Dagblaðið Vísir - DV - 16.05.2017, Blaðsíða 32

32 menning Vikublað 16.–18. maí 2017
Eldfimt og einlægt
L
eikhús þurfa að hafa rými fyr­
ir tilraunir og áhættu og bjóða
upp á að minnsta kosti eina
óhefðbundna sýningu á ári.
Einhvern veginn er tilfinn­
ingin sú að listrænir stjórnendur
leikhúsanna treysti helst miðaldra
listamönnum, svona 40–55 ára
gömlum, til þessa verks. Og tilfinn­
ingin er líka sú að oftast sé karlkyn­
inu falið það vald að hrista upp í
áhorfendum með nýjum, hráum og
ögrandi hætti.
Það er auðvitað ekkert að mið­
aldra listamönnum og körlunum
okkar gengur bara ágætlega að
koma sínu erindi á framfæri, hvort
sem er í fjölmiðlum, pólitík eða
sem leikstjórnendur sviðsverka og
kvikmynda. En þær eiga ekki síður
erindi, Reykjavíkurdæturnar, sem
fengið hafa verðskuldað tækifæri til
þess að láta í sér heyra á litla sviði
Borgarleikhússins nú í lok leikársins.
Það vaknar hins vegar ósjálfrátt upp
sú óþægilega spurning hvort sam­
bærileg sýning ímyndaðra Reykja­
víkursona hefði ekki fyrirhafnar­
laust fengið stóra sviðið samtímis
heimildarþáttaröð á RÚV og veglegu
„sponsi“ frá digru fasteignafélagi.
Kalla mig tíkina …
Sýningin hefst á hinu kraftmikla
og frábæra lagi, Kalla Mig Hvað?
Það voru vonbrigði að finna ekki
söngtextana í leikskránni, sem var
óþægilega smá í sniðum, aðeins A5
einblöðungur. Hvað ræður því að
Borgarleikhúsið splæsir í 52 síðna
leikskrá í stóru broti fyrir barnasýn­
ingu en lætur þennan litla einblöð­
ung duga fyrir Reykjavíkurdætur?
Hápunktur sýningarinnar er tví­
mælalaust spjallþáttaratriðið, sem
er snilldarleg, fyndin og áhrifarík
leið til að koma sjónarmiðum
femínista á framfæri. Mér þótti
reyndar óþægilegt þegar þjóð­
þekktum einstaklingum voru eign­
aðar ræður sem ég veit ekki hvort
þeir hafi raunverulega nokkurn
tímann sagt. Við erum samt vön
að sjá eitthvað þessu líkt, til dæmis
í áramótaskaupinu, þar sem farið
er frjálslega með staðreyndir sem
þó eru aldrei í neinni órafjarlægð
frá sannleikanum. Þetta atriði var
einhvern veginn svo óþægilega ill­
kvittið, satt og afhjúpandi og um
leið óborganlega fyndið.
Aðrir leikþættir og uppákomur
fylgdu á eftir í bland við söngatriði.
Einlæg örstutt frásagnarbrot voru
mörg hver afar sterk en svo komu
önnur tilgangslausari atriði sem
gjarnan hefði mátt sleppa eins og til
dæmis gjafaleikir og pítsusending.
Búningarnir spegluðu
bæði húmor hópsins og sjálf­
stæði. Stelpurnar klæddust allar
fölbleikum hettupeysum og víðum
joggingbuxum í stað hins ríkjandi
svarta klæðnaðar sem áberandi er
á meðal stjarna rappheimsins. Þessi
óhefðbundni einkennisklæðnaður
kætti mig eiginlega alla sýninguna.
Hæfileikar og breyskleiki
Reykjavíkurdætur eru frjórri,
hæfileikaríkari og fyndnari en
femínistar minnar kynslóðar. Kraftur
þeirra minnir frekar á þær konur
sem stóðu að stofnun Kvennalistans
og brölluðu allan fjandann á sín­
um tíma, en okkur sem á eftir fylgdu
og lögðum það helst af mörkum að
draga femínismann inn í fræðasam­
félagið þar sem hann einangraðist
við háskólamenntaðar konur í starfi
hjá opinberum stofnunum.
Reykjavíkurdætur eru mikil­
vægar fyrirmyndir fyrir ungar
stúlkur í dag, jafnt með breyskleika
sínum sem hæfileikum og sigrum.
Og mikið er skiljanlegt að þær mót­
mæli þessari endalausa baráttu til
þess eins að fá sömu sæti og strák­
arnir. Tímanum sem eytt er í þann
slag verður ekki varið til annars á
meðan og hann er ekkert launaður.
RVKDTR á tvímælalaust erindi
á svið Borgarleikhússins þótt ljóst
megi vera að ekki verði allir hrifnir.
En það er í góðu lagi, hér er enginn
að reyna að þóknast öllum. Erindið
er sjóðheitt og sprengikraftur hóps­
ins kærkomin tilbreyting frá hvers­
dagslegri sýningum leikhússins. n
Bryndís Loftsdóttir
ritstjorn@dv.is
Leikhús
RVKDTR
Höfundur: Kolfinna Nikulásdóttir,
Jóhanna Rakel, Sigurlaug Sara Gunnars-
dóttir, Steinunn Jónsdóttir, Þura Stína,
Solveig Pálsdóttir, Steiney Skúladóttir, Salka
Valsdóttir og Þuríður Blær Jóhannsdóttir
Leikstjóri: Kolfinna Nikulásdóttir
Leikmynd og búningar: Jóhanna Rakel
Hljóðmynd og tónlistarstjórar:
Salka Valsdóttir og Baldvin Magnússon
Hljóðfæraleikarar: Þórður Gunnar og
Birkir Blær Ingólfsson
Ljósahönnun: Juliette Louste
Sýnt á litla sviði Borgarleikhússins
„Þetta atriði var
einhvern veginn
svo óþægilega illkvittið,
satt og afhjúpandi og um
leið óborganlega fyndið.
Sprengikraftur RVKDTR á tvímælalaust erindi á svið Borgarleikhússins þótt ljóst megi vera að ekki verði allir hrifnir. Mynd Jorri
Stærstu arkitekta-
verðlaun Evrópu veitt
H
ugvitsamlegar endur­
bætur á íbúðablokkinni
DeFlat Kleiburg í útjaðri
Amsterdam eftir hollensku
arkitektastofurnar NL og
XVW voru á dögunum verðlaunaðar
með Mies Van Der Rohe­verð­
laununum fyrir árið 2017. Evrópu­
sambandið hefur veitt verðlaun­
in á tveggja ára fresti frá árinu 1988
fyrir framúrskarandi nútímaarki­
tektúr í álfunni. Meðal fyrri verð­
launahafa eru Peter Zumthor, Rem
Koolhaas, norska arkitektastofan
Snøhetta, David Chipperfield, og
árið 2013 sigruðu Henning Larsen
Architects og Studio Olafur Eliasson
fyrir hönnun tónlistarhússins Hörpu
í Reykjavík.
Yfir 500 íbúðir eru í þessari 11
hæða og 400 metra löngu blokk
sem er ein stærsta íbúðabygging
Hollands. Hún var upphaflega reist
í módernískum stíl árið 1959. Fyrir
nokkrum árum stóð til að rífa blokk­
ina en tekin var ákvörðun um að
endurskipuleggja allt sameiginlega
rýmið en láta hvern og einn íbúðar­
eiganda gera upp og breyta sinni
eigin íbúð á þann hátt sem honum
sýndist. Þetta er í fyrsta skipti í sögu
verðlaunanna sem viðbætur við eldri
byggingu eru verðlaunaðar með
Mies van der Rohe­verðlaununum.
Í rökstuðningi dómnefndar sagði
meðal annars: „Grunnhugmynd
hönnunarinnar var að umbreyta
þessari risablokk í nútímalega
íbúðabyggingu með sveigjanlegu
innra skipulagi, og að setja nýjan
brodd í götumyndina og landslagið
– en á sama tíma gera eins og lítið
mögulegt er.“
Belgíska arkitektastofan MSA/
V+ hlaut hins vegar viðurkenn­
ingu sem efnilegasta arkitektastofan
„Emerging Architect Prize 2017“ fyr­
ir íbúðablokkirnar NAVEZ – 5 social
units í norðurhluta Brussel. n
Hugvitsamleg endurskipulagning á einni stærstu íbúðablokk Hollands hlýtur aðalverðlaunin
rísandi stjörnur í arkitektaheiminum Byggingin NAVEZ – 5 social units í Brussel eftir
belgísku arkitektastofuna MSA/V+ var verðlaunuð í flokki ungra og upprennandi arkitekta.