Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.2017, Blaðsíða 28

Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.2017, Blaðsíða 28
Helgarblað 24.–27. mars 201728 Fólk Viðtal Að bregðast hratt við Víkjum að starfsferlinum, það kom mér á óvart þegar ég frétti að þú vær- ir lærður bakari. Af hverju varð það nám fyrir valinu? „Mér gekk mjög vel í skóla en var gripinn gríðarlegum námsleiða þegar ég lauk gagnfræðaskólagöngu. Mig langaði ekki í menntaskóla og ákvað að fara að gera eitthvað allt annað. Ég fór að vinna sem hand­ langari í byggingavinnu en fékk lungnabólgu og varð að hætta því. Ég ákvað þá að fara í Iðnskólann og læra til bakara. Ég fann mig algjörlega í því, námsleiðinn hvarf og ég dúxaði. Á námstímanum vann ég nokkuð fyr­ ir Svein heitinn bakara. Þegar ég var 22 ára, nýbúinn að læra, bauð hann mér vinnu sem yfirbakari í nýju bak­ aríi sínu og þar stjórnaði ég mönnum sem voru helmingi eldri en ég. Þetta var góður skóli og við Sveinn vor­ um miklir vinir og félagar. Ég vann við þetta í tíu ár alls. Þá var ég kom­ inn í þrot. Vinnan sjálf átti vel við mig en vinnutíminn var ömurlegur og sömuleiðis kjörin. Ég fann líka að það var að fjara undan stéttinni fag­ lega. Bakarar voru byrjaðir að kaupa kleinuhringi, vínarbrauð og annað sem framleitt var í útlöndum, þíða það upp og selja í bakaríum sínum. Það fannst mér skelfilega vond þró­ un. Ég sá að ég myndi ekki þrífast í þessu starfi til lengdar. Ég tók atvinnutilboði um að vinna sem verslunarstjóri hjá ný­ stofnuðum pítsustað á Grensásvegi. Þetta þótti gríðarlegt skref niður á við hjá yfirbakara hjá Sveini bak­ ara. Á Grensásvegi var Bandaríkja­ maður sem átti að kenna okkur rétt vinnubrögð. Hann var fyrrver­ andi hermaður og óskaplega strang­ ur. Ég var 28 ára gamall og hann bar ekki nokkra virðingu fyrir mér og var nokk sama þótt ég væri með meist­ araréttindi í bakaraiðn. Hann lét mig sannarlega heyra það, fannst ég ekki kunna neitt né vita neitt og dró mig sundur og saman í háði. Það er hann sem kenndi mér að reka fyrirtæki. Það er ekki flóknara að reka pítsu­ stað en húsgagnaverslun eða banka. Hann kenndi mér þá grunnþætti sem skipta máli.“ Hvaða grunnþættir eru þetta? „Að bregðast hratt við. Hér í IKEA kemur mér ekkert á óvart. Ég þarf ekki að bíða eftir því að fjármála­ stjórinn minn klári uppgjörið fyr­ ir marsmánuð. Ég veit nákvæmlega síðasta dag marsmánaðar hvern­ ig staðan er. Þegar ég var hjá Sveini bakara var talning einu sinni á ári og síðan ársuppgjör og menn sátu með krosslagða fingur og biðu eftir því að endurskoðandinn kæmi með upp­ lýsingar um hvort það væri hagn­ aður eða tap. Mörg íslensk fyrirtæki vita ekki nákvæmlega hvernig þau standa. Hversu oft hefur maður ekki heyrt sögur af mönnum sem voru í blússandi rekstri og keyptu sér Range Rover og einbýlishús en rúlluðu svo á hausinn af því þeir vissu ekki betur. Á hverjum einasta morgni þegar ég mæti í vinnuna byrja ég á því að fara yfir tölu gærdagsins og gef öllum stjórnendum endurgjöf, þar sem ég hrósa eða lasta eftir því sem við á. Ef þú stendur þig illa á mánudegi og ert að gera einhverja vitleysu þá hefurðu strax þriðjudaginn til að bregðast við. Bandaríkjamaðurinn kenndi mér að það þýðir ekkert í miðjum mars að barma sér yfir stöðunni í febrúar.“ Hækkaði laun til að lækka launakostnað Þórarinn vann hjá Domino's hér á landi en fór síðan til Danmerkur og var þar í fjögur ár og sá um að koma Domino's á laggirnar. Hann sneri síðan aftur heim árið 2000. „Ég var kallaður heim í snarhasti, það var mikill uppgangur og mikið að gera hjá Domino's en um leið var bull­ andi tap,“ segir hann. „Fyrirtækið hafði stækkað of ört og launakostn­ aður var alltof hár. Það var verið að brenna laununum í stað þess að hafa færri starfsmenn sem vissu hvað þeir voru að gera. Hugsunin var: Borgum eins lág laun og við getum. Starfs­ menn komu inn og fóru út, þetta var eins og strætóstoppistöð. Ég kom með tillögu til stjórnar, sagði að til að lækka launakostnað þyrftum við að snarhækka laun. Ég náði að selja stjórninni þessa hug­ mynd og hækkaði laun um 30 pró­ sent. Það fyrsta sem gerist þegar maður hækkar laun um 30 prósent er að þau hækka bara, maður sér engan árangur. Tapið hjá okkur jókst. Það tók sex mánuði að snúa þessu við. Svo allt í einu fór þjónustan að batna af því að komið var til starfa þjálfað fólk. Á fyrsta árinu lækkaði launakostnaður um 20 prósent.“ Það er ekki sjálfgefið að sannfæra heila stjórn um að leiðin til að lækka launakostnað sé að snarhækka laun. Hefurðu svona mikinn sannfær- ingarkraft? „Ég var svo heppinn að vera með frábæra stjórnarmenn sem höfðu trú á mér. Ég er bakari, hef enga við­ skiptamenntun en ég hef unnið með mönnum sem treysta mér og hafa leyft mér að selja þeim hugmyndir eins og þessa. Rekstur Domino's fór að ganga óskaplega vel. Ég var með fjölmargar hugmyndir sem ég hrinti í fram­ kvæmd, eins og að viðskiptavin­ ir fengju sms í símann sinn þegar pítsan var komin í ofninn og Mega­ vikan er barnið mitt. Undir lokin voru erjur í eigenda­ hópnum, menn vildu fara mismun­ andi leiðir og ég smitaðist af Hag­ kaupshugmyndafræðinni. Ég man að það var stöðufundur hjá Dom­ ino's þar sem var fjallað um hvað við gætum gert til að auka hagn­ aðinn í fyrirtækinu. Ég sagði: Eig­ um við ekki bara að hækka verðið á píts unum? Jón Pálmason, sem nú er annar eigandi IKEA, var þá stjórnar­ maður í Domino's og pakkaði mér þvílíkt saman þegar hann benti mér á að það væri ekki boðleg hugsun að hækka verð til að hagnast meira. Ég tók þau orð svo sterkt til mín að síðan hef ég verið þeirrar skoðunar að það að hækka verð sé nokkuð sem mað­ ur gerir ekki fyrr en allt annað er full­ reynt.“ Af hverju hættirðu hjá Domino's? „Ég fór í fæðingarorlof á sama tíma og Baugur keypti fyrirtæk­ ið en gerði þeim um leið ljóst að ég myndi ekki vinna fyrir þá. Í mínum huga kom ekki til greina að vinna fyrir Baug, ég hafði fylgst með þess­ um mönnum og vildi ekki vinna með þeim. Allt sem þeir snertu, til dæmis Hard Rock og Pizza Hut, fór til fjand­ ans. Þeir ráku mig í fæðingarorlofi. Ég fór í mál sem þeir unnu fyrir hér­ aðsdómi en ég fór með málið fyrir Hæstarétt og vann þá þar. Það var í fyrsta sinn sem Baugur tapaði máli í Hæstarétti. Það fyrsta sem þeir gerðu þegar þeir losnuðu við mig var að hækka verð á pítsum. Þegar þessi staða var komin upp spurði Jón Pálmason mig hvort ég vildi taka við sem framkvæmdastjóri IKEA. Mér leist ekkert á það, vissi ekkert um þennan bransa en Jón fullyrti að starfið hentaði mér. Ég lét til leiðast. Í sumar verða tólf ár síðan ég byrjaði.“ Breytingar með komu Costco Hvernig framkvæmdastjóri leitastu við að vera? „Mitt markmið er að gestir IKEA gangi héðan út með vellíðunartil­ finningu. Ég vil að fólk komi aft­ ur og aftur. Hús eins og þetta verða svakalegar grafhvelfingar þegar þau eru tóm. Húsið virkar best þegar þar er kliður og margt fólk. Ég er mjög heppinn, ég stýri fyrirtæki sem er að bjóða fólki eins ódýran húsbúnað og hægt er. Það er ekki að ástæðulausu að fyrirtækið nýtur velgengni. Bræð­ urnir tveir sem eiga þetta fyrirtæki eru heiðursmenn með skýra fram­ tíðarsýn. Starfsfólkið er ánægt og því líður vel í vinnunni.“ Hjá Domino's hækkaðirðu laun, hvað með laun hjá IKEA? „Hjá IKEA höfum við ítrekað hækkað laun langt umfram kjara­ samninga, hvort sem um er að ræða að borga þrettánda mánuðinn eða viðbótarhækkanir. Mér finnst oft að menn séu að borga fólki alltof lágt, eins lágt og þeir komast upp með. Það er rangt. Ef fólkið er ánægt þá vinnur það betur. Það er of algengt að litið sé á starfsfólk og viðskiptavini sem einnota. Það er stöðugt verið að hugsa um hvernig hægt sé að há­ marka daginn í dag í staðinn fyrir að hugsa um velferð starfsfólks og hvernig hægt sé að tryggja að við­ skiptavinurinn komi aftur eftir tíu ár, jafn ánægður.“ Hvernig líst þér á komu Costco hingað til lands? „Fólk er komið með upp í kok af þeim aðilum sem hafa stýrt heild­ og smásölumarkaði hér á landi. Ég held að við munum sjá veru­ legar breytingar með komu Costco. Ég held líka að þónokkur fyrirtæki muni líða undir lok. Costco mun breyta því hvað við borgum fyrir hluti eins og dekk, tölvu og sjónvarp. Ég held að koma Costco sé það besta sem hefur hent íslenskan almenn­ ing lengi. Við getum haft mikil áhrif á það hvernig samfélagi við búum í. Það eru ekki bara stjórnmálamenn sem ákveða það. Það eru allir sem ákveða það, þú með þínum gjörðum og ég með mínum. Neytendur eiga ekki að samþykkja að það sé verið að níðast á þeim.“ Þarf ekki að kvíða morgundeg- inum Þórarinn er fjögurra barna faðir. „Elsta stelpan er 32 ára gömul og er kennari í Danmörku, mamma hennar er hálf dönsk. Svo á ég þrjú yngri börn, fjögurra og sjö ára stelpur og tólf ára strák, með konu minni, Barböru Ösp Ómarsdóttur hjúkrunarfræðingi. Hún er gamall starfsmaður minn úr Dom­ ino's, við höfðum ekki sést í tólf ár þegar við hittumst aftur og smullum saman. Við erum reyndar nýgift, gift­ um okkur um áramótin á Siglufirði.“ Þú ert andlit IKEA út á við og það er örugglega erill vegna vinnunnar utan vinnutíma. Hvernig hvílirðu þig? „Ég er mikill matgæðingur og elda á hverjum degi og þá allt frá grunni. Það er þerapía fyrir mig. Ég borða kvöldmat á hverju kvöldi með fjöl­ skyldunni. Ég er svo lánsamur að ég sef eins og engill. Ég þarf ekki að kvíða morgundeginum. Ég er ekki á flótta undan neinu eða neinum. Ég þarf ekki að kvíða því að hitta reiðan starfs­ mann, reiða eigendur eða reiða við­ skiptavini. Ég reyni að vinna eins mikið og ég get með fólkinu á gólfinu. Um daginn var ég að baka kleinur með fólkinu í bakaríinu. Hvern einasta morgun geng ég um verslunina og hirði upp rusl. Ég vil að fólkið mitt sjái mig á hverjum degi, ekki bara einstaka sinn­ um. Ég er ekki merkilegri en aðrir í fyr­ irtækinu. Ég bý örugglega við minna stress en margir aðrir í stjórnunarstöðu af því að ég hef góðan málstað að verja. Ég þarf ekki að fara með veggjum.“ Það er ekki hægt að kveðja Þórarin án þess að spyrja um IKEA­jólageitina, en um síðustu jól var kveikt í henni. Verður IKEA-geitin endurreist um næstu jól? „Ég er mjög ánægður með að þeir sem brenndu hana skuli hafa náðst. Þeir verða dregnir til ábyrgð­ ar. Jólageitin verður stækkuð, ætli við hækkum hana ekki um allavega einn metra. Mér finnst þessi geit óskaplega falleg. Í byrjun var hún stæling á þeirri sænsku og við vorum með ljóskast­ ara á henni. Síðan fékk ég hugljómun: hvað gerist ef maður vefur seríu utan um hana? Hún verður svo miklu fal­ legri við það. Mér finnst þessi geit vera flottasta jólaskraut á landinu. Hún verður endurreist og fær vonandi að vera í friði.“ n „Menn geta stjórn- að miklu í eigin lífi en þeir sem fara um svíkjandi og prettandi og níðast á fólki uppskera ansi oft eins og þeir sá. Þeir sem eru hreinir og beinir og koma vel fram við aðra uppskera sam- kvæmt því Vinnan „Ég vil að fólkið mitt sjái mig á hverjum degi, ekki bara einstaka sinnum. Ég er ekki merkilegri en aðrir í fyrirtæk- inu.“ Mynd Sigtryggur Ari
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.