Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.2017, Blaðsíða 20

Helgarblað 10.–13. febrúar 201720 Umræða
É
g held að engin skáldsaga sé
nefnd jafnoft þegar fólk er
spurt um uppáhaldsbækur
eins og hinn ókláraði tékkneski
epos frá þriðja áratug liðinn-
ar aldar: „Góði dátinn Svejk“. Hún
hefur verið margsinnis gefin út hér
á landi í þýðingu Karls Ísfeld, þýð-
ingu sem er eiginlega snilldarleg svo
langt sem hún nær. Ég ætla að segja
hér nokkuð frá höfundi bókarinnar,
Jaroslav Hasek, og í lokin koma með
löngu tímabæra tillögu um nýja og
endurbætta útgáfu þessa meistara-
verks á íslensku.
Ævintýramaður og húmoristi
Jaroslav Hasek var ævintýramaður,
og eflaust af mörgum talinn mikill
gallagripur á sinni samtíð. Hann
fæddist í Prag 30. apríl 1883. Hann
var vandræðabarn í skóla og datt
út úr námi. Hann fann sig reyndar
þegar hann var kominn undir tvítugt
í verslunarnámi, sem hann stundaði
um hríð og lauk prófi, jafnframt því
sem hann fór að fást við ritstörf og
birta gamansamar smásögur í blöð-
um. Að loknu námi hóf hann störf
sem bankamaður, en hafði meiri
áhuga á að flakka um, og flosnaði
upp úr starfinu; eftir það hafði hann
nær eingöngu framfæri sitt af skrift-
um, þótt ekki væru það háar tekjur.
Á þessum árum var Tékkóslóvakía,
eins og unnendum Góða dátans er
að sjálfsögðu kunnugt, hluti af Habs-
borgaraveldinu, eða keisaradæminu
Austurríki-Ungverjalandi. Þrjár af
höfuðborgum þess veldis voru Vín,
að sjálfsögðu, Búdapest og Prag, og
hafa þær allar nokkuð sameigin-
legt glæsilegt svipmót, svona í gamla
miðhlutanum – það á reyndar við
víðar um gamla Habsborgaraveldið,
sem náði langt suður á Balkanskaga,
austur til Transilvaníu og norður til
Galisíu, þar sem nú eru austurhluti
Póllands og vesturhluti Úkraínu.
Og þar eru einnig fagrar borgir með
Habsborgarabrag, eins og Krakóv og
Lviv.
Eins og gengur þá eiga þjóðir
undir erlendu valdi misauðvelt með
að sætta sig við slíkt, og þegar komið
var fram á tuttugustu öldina voru
„Og unnendur
þessarar frá-
bæru bókar eiga hrein-
lega heimtingu á að fá
í hendur allan textann
og engar refjar, í herrans
nafni og fjörtíu!
Einar Kárason rithöfundur skrifar
Þér að segja
Góði dátinn, höfundurinn
og tillaga um nýja útgáfu
Við drykkju Góði
dátinn og félagar.