Dagblaðið Vísir - DV - 09.05.2017, Blaðsíða 8

8 Vikublað 9.–11. maí 2017fréttir
gerði upp og er fornbíll. Það er nú ekki
rétt að ég sé rúntandi um og flautandi
á fólk því að flautan er biluð á hon-
um. Ég viðurkenni að ég hef farið rúnt
stundum með tvo til þrjá úr félaginu.
Þá erum við að leita að pókemon.“
Umdeilt mót á Seyðisfirði
Haustið 2014 fór fram á Seyðisfirði
Íslandsmót í boccia. Þar þótti Vig-
fús sýna af sér óeðlilega framkomu
gagnvart skjólstæðingi sínum. Kon-
an, sem var þá 23 ára, hafði tap-
að leik og tók það nærri sér. Segja
sjónarvottar að Vigfús hafi tekið
lengi innilega utan um hana og síð-
an leitt hana inn í herbergi. Þá hafi
hún verið með honum öllum stund-
um á umræddu móti. Minnst sjö að-
ilar hjá mismunandi íþróttafélögum
höfðu þá samband við réttargæslu-
mann fatlaðra á Akureyri. Í kjölfarið
var Vigfús áminntur af réttargæslu-
manninum.
„Stelpan var að spila leik í úr-
slitum og tapaði mjög stórt og hún
er ofboðslega tapsár,“ segir Vigfús.
„Hún stóð þarna hágrenjandi og ég
tók utan um hana á gólfinu. Það var
nú ekkert annað. Ég leiddi hana út
úr salnum og að þvottahúsi sem var
þarna og þar huggaði ég hana á með-
an hún grenjaði. Það voru öll sam-
skiptin.“
Voruð þið í sambandi, þú og þessi
stúlka?
„Ég get ekki sagt neitt til um það,
fyrirgefðu.“
Vigfús segir móður konunnar
standa á bak við kæruna og fyrrver-
andi skjólstæðingur hans tekið þátt
í því þar sem hún hafi verið reið og
sár út í hann vegna misskilnings.
Vigfús sakar móðurina um að vera í
hefndarhug og að kæran snúist um
að hafa af sér peninga. Þá segir hann
málið byggt á sandi.
„Kæran var ekki komin lengra en
það að henni var vísað til baka til lög-
reglu. Þessi kona kom sér í stjórn Ak-
urs með látum sem varð til þess að
allir keppendur gengu út úr Akri, eft-
ir stendur félag sem er ekki neitt út af
reiði og hatri þessarar konu. Þá hef-
ur hún gert allt til að eyðileggja fyr-
ir mér og bera út ósannindi og lygar,
því miður. Ég get ósköp lítið gert
annað en að halda mér til hlés og
vera kurteis.“
Hvað er verið að kæra þig fyrir?
„Hún er að segja að ég hafi mis-
notað sig. Þetta er nauðgunarkæra.
Það er ekki rétt. Það er langur veg-
ur þar frá. Það er bara búið að leggja
fram kæru og ekkert annað. Þetta
fólk er ekkert að gera annað en að
sverta mitt mannorð. Stelpan er sögð
með þroskaskerðingu. Hún er ekki
með skerðingu. Hún er ekki með ör-
orku. Þessu máli var vísað aftur til
lögreglu vegna þess að stúlkan er
ekki með þroskaskerðingargrein-
ingu. Það var farið fram á það að hún
færi í greiningu til að sýna fram á að
hún væri með greininguna. Þetta eru
tvær konur sem eru að reyna ná sér í
peninga.“
Áttir þú og þessi stúlka í sam-
bandi, þú og skjólstæðingur þinn?
„Ég get ekki farið að segja til um
það. Það væri ekki skynsamlegast af
mér,“ svarar Vigfús.
Vigfús var, eins og áður hefur
komið fram, formaður Akurs. Eigin-
kona hans sinnti starfi gjaldkera og
í stjórn sátu iðkendur. Heimildar-
menn DV segja að Vigfúsi hafi ver-
ið settur stóllinn fyrir dyrnar eftir að
hafa verið birt kæran og hann neydd-
ur til að segja af sér. Vigfús þvertek-
ur fyrir það og kveðst sjálfur hafa átt
frumkvæðið. Í kjölfarið að ný stjórn
var kosin yfirgaf stór hópur iðkenda
Akur og fylgdu Vigfúsi yfir í nýtt fé-
lag. Vigfús neitar hins vegar að koma
nálægt félaginu, sitji ekki í stjórn og
komi ekki nálægt þjálfun en formað-
ur félagsins segir hann einn af stofn-
félögum.
„Ég stofnaði ekki félagið. Það var
stofnað nýtt félag og ég er bara starfs-
maður félagsins. Ég er ekki í stjórn
félagsins eða neitt.“
Þegar Vigfús er spurður hver hafi
stofnað félagið svarar hann:
„Hann heitir Ásgeir Bragason og
svo krakkar sem eru í félaginu. Iðk-
endur sjálfir. Ég er ekki að þjálfa þar.
Ég hef bara farið á æfingar til að leið-
beina þeim.“
Ert þú að þjálfa þessa krakka sem
eru í þessu nýja félagi?
„Ég er bara að leiðbeina, hjálpa
til, því ég var þjálfari Akurs. Ég er
bara þarna sem pabbi dóttur minnar
sem er þarna.“
Ásgeir, formaður félagsins, seg-
ir Vigfús hins vegar vera stjórnar-
mann. Þá er félagið skráð til heimil-
is þar sem fyrirtæki hans, Plastás, er
til húsa. Þá hafi erindi frá hinu nýja
félagi komið til Akurs í umslögum
merkt fyrirtækinu Plastás, sem er í
eigu Vigfúsar. Vigfús útvegaði einnig
félaginu aðstöðu til að stunda æf-
ingar en félagið er ekki löglegt og iðk-
endur fá því hvergi að keppa. Félag-
ið hefur sótt um inngöngu hjá ÍBA en
það hefur ekki verið tekið fyrir.
Vigfús heldur því fram að hann
hafi ekki gert nokkuð rangt í sam-
skiptum sínum við iðkendur þrátt
fyrir viðvaranir og kæru. „Ég get í
hreinskilni sagt að ég hef orðið fyr-
ir þvílíkri árás frá þessu fólki vegna
þessara krakka sem ég hef verið að
reyna að hjálpa.“
Málið í vinnslu
DV ræddi við Agnesi Blöndal hjá lög-
reglunni á Akureyri sem staðfesti að
málið væri á borði lögreglu.
„Þetta er í rannsókn hjá okkur og
er í ferli. Ég get staðfest það að við
erum með til rannsóknar mál, meint
brot á fatlaðri stúlku sem á að hafa
átt sér stað hérna á Akureyri 2015.
Það er í rannsókn og reynum við að
hraða henni eins og hægt er. Það
þurfti að taka margar skýrslur í mál-
inu. Við sendum málið til héraðsak-
sóknara á sínum tíma og það var sent
til baka með ósk um að frekari gagna
væri aflað. Það er verið að vinna í því
núna.“
Áhyggjufull móðir
Móðir stúlkunnar segir í samtali við
DV að hún hafi ákveðið að styðja
dóttur sína í að fara fram með mál-
ið til að koma í veg fyrir að brotið
yrði á öðrum þroskaskertum skjól-
stæðingum. Tvíburasystir stúlkunn-
ar sem kærði Vigfús býr nú í íbúð
hans og hefur móður hennar áhyggj-
ur af dóttur sinni sem hefur búið þar
frá áramótum.
„Þetta uppgötvaðist þegar þau
fara í keppnisferð 2014. Þá hafði
önnur ung kona samband við rétt-
argæslumann fatlaðra. Ég kom alls
staðar að lokuðum dyrum. Hún var
orðin 18 ára og ekkert hægt að gera.
Það sem mér fannst grátlegast er
að eftir að ég hafði samband skrif-
aði réttargæslumaður undir og sam-
þykkti að Vigfús væri fjárgæslumað-
ur hennar.“
Móðir stúlkunnar sem situr í
stjórn Akurs segir að 11 til 12 iðkend-
ur hafi yfirgefið félagið til að æfa með
BFA.
„Ég veit það líka að hann er ekki
lengur skráður sem formaður þessa
félags en við vitum að þetta er félag
sem hann er að stofna,“ segir móð-
irin og bætir við að málið hafi tekið
mikið á. „Andlega hliðin var búin.
Dóttir mín er enn að vinna í þessu og
gengur til sálfræðings og hún er búin
að loka sig af. Hún fer ekki mikið út.
Hún er líka hrædd.“
Hún bætir við að hennar skoðun
sé að Vigfús eigi ekki að koma nálægt
þjálfun þar til niðurstaða sé komin í
hans mál.
„Ég fór með þetta af stað á sín-
um tíma til að bjarga hinum krökk-
unum.“
Formaður vill fólkið heim
Hrafnhildur Haraldsdóttir er starf-
andi formaður Akurs. Eftir að Vigfús
var sakaður um kynferðisbrot steig
hann til hliðar og Sædís Inga Ingi-
marsdóttir tók tímabundið við en lét
af störfum eftir að hafa flutt úr bæj-
arfélaginu.
„Ég vil ekki láta hafa mikið eftir
mér á þessu stigi málsins en við höf-
um áhyggjur af okkar iðkendum og
myndum vilja sameina þetta aftur og
sætta þetta og fá okkar fólk til baka
hvernig sem það yrði gert.“
Valdalaus formaður
Ásgeir Vilhelm er formaður hins nýja
félags. Hann kveðst ekki hafa kom-
ið að stofnun þess. Hann segist hafa
þekkt Vigfús í rúm tvö ár og ný stjórn,
sem skipuð er iðkendum, hafi ósk-
að eftir að hann yrði formaður. Að-
spurður hvort Vigfús hafi stofnað fé-
lagið segir Ásgeir:
„Hann gerði það ekki. Hann er
stofnfélagi ásamt fjölmörgum öðr-
um. Ég sé ekki hvernig þetta tengist
honum, þetta félag.“
Er hann ekki tengdur félaginu?
„Hann er félagi í því. Ég skil ekki
hvernig hann og hans mál skipta
þessu félagi máli,“ segir Ásgeir
ósáttur við spurningar blaðamanns.
Sagði hann persónuleg mál Vigfús-
ar ekki koma félaginu við. Þá sagði
hann að félagið væri ekki hans þótt
hann væri formaður félagsins og
hann framkvæmdi aðeins það sem
stjórnin sem skipuð er iðkendum
bæði hann um. Bætti hann við að
enginn formlegur þjálfari væri í fé-
laginu em Vigfús væri einn leiðbein-
enda. Þegar Ásgeir var spurður af
hverju félagið væri með heimilisfang
á verkstæði Vigfúsar svaraði hann:
„Ég hef ekki hugmynd um það.
Póstfangið kemur bara þangað.“
Ef hann kemur ekki nálægt fé-
laginu, af hverju er það skráð á verk-
stæðinu hans?
„Við höfum bara þetta heimilis-
fang til að fá póstinn sem við þurf-
um. Hann kemur félaginu ekkert
við. Hann er bara félagi þarna. Hvað
kemur það þér við hvert við fáum
póstinn? [...] Ég er búinn að þekkja
Fúsa kannski í tvö ár. Ég sé ekki
hvað það skiptir máli. Þú ert að búa
til eitthvað mál sem snýr að öðrum
sem eru ósáttir. Við erum ekki ósátt
við einn né neinn og höldum okk-
ar striki. Ég skil ekki hvað það kem-
ur formanni þessa félags við, hans
persónulegu mál. Það er ástæða fyrir
því að leitað var til mín. Ég geri mitt
besta fyrir þetta fólk. Mér þykir vænt
um þetta fólk.“
Réttargæslumaður fatlaðra
Hópur foreldra kvartaði undan rétt-
argæslumanni fatlaðra til velferð-
arráðuneytisins og taldi að hann
hefði brugðist starfsskyldum. Sner-
ist kæran um að foreldrarnir töldu
að þegar Vigfús steig til hliðar og ný
stjórn var kosin hefði réttargæslu-
maður átt að kynna iðkendum mál-
ið. Í einum liðnum sagði:
„Er það t.d. ásættanlegt að enginn
skipti sér af því að maður sem er með
kæru um kynferðislega misnotk-
un á bakinu sé í slíkum samskipt-
um við stóran hóp fatlaðra einstak-
linga og nái að stýra þeim í einu og
öllu og fái þau upp á móti fólki sem
vill þeim vel [...] Ég ítreka að við
höfum hag þessara einstaklinga að
leiðarljósi og erum ekki að reyna að
skerða þeirra frelsi með nokkrum
hætti. Okkur þykir þyngra en tárum
taki að sjá þennan hóp splundrast
og illskuna magnast upp sem svo vel
hefði mátt koma í veg fyrir. Sundr-
ung hefur orðið í góðum hóp. Boccia
iðkunin er þeirra líf og yndi og þar
hafa mörg þeirra eignast vini í fyrsta
skipti á ævinni. Þau eiga að baki frá-
bæran árangur í boccia og innan-
borðs eru Íslandsmeistarar og verð-
launahafar frá öðrum mótum. Hér
með er því lögð fram kvörtun vegna
starfa réttindagæslumannsins á Ak-
ureyri, við teljum að á umræddum
hóp þroskahamlaðra einstaklinga
hafi verið brotið þegar þau voru ekki
upplýst um það hvers vegna þjálf-
arinn var látinn víkja. Með því hefði
mátt koma í veg fyrir það ástand sem
nú hefur skapast.“
Í svari velferðarráðuneytisins
segir að ekki sé hægt að taka undir
þessi sjónarmið, að réttargæslumað-
ur fatlaðs fólks á Norðurlandi hafi
brotið á hópi fatlaðs fólks með því að
upplýsa ekki um hvers vegna Vigfús
var látinn víkja.
Guðrún Pálmadóttir er réttar-
gæslumaður fatlaðra. Hún vildi lítið
láta hafa eftir sér um málið. Hún
kveðst bundin trúnaði gagnvart
skjólstæðingi sínum. Aðspurð hvort
það hafi verið rétt ákvörðun að sam-
þykkja að Vigfús yrði talsmaður kon-
unnar eftir að hafa áminnt hann
segir Guðrún að það hafi verið ósk
konunnar og því orðið að verða við
því.
„Þó að fólk sé skert í þroska hefur
það sömu réttindi og við. Ég skrifaði
undir þennan samning og það gaf
mér tilefni til að geta fylgst með.“
Guðrún bætir við að hún hafi
rætt við konuna en bætir við að Vig-
fús hafi sýnt merki þess að hann væri
í raun að styðja hana. Sem réttar-
gæslumaður má hún ekki kalla eftir
sakavottorði. Hún segir ákvörðunina
hafa verið tekna með hagsmuni kon-
unnar í huga en í dag viti hún betur.
„Núna í dag veit ég að það var
alls ekki. Þegar slíkt gerist er maður
ósáttur með sjálfan sig, þetta voru
ákvarðanir sem ég taldi réttar. Maður
notar svona hluti til að gera enn bet-
ur. Það er eina leiðin.“
Fyrrverandi formaður áhyggju-
full
DV hafði samband við Sædísi og
óskaði eftir að fá að vita hvernig það
kom til að hún tók við af Vigfúsi.
„Sem varaformaður í félaginu
tók ég við sem formaður þar sem
Vigfús ákvað að draga sig til hlés af
persónulegum ástæðum og þá einna
helst til að raska sem minnst ró inn-
an félagsins. Einnig var stutt í fyr-
irhugaða keppnisferð til Svíþjóðar
sem iðkendur höfðu haft mikið fyrir
að safna fyrir og mikil tilhlökkun var
í iðkendum.“
Sædís bætir við:
„Mér þykir miður að svo margir
iðkendur hafi yfirgefið Akur því að
þetta eru einstaklingar sem hafa æft
hjá félaginu í mörg ár og hafa bæði
tekið þátt í einstaklingskeppnum og
liðakeppnum með félögum sínum
þar. Það er því sorglegt að horfa upp
á mörg þeirra snúa sér annað.“
Samskiptum Vigfúsar og Sædísar
lauk í maí 2016. Hefur hún ekki átt í
samskiptum við hann síðan. Sædís
vonar að sættir náist í málinu en eins
og staðan er núna er ljóst að ágrein-
ingurinn og staðan bitnar á fjölda
þroskaskertra einstaklinga sem fá
ekki að keppa í íþróttinni sem þau
elska.
„Þá hafði hann ítrekað reynt að
hafa áhrif á starfið eftir að hann hætti
hjá félaginu og einnig á iðkendur fé-
lagsins með endalausum símtölum,
smáskilaboðum og Facebook-sam-
tölum og olli þetta mikilli sundrung
á meðal þessara einstaklinga. En
eru þónokkrir einstaklingar úr þess-
um hóp í samskiptum við mig og
mörg þeirra hafa orðið fyrir aðkasti
frá fyrrverandi félögum sínum sem
kusu að yfirgefa félagið og þykir mér
það mjög sorglegt og fær mig jafn-
vel til að velta því fyrir mér hvaðan
sú hegðum kemur og hver sé áhrifa-
valdurinn á bak við það. Þessi hegð-
un sem ég persónulega hef upplifað
frá manninum er nóg til að ég myndi
ekki kæra mig um að barnið mitt
væri í félagi sem hann kæmi nokkurs
staðar nálægt.“ n
Sædís Inga Ingimarsdóttir Hún tók tímabundið við sem varaformaður Akurs Guðrún Pálmadóttir Réttargæslumaður fatlaðra á Akureyri.