Dagblaðið Vísir - DV - 10.02.2017, Blaðsíða 22

Helgarblað 10.–13. febrúar 2017
Heimilisfang
Kringlan 4-12
4. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7000
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
22 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson
Ritstjórar: Kolbrún Bergþórsdóttir og Kristjón Kormákur Guðjónsson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Óafsakanleg meðferð
S
kýrsla vistheimilanefndar
um Kópavogshæli og útibú
hælisins, Efra-Sel, sýnir að
staðirnir voru á löngu tímabili
nýttir sem geymslustofnanir. Algengt
var að komið væri fram við þroskaskert
og fötluð börn sem þar dvöldu sem
einhvers konar afgangsmanneskjur.
Einstaklingar sem vistaðir voru þar
sem börn og aðstandendur þeirra
hafa sagt dapurlegar lífsreynslusögur
í fjölmiðlum og það tekur á að heyra
þær frásagnir. Enginn þarf að efast um
að hin illa meðferð hafi haft djúpstæð
áhrif á börnin sem slíkt þurftu að þola
og markað þau fyrir lífstíð. Barn sem
lifir í hræðslu á erfitt með að öðlast
hugarró á fullorðinsárum.
Því miður virðist sem það hafi
verið áberandi viðhorf á þessum
tíma að fatlað fólk, og þá einnig fötluð
börn, væru annars flokks. Framkom-
an við fötluð börn á Kópavogshæli
var oft samkvæmt því. Mannekla og
álag á starfsfólk hefur svo ekki verið
til að bæta slæmt ástand. Það er
hins vegar ekki hægt að afsaka illa
meðferð á börnum með því að tíðar-
andinn hafi verið á þann veg eða
vinnuálag hafi verið of mikið. Það
er grimmdarverk að láta barn
borða eigin ælu. Sömuleiðis er
það grimmdarverk að draga tönn
úr barni án deyfingar. Ekkert af-
sakar slíka meðferð á barni.
Þægilegast væri vitaskuld að
segja sem svo að þetta hafi verið
gamli tíminn og nú sé sá nýi tek-
inn við. Við ættum að fara var-
lega í að ætla sem svo að harka
og vanræksla gagnvart fötluðum
einstaklingum sé hluti af for-
tíðarvanda og gerist ekki í upp-
lýstu og framfarasinnuðu nú-
tímasamfélagi. Við höfum mörg
dæmi þess að fatlaðir fái ekki
nauðsynlega þjónustu og um leið
njóta þeir ekki sömu mannréttinda
og ófatlaðir. Það er vitað að þegar
kemur að málefnum fatlaðra er úr-
bóta mjög víða þörf.
Skýrsla vistheimilanefndar ætti
að vera brýning til stjórnvalda um að
sýna metnað þegar kemur að mál-
efnum fatlaðra og verja og tryggja
mannréttindi þeirra. n
Það hafði enginn áhuga
á þessu fólki
Jón Gnarr vann á Kópavogshæli. – RÚV
Óþörf afsökunarbeiðni
Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir, þing-
maður Vinstri grænna, gagnrýndi
Benedikt Jóhannesson fjármála-
ráðherra fyrir orð sem hann lét
falla á þingi þegar hann talaði um
„hinar hagsýnu húsmæður“. Ráð-
herrann baðst síðan afsökunar á
orðum sínum. Ekki eru menn á
eitt sáttir um nauðsyn þess. Ekk-
ert er athugavert við að vera hag-
sýn húsmóðir, þvert á móti er það
lofsvert – en þó ekki í orðabók
Vinstri grænna.
Kvennalistakonur áttu til að
tala um hagsýnar húsmæður.
Í grein í Vísi árið 1983 sagði
Sigríður H. Sveinsdóttir: „Kvenna-
listinn leggur til forsjálni og fyrir-
hyggju hinnar hagsýnu húsmóð-
ur.“ Þingmaður Kvennalistans,
Kristín Halldórsdóttir, sagði í al-
mennum stjórnmálaumræðum
árið 1987: „Sólin hækkar óðum
á lofti og hagsýnar húsmæður
fá hreingerningarfiðring …
Tími vorhreingerninga er fram
undan.“ Það var ekki tilviljun að
Kristín talaði um hreingerningar
því í framhaldinu kom fram að
hún taldi hreingerninga þörf á
stjórnarheimilinu, þar þyrfti að
viðra almennilega út, hleypa út
vindlareyknum og leyfa nýrri
lífssýn að blómstra þar í fersku
andrúmslofti.
HVAR ER SÓSAN?
Það er aðeins eitt sem er ómissandi í pítu og það er pítusósan.
Kannski pítubrauðið líka.
Þú gleymir ekki sósunum frá E. Finnsson.
Hæfileikarík og hrífandi kona
Unnur Brá Konráðsdóttir, forseti Alþingis, um Ólöfu Nordal. – Alþingi
Ég missti allt
Jón Haukur missti Löður og ferðast um heiminn. – DV
Rödd úr tyrknesku fangelsi: Vonin sameinar
S
töðugt berast fregnir af nýjum
fangelsunum í Tyrklandi, þar
á meðal fangelsunum kjör-
inna fulltrúa, bæjarstjóra og
þingmanna, úr röðum Kúrda.
Sjálfur hef ég á þingi Evrópu-
ráðsins kynnst þingmönnum sem nú
sitja á bak við lás og slá. Í fæstum til-
vikum hafa sakir verið bornar á hend-
ur þeim aðrar en að þeir hafi tengsl
við ólöglega hópa og séu þar með
sjálfir ógn við öryggi ríkisins.
Svona hefur fasisminn yfirleitt
hagað sér, skilgreinir öll andófsöfl
sem hryðjuverkasamtök og síðan í
framhaldinu að öll samskipti við þau
séu saknæm. Þetta opnar stjórnvöld-
um leið til að fangelsa nánast að geð-
þótta.
Valdi fangelsaðan þingmann af
handahófi
Ég ákvað að velja einn fangelsaðan
þingmann Kúrda, nánast af handa-
hófi og grennslast fyrir um sögu hans
og hvaða ástæður væri gefnar fyrir
því að hann hefði verið sviptur frelsi.
Fyrir valinu varð maður að nafni Fer-
hat Encü. Hann er fæddur árið 1985
í Sirnak-héraði í austanverðu Tyrk-
landi og er því þrjátíu og tveggja ára.
Hann nam námaverkfræði og lagði
stund á hana þar til hann var kosinn
á tyrkneska þingið í júní 2015.
Á árunum 2013 til 2015 var þíða
í samskiptum tyrkneskra yfirvalda í
Ankara og Kúrda, sem barist höfðu
fyrir lýðréttindum, ekki síst sjálf-
stjórn í menningarlegum efnum,
meðal annars að fá að tala tungu-
mál sitt. Almennt var því trúað að
Erdogan, æðstráðanda í Tyrklandi
annars vegar, og forystu Kúrda
hins vegar, væri alvara í því að ná
samkomulagi um friðsamlega lausn
á átaka- og deilumálum sínum.
Skýlaus mannréttindabrot
segir Amnesty International
Þegar Kúrdar hins vegar náðu veru-
lega góðum árangri í þingkosning-
um í júní 2015 og Erdogan missti
þingmeirihluta sinn, varð viðsnún-
ingur af hans hálfu og ofbeldið hófst
að nýju.
Í skýrslum Amnesty International
er talað um mjög alvarleg mann-
réttindabrot af hálfu tyrkneska
hersins og staðhæft er í skýrslum
Evrópuráðsins að um hálf millj-
ón Kúrda í austurhéruðum Tyrk-
lands séu á vergangi eftir langvinnt
hernaðarofbeldi og útgöngubann í
heilum héruðum og borgum, sem
takmarkað hafi aðgang að drykkjar-
vatni og vistum með skelfilegum af-
leiðingum.
Viljum ná tali af Öcalan
Þessu fæ ég að einhverju leyti að
kynnast í næstu viku, gangi öll áform
eftir um að ég heimsæki helstu
byggðir Kúrda í Tyrklandi. Þar verð
ég í tólf manna sendinefnd sem
formlega fer þess á leit við tyrknesk
yfirvöld að ná tali af Öcalan, leiðtoga
Kúrda, sem haldið hefur verið í fang-
elsi síðan 1999, lengstum í einangr-
un, á eynni Imrali í Marmarahafinu.
Fjölskyldan stráfelld í loftárás
Til að skilja hlutskipti Ferhat Encü,
þarf að hverfa nokkur ár til baka, rétt
áður en tími þíðunnar hófst. Hinn
28. desember árið 2011 gerði tyrk-
neski herinn loftárás á hóp fólks
í fjallahéruðunum sem liggja að
Írak. Í valnum lágu tæpir fjórir tugir
manna, flestir unglingar. Þrjátíu og
fjögur hinna myrtu voru skyldmenni
Ferhat Encü, þar af ung systkini
hans og frændsystkini.
En hver var skýringin á loft-
árásinni? Jú, að þarna hafi smyglar-
ar verið staðnir að verki. Ég spurð-
ist fyrir um þetta hjá fólki frá þessum
slóðum. Svarið var á þá lund að
þarna í fjallahéruðunum sé skilning-
ur á þýðingu landamæra takmark-
aður. Fólk úr einu þorpi hafi um
aldir verslað við fólk úr öðrum þorp-
um, óháð landamærum. Landslög-
um samkvæmt hafi eflaust verið um
smygl að ræða en varla ástæða til að
myrða alla hlutaðeigandi!
Að sögn voru lík unglinganna
svo illa brunnin eftir eldregnið úr
sprengjuvélum tyrkneska hersins að
þau voru illþekkjanleg!
Knúinn áfram af harmi og
ástríðu fyrir réttlæti
Sorgin sagði til sín og réttlætiskennd
hins unga manns varð þess valdandi
að hann vildi að rannsókn færi fram
á fjöldamorðinu. Hann fór að láta til
sín taka í stjórnmálum og var kjör-
inn á þing 2015.
Þegar hann var á flugvellinum
í Istanbul á leið úr landi 4. nóvem-
ber sl. á leið til Brüssel, voru tekin af
honum ferðaskilríki og í kjölfarið var
hann hnepptur í fangelsi. Ákæra í
mörgum liðum var síðan gefin út þar
sem, að því er ég kemst næst, krafist
var dauðadóms.
Skilaboð úr tyrknesku fangelsi …
Úr fangelsinu hafa borist skilaboð frá
Ferhat Encü á þessa leið: Við stönd-
um í strangri baráttu, þúsundir hafa
fallið. Við verðum að standa gegn of-
beldinu og kveða það niður. Það er
hægt og það mun takast með sam-
stöðu okkar gegn fasismanum. Þegar
við finnum fyrir henni kviknar vonin
og hún sameinar okkur!
… og skilaboð frá Íslandi
Þetta er ekki í síðasta skipti sem ég
skrifa um Ferhat Encü. Ég er stað-
ráðinn í því að fylgjast með fram-
vindu hans mála og ber ég þá von í
brjósti að síðar eigi ég eftir að færa
af honum góðar fréttir. Það mun þó
ekki gerast nema valdhafar í Tyrk-
landi finni að fylgst sé með þeim og
að samstöðu við frelsisbaráttu Kúrda
sé að finna víða um heim, þar á með-
al á Íslandi. n
Aðsent
Ögmundur Jónasson
skrifar
„Sjálfur hef ég
á þingi Evrópu-
ráðsins kynnst þing-
mönnum sem nú sitja á
bak við lás og slá.
„Þægilegast væri
vitaskuld að segja
sem svo að þetta hafi
verið gamli tíminn og nú
sé sá nýi tekinn við.
Leiðari
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is