banns við tvö­
faldri refsingu, og verðum við því enn
að bíða dóms um það.
Tvöföld málsmeðferð/refsing
Vala Valtýsdóttir hdl.
hjá Lögfræðistofu
Reykjavíkur og FKA-
félagskona
Starfsfóks skrifstofu saksóknarans í Stuttgart gerði húsleit í höfuðstöðvum þýska bílaframleiðandans Daimler AG í gær. Ástæðan er möguleg tengsl
fyrirtækisins, sem framleiðir meðal annars Mercedes Benz, við útblásturssvindl Volkswagen sem komst í hámæli fyrir áramót 2015. Fréttablaðið/EPa
E itt af því fyrsta sem hagfræðinemar læra er hin svokallaða Tin­bergen­regla, nefnd eftir hollenska hagfræð­ingnum Jan Tinbergen.
Tin bergen­reglan gengur einfald­
lega út á það að stjórnvald geti
ekki haft fleiri markmið en tæki.
Í tilfelli peningamálastefnunnar
þýðir það að ef seðlabanki ákveður
stýrivexti eða magn peninga sem
hann prentar getur hann náð verð­
bólgumarkmiði sínu. En hann getur
ekki á sama tíma ákveðið gengið.
Hann verður að velja á milli þessara
tveggja kosta.
Vaxtalækkun Seðlabanka Íslands í
síðustu viku sýnir að hann vill í raun
ekki viðurkenna grundvallarsann­
leikann á bak við Tin bergen­regluna.
Seðlabankinn hefur opinbert verð­
bólgumarkmið en nú er greinilegt
að hann virðist á sama tíma hafa að
minnsta kosti markmiðsígildi hvað
varðar gengið. Af hverju hefði hann
annars átt að lækka stýrivexti þegar
það er svo augljóst að verðbólgu­
þrýstingur í íslenska hagkerfinu er
verulega mikill?
Auk þess er það ljóst að sam­
bandið á milli verðbólgu og gengis
er öfugt – veikari gjaldmiðill helst í
hendur við meiri verðbólgu. Þar af
leiðir að hver tilraun til að veikja
krónuna hlýtur að þýða meiri verð­
bólgu. Fram hjá því verður ekki
komist. Svo þegar Seðlabankinn
reynir að veikja gengið er hann
um leið að segja okkur að búast við
meiri verðbólgu og það við aðstæð­
ur þar sem verðbólgan er á upp­
leið og verðbólguvæntingar þegar
komnar upp fyrir 2,5% verðbólgu­
markmið Seðlabankans. Svo ekki sé
minnst á uppsveiflu í hagkerfinu og
stjórnlausar launahækkanir.
Þess vegna er mjög erfitt annað
en að komast að þeirri niðurstöðu
að vaxtalækkunin í síðustu viku hafi
verið alvarleg mistök sem að mínu
viti eykur aðeins hættuna á bóluað­
stæðum í íslenska hagkerfinu. Ef
eitthvað, hefði Seðlabankinn átt
að hækka stýrivexti í síðustu viku
en með því að lækka vextina hefur
hann stefnt sínu eigin verðbólgu­
markmiði í verulega hættu. Ég geri
mér fulla grein fyrir þeim þrýstingi
sem Seðlabankinn er undir en hann
verður að standa fast á sjálfstæði
sínu og haga sér í samræmi við þá
tilskipun sína að tryggja verðstöðug­
leika. Það gerir hann ekki núna.
Á sama tíma verða Íslendingar að
sætta sig við þá staðreynd að það er í
verkahring Seðlabankans að tryggja
verðstöðugleika og ef það hefur í
för með sér sterkari gjaldmiðil þá
verður svo að vera.
Auk þessa gæti ríkisstjórnin vissu­
lega gert Seðlabankanum auðveld­
ara fyrir með því að herða stefnuna
í ríkisfjármálum og ég verð að segja
að það er mjög óskynsamlegt þegar
sumir íslenskir stjórnmálamenn
kalla nú eftir jafnvel enn meiri opin­
berum útgjöldum, nú þegar upp­
sveifla er í hagkerfinu.
Þetta er ekki endurtekning á 2008
en það er mjög erfitt að horfa upp
á það sem á sér stað hvað varðar
íslensku efnahagsstefnuna núna án
þess að verða mjög órólegur yfir að
landið muni standa frammi fyrir
endurteknum efnahags­ og fjármála­
óstöðugleika. Að þessu sinni ættum
við að reyna aðeins betur að forðast
hann.
Seðlabankinn gerir mistök
Á evrubolnum
benedikt
Jóhannesson,
sem taldi tíma-
bært að skrifa
minningargrein
um krónuna í
mars 2009, vakti at-
hygli fyrir klæðnað sinn
í viðtali um helgina á RÚV. Þar lýsti
hann yfir áhyggjum af mikilli styrk-
ingu krónunnar, klæddur í evrubol,
en fjármálaráðherra hefur löngum
verið talsmaður þess að Ísland taki
upp evru. Nokkrum dögum áður
hafði Seðlabankinn sagt að gengis-
hækkunin hefði spilað lykilhlutverk
í aðlögun þjóðarbúsins. Á sama tíma
eru mörg evruríki föst í fjötrum hárra
skulda, mikils atvinnuleysis og lítils
hagvaxtar, ekki síst vegna þess að
evran endurspeglar ekki efnahagsað-
stæður í þessum ríkjum. Fréttamaður
RÚV spurði Benedikt ekkert út í það.
Bankaflótti
Ekkert lát er á
áframhaldandi
hagræðingar-
aðgerðum í
bankakerfinu
en Íslandsbanki
tilkynnti í gær að 20
starfsmönnum hefði
verið sagt upp samhliða því að gerðar
voru breytingar á skipulagi bankans.
Á meðal þeirra sem hætta eru Tryggvi
Björn Davíðsson, framkvæmdastjóri
Markaða. Þá vakti athygli að ragn-
hildur Geirsdóttir, framkvæmdastjóri
rekstrar- og upplýsingatæknisviðs
Landsbankans, hefur ákveðið að
segja starfi sínu lausu. Fyrr í mánuð-
inum var tilkynnt að Helgi Bjarnason,
framkvæmdastjóri viðskiptabanka-
sviðs Arion banka, hefði verið ráðinn
til VÍS og þá mun Sigurjón Pálsson,
framkvæmdastjóri rekstrarsviðs,
einnig vera að hætta í bankanum.
„No comment“
Ekkert hefur heyrst
af gangi fjármögn-
unar stærsta hót-
els landsins, sem
á að vera upp á
400-450 herbergi
og staðsett í Vatns-
mýrinni í Reykjavík.
Jóhann Halldórsson, framkvæmda-
stjóri S8 ehf., sem stýrir undirbúningi
verkefnisins og fjármögnun þess,
hefur ekki tjáð sig um málið í fjöl-
miðlum síðan í janúar 2016. Vildi
hann í samtali við Markaðinn ekkert
gefa upp um hvort enn stæði til að
reisa hótelið og sagði einfaldlega
„No comment“. Framkvæmdir við
hótelið áttu í árslok 2015 að hefjast
sumarið á eftir.
2 4 . m a í 2 0 1 7 m I Ð V I K U D a G U R6 markaðurinn
2
4
-0
5
-2
0
1
7
0
4
:2
4
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
C
E
D
-1
2
D
0
1
C
E
D
-1
1
9
4
1
C
E
D
-1
0
5
8
1
C
E
D
-0
F
1
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
4
8
s
_
2
3
_
5
_
2
0
1
7
C
M
Y
K