Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.2017, Blaðsíða 27

Helgarblað 24.–27. mars 2017 Fólk Viðtal 27
B
laðamaður spyr Þórarin
fyrst um uppvöxt hans. „Ég
er fæddur árið 1965 og ólst
upp í Kópavogi og á þessum
árum ríkti þar efnahagslega
séð mikil misskipting. Annars vegar
var fólk sem vissi ekki aura sinna tal
og bjó í suðurhlíðunum og vestur-
bænum í Kópavogi og hins vegar
fólk eins og fjölskylda mín sem bjó
í norðurhlutanum við miklu minni
fjárráð. Þetta var hálfgert úthverfi og
þarna voru stórar verksmiðjur. Fyr-
irtækið Málning var við hliðina á
heimili foreldra minna og í grennd
voru öskuhaugar sem eldar loguðu
á. Við krakkarnir vorum endalaust
að smíða pramma og skottast í fjör-
unni. Við nutum mikils frelsis og
vorum mjög athafnasöm og orku-
mikil.“
Varstu bókelskt barn eða varstu
bara úti að leika þér?
„Ég var orðinn fluglæs áður en ég
byrjaði í skóla og las feikilega mikið,
svo að segja allt sem ég komst í, sér-
staklega af skáldskap. Þegar ég var
sex ára skilaði ég á bókasafnið stórri
og þykkri bók, spennusögu úr seinni
heimsstyrjöldinni sem hét Elsass-
sveitirnar, og konan á bókasafninu
trúði ekki að ég hefði lesið hana.“
Ég man eftir að hafa heyrt þig
segja að þú værir sveitamaður.
„Það er vegna þess að í níu ár var
ég í sveit á Frostastöðum í Skaga-
firði. Það var fjórbýli, fjórar hlöður,
fjögur fjárhús, stór jörð og mökkur
af duglegu og góðu fólki. Þarna var
píanó í stofu og mikið til af góðum
bókum. Þarna bjuggu fjórir bræð-
ur, einn þeirra var Magnús Gíslason
þingmaður, sem var kvæntur móð-
ursystur minni og ég var í vist hjá
þeim.
Ég fór í sveitina seint í maí og
kom heim í byrjun september. Ég
var sendur með vörubílstjóra, sat
beltislaus í framsætinu með full-
orðnum manni sem reykti vindla
og ég þekkti ekki neitt. Það tók níu
til tíu klukkutíma að keyra norður.
Í dag myndi enginn senda sex ára
barn með ókunnum manni í langa
bílferð upp í sveit, en þetta þótti
sjálfsagt á þeim tíma.
Það er ómetanlegt fyrir barn að
vera úti í náttúrunni og æ síðan hef
ég haldið tryggð við þetta svæði, það
hefur verið minn heimavöllur. Ég tel
mig vera Skagfirðing.“
Hvernig var skólagangan í
barnaskólanum?
„Meðal félaga minna þar voru
Árni Páll Árnason, sem var með
mér í bekk, og Arnar Guðmunds-
son, Samfylkingarmaður sem
var aðstoðarmaður Katrínar Júlí-
usdóttur þegar hún var ráðherra.
Ég var afar hægrisinnaður á þess-
um árum og þeir gríðarlega mikl-
ir kommar. Það er merkilegt hvað
níu og tíu ára strákar geta verið póli-
tískir og á þessum aldri rifumst við
mikið um pólitík. Síðan hafa þeir
færst til hægri og ég til vinstri. Ég er
samt ennþá hægri sinnaður að því
leyti að ég hef óbilandi trú á mátt
einstaklingsins en að sama skapi vil
ég hafa sterkt heilbrigðiskerfi og öfl-
ugt menntakerfi.“
Stríð skynseminnar
Þórarinn er einn fjögurra systkina.
Faðir hans, Ævar Jóhannsson, er
86 ára gamall og landsþekktur fyrir
lúpínuseyði sitt. Þórarinn er spurð-
ur um þennan merkilega föður sinn.
„Pabbi er úr Öxnadal í Eyjafirði
og var undrabarn, óskaplega vel
gefinn. Sem krakki tók hann í sund-
ur bilaðar klukkur og setti saman
þannig að þær fóru að ganga á ný.
Um það leyti sem hann ætlaði í
menntaskóla veiktist hann af berkl-
um sem á þeim tíma var dauða-
dómur. Skömmu seinna komu lyf
við berklum á markað en vegna
berklaveikinnar var pabbi aldrei
heilsuhraustur.
Pabbi fór að vinna við ljósmynd-
un og stofnaði fyrirtækið Myndiðn.
Honum fannst vont hvað litmynda-
framköllun var erfið og flókið fyrir-
bæri. Hann fann upp aðferð sem er
notuð í heiminum í dag til að fram-
kalla lit og fékk fyrir henni einkaleyfi
sem kostaði stórfé. Hann veðsetti
hús sitt og var í samskiptum við Agfa
og Kodak sem voru stærstu fyrirtæki
í heimi í ljósmyndagerð og buðu
honum smánarupphæð fyrir hug-
myndina sem hann þáði ekki. Hann
fékk enga fyrirgreiðslu og og missti
að lokum einkaleyfið. Skömmu
seinna var þessi sama aðferð kom-
in í notkun um allan heim. Pabbi
varð ekki milljarðamæringur, sem
mér fannst bara gott. Þá væri ég ekki
að tala við þig heldur væri einhvers
staðar kexruglaður í Kaliforníu. Ég
held að það sé vafasöm lukka að fá
of mikla peninga, sérstaklega ef þeir
koma auðveldlega upp í hendurnar
á manni.
Pabbi tók mikið af ljósmyndum
í eldgosunum á árunum milli 1960
og 1980, myndaði Heklugos, Surts-
eyjargos og Vestmannaeyjagosin.
Um daginn fann ég bréf sem fóru
á milli hans og ritstjóra National
Geographic. Pabba var síðan boðin
vinna í Háskólanum. Þar sem hann
var ómenntaður var búin til fyrir
hann staða og heiti, því menn innan
skólans áttuðu sig á því hversu mik-
ið séní hann var. Hann vann á Raun-
vísindastofnun og fékkst við tækja-
hönnun og fann meðal annars upp
tæki sem heitir íssjáin sem er notuð
til að mæla þykkt á jöklum.
Pabbi átti í mörgum stríðum og
vann þau öll að lokum. Allt voru
þetta stríð skynseminnar. Hann var
á undan sinni samtíð. Hann varaði
við því að silfurfyllingar í tönnum
væru stórhættulegar og fyrir vikið
varð hann fyrir harðri gagnrýni frá
tannlæknum og prófessorum. Á sín-
um tíma stóð til að flúorblanda vatn
á Íslandi og hann var mjög duglegur
við að berjast gegn því.
Hann er mannvinur og það var
móðir mín, Kristbjörg Þórarinsdótt-
ir, sömuleiðis. Hann hefur alltaf haft
mikinn áhuga á óhefðbundnum
lækningum.“
Hvernig fékk hann hugmyndina
að lúpínuseyðinu?
„Hann dreymdi mjög skýran
draum þar sem maður kom til hans
og sagði honum að taka tiltekn-
ar jurtir og sjóða saman í ákveðinn
tíma. Það myndi gera gagn. Vinur
pabba var með krabbamein á loka-
stigi og það var ákveðið að prófa
seyðið á honum. Hann var að deyja
en eins og hendi væri veifað hvarf
krabbameinið.
Þetta var byrjunin. Eitt leiddi
af öðru og æ fleiri fóru að drekka
seyðið. Seyðið virtist styrkja ofnæm-
iskerfið og fólki fannst því líða bet-
ur. Pabbi gaf alltaf seyðið, þáði ekki
krónu fyrir, þetta var hugsjónastarf.
Þúsundir drukku seyðið á þessum
rúmlega 25 árum sem þessi fram-
leiðsla stóð yfir og á endanum voru
nokkur hundruð manns sem unnu
að þessu með honum og framleidd-
ir voru tugir tonna af seyði á ári.
Hann sinnti þessu af mikilli elju þar
til hann missti heilsuna.
Alla mína æsku hringdi sím-
inn stöðugt og á öllum tímum dags
hringdi dyrabjallan, meira að segja
á aðfangadag. Pabbi talaði við hvern
einasta mann. Hann hélt mikið bók-
hald um þetta fólk til að fylgjast með
hvernig því reiddi af. Enn er á lífi
fólk sem þakkar honum fyrir að hafa
bætt líf sitt eða nákominna.“
Trúði pabbi þinn á æðri mátt?
„Mjög. Hann var spíritisti og var
í Guðspekifélaginu og Sálarrann-
sóknarfélaginu. Mamma, sem nú er
látin, var úr Hegranesi í Skagafirði
sem á að vera ein mesta álfabyggð
á landinu. Þegar ég var krakki var
talað um huldufólk eins og það væri
staðreynd.“
Hvað með þig, trúir þú eða ertu
mjög jarðbundinn maður?
„Ég hef alltaf verið efasemda-
maður en trúi á almenn kristin gildi
sem eru mér mjög hugleikin. Ég
trúi líka á karma. Menn geta stjórn-
að miklu í eigin lífi en þeir sem fara
um svíkjandi og prettandi og níðast
á fólki uppskera ansi oft eins og þeir
sá. Þeir sem eru hreinir og beinir og
koma vel fram við aðra uppskera
samkvæmt því.“
Hef
góðan
málstað
að verja
„Mér finnst oft
að menn séu að
borga fólki alltof lágt,
eins lágt og þeir komast
upp með. Það er rangt. Ef
fólkið er ánægt þá vinnur
það betur
Ævar Jóhannsson,
faðir Þórarins
Myndin er tekin fyrir
nokkrum árum þegar
hann tók við umhverfis-
og samfélagsverðlaun-
um Kópavogsbæjar.
Neytendamál „Neytendur eiga
ekki að samþykkja að það sé verið að
níðast á þeim.“ MyNd Sigtryggur Ari
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is