Fréttablaðið - 27.11.2017, Blaðsíða 14

Söluaðilar:
Ellingsen • Útilíf • Sportver • K Sport • Verslunin Nína • Sportbær • Axel Ó
• DanSport
Heildsöludreifing: DanSport ehf • Sundaborg 1 • Sími 5530700
*Leiðbeinandi verð. Verð getur
verið mismunandi milli söluaðila.
Whistler Parka úlpa
kr. 12.990,-*
Létt og hlý úlpa í vetur.
AUKIN ÞJÓNUSTA
VIÐ EIGENDUR VW
• Bílson er sérhæft og vottað þjónustuverkstæði
sem uppfyllir allar ströngustu kröfur Volkswagen.
• Fullkomin forgreiningarstöð þar sem greina
má flest allt um ástand bílsins og gæði.
Við leitumst við að vera samstíga því besta í Evrópu.
Komið, sjáið og sannfærist.
Kletthálsi 9 • Sími 568 1090
- V E R K S T Æ Ð I Ð -
Kletthálsi 9 • 110 Reykjavík • Sími 568 1090 • bilson@bilson.is • bilson.is
www.nordanfiskur.is | 430-1700 | pantanir@nordanfiskur.is
Yfir 300 vörutegundir
fyrir veitingastaði,
mötuneyti og fyrir þig !
2 7 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 m Á n U D A G U r14 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
Það er vont þegar embættis-menn og þingmenn eru að flýta sér um of í lagasetningum
eins og gert var þegar lög um útlend-
inga nr. 80/2016 voru samþykkt.
Þar var verið að endurskrifa lög um
útlendinga og vegna mistaka (skyldi
maður ætla) fór orðið iðnnám út
eins og sést hér að neðan.
Brottfelld lög frá 1. jan. 2017:
2. mgr. 12. gr. e. laga nr. 96/2002
orðaðist svo:
Fullt nám telst vera 100% sam-
fellt nám á háskólastigi, iðnnám
eða það nám annað sem gerir sam-
bærilegar kröfur til undirbúnings-
menntunar og nám á háskólastigi.
Einstök námskeið teljast ekki til
náms.
Núgildandi lög frá 1. jan. 2017:
15. tl. 1. mgr. 3. gr. laga nr.
80/2016 orðast svo:
Nám: Samfellt nám á háskóla-
stigi, þ.m.t. nám á háskólastigi sem
fram fer á vinnustöðum, eða annað
það nám sem gerir sambærilegar
kröfur til undirbúningsmennt-
unar og nám á háskólastigi. Einstök
námskeið teljast ekki til náms.
Þegar greinargerð með frumvarp-
inu var lögð fram var hvergi minnst
á að orðið „iðnnám“ ætti að fara út
úr lögunum þannig að umsagnarað-
ilar áttuðu sig ekki á því og gerðu
þar af leiðandi engar athugasemdir
við þennan lið 3. greinar í sínum
umsögnum.
Voru þetta mistök hjá höfundum
þessa frumvarps eða eru þar emb-
ættismenn að verki sem bera litla
virðingu fyrir iðnnámi eða líta
það hornauga sem óæðra nám en
háskólanám?
Útlendingastofnun var fljót að
átta sig á þessari breytingu og ákvað
að framlengja ekki námsmanna-
dvalarleyfi matreiðslunema sem er
félagsmaður hjá MATVÍS og ákvað
að vísa nemanum úr landi. Það læð-
ist að manni sá grunur að þar á bæ
hafi menn vitað að iðnnám ætti að
fara út úr nýju lögunum.
Málið var kært til úrskurðar-
nefndar sem komst að sömu niður-
stöðu og Útlendingastofnun. Það
vekur furðu hvað þessir aðilar eru
fljótir að taka ákvarðanir í þessu
máli eins og manni finnst þeir ann-
ars vera seinir í sínum ákvarðana-
tökum.
Það að láta einstakling hafa yfir
sér að vera sendur úr landi í lög-
reglufylgd ef viðkomandi er ekki
farinn af landi brott innan 15 daga
eftir að úrskurður úrskurðarnefnd-
ar liggur fyrir er mjög svo ómann-
eskjulegt. En lög eru lög.
Dómsmálaráðherra hefur boðað
að hún muni leggja fram nýtt frum-
varp á þingi um leið og nýtt þing
kemur saman. Samkvæmt þeim
viðbrögðum sem þetta mál hefur
fengið hjá þingmönnum þá er ólík-
legt annað en að þetta frumvarp
fái gott brautargengi. Spurningin
er hvort það verði nógu tímanlega
svo þessum nema verði ekki vísað
úr landi. Vonandi verður það svo og
viðkomandi fái að ljúka sínu námi
hér á landi og þjóni ferðamönnum
sem hingað koma eins og aðrir
félagsmenn MATVÍS.
Útlendingar og iðnnám
Eitt af því sem lögreglan heldur vel utan um er hvort fjölgun eða fækkun sé á brotum í
ákveðnum brotaflokkum. Einn
brotaflokkur sker sig úr að því
leyti að við getum ekki reitt okkur
á tölur í honum, því þó að fjöldi
tilkynntra ofbeldisbrota gegn
konum sé meiri en áður, þá er mér
til efs að ofbeldið hafi verið minna
áður. Það var einfaldlega í felum.
Ofbeldi gegn konum hefur ávallt
viðgengist. Það er ekki fyrr en nú
þegar hugrakkar konur stíga fram
og segja frá, að hið mikla umfang
ofbeldisins kemur í ljós og ábyrgð
gerenda er dregin fram í dagsljósið.
Á síðustu þremur árum hefur
tilkynningum vegna heimil-
isofbeldis fjölgað úr 20 kærum á
mánuði að jafnaði í rúmlega 55
kærur að jafnaði. Heimilisofbeldi
flokkast sem kynbundið ofbeldi
þar sem um 80% þolenda ofbeld-
isins eru konur. Breytt vinnulag
og skráning lögreglu er ein ástæða
fyrir fjölgun tilkynninga en einnig
aukin umræða um heimilisofbeldi
og alvarlegar afleiðingar þess.
Frá því að ég tók við embætti
lögreglustjóra árið 2014 hefur
rannsókn þessara brota verið sett
í forgang. Ný mál eru rannsökuð
um leið og útkallið berst, gert er
áhættumat og öllum tiltækum
úrræðum beitt til að tryggja öryggi
þolenda og aðstandenda. Þá eru
sveitarfélögin nú komin í náið
samstarf við lögreglu og veita
þolendum og fjölskyldum þeirra
aðstoð. Félagsráðgjafi kemur á
vettvang og einnig barnaverndar-
starfsmaður, séu börn á heimilinu.
Gerendum er einnig boðin aðstoð
og þannig er reynt að rjúfa víta-
hring ofbeldis.
Annað dæmi um kynbundið
ofbeldi er kynferðisbrot, þar sem
yfirgnæfandi meirihluti fórnar-
lamba slíkra brota eru konur.
Afleiðingar kynferðisbrota eru víð-
tækar og alvarlegar og sem betur
fer heyrist rödd þolenda nú hærra
en áður fyrr. Skömminni er æ oftar
skilað til síns heima.
Ýmislegt jákvætt hefur leitt af
þessu. Sérstök aðgerðaáætlun um
meðferð kynferðisbrota hefur
verið sett saman af dómsmálaráðu-
neytinu. Er hún nú til umsagnar en
verður vonandi innleidd á næstu
vikum. Lögregluembætti á landinu
öllu hafa gripið til margvíslegra
aðgerða til að styrkja málsmeðferð
kynferðisbrota, til að mynda með
aukinni þjálfun rannsóknarlög-
reglumanna. Þá hefur lögreglan á
höfuðborgarsvæðinu styrkt mála-
flokkinn, til dæmis með ráðningu
fleiri lögreglumanna til að rann-
saka þessi brot.
Aftur er um að ræða ofbeldi sem
er í felum og við erum þess vegna
stolt af því að tilkynningum um
kynferðisbrot til lögreglu hafi
fjölgað um rúmlega 40% á milli ára.
Við erum ánægð með að fá þessi
brot oftar inn til okkar vegna þess
að það er algjörlega óviðunandi að
þrefalt fleiri leiti til Neyðarmót-
töku vegna kynferðisbrota heldur
en til lögreglu.
Þverfagleg nálgun fyrir þolendur
Í báðum þessum mikilvægu brota-
flokkum, kynferðisbrotum og
heimilisofbeldi, hefur verið leitast
við að nálgast málið út frá þörfum
þolenda. Þannig varð Bjarkarhlíð
til dæmis til sem móttökumiðstöð
fyrir þolendur ofbeldis, en tilgang-
ur hennar er að bjóða upp á þver-
faglega nálgun fyrir þolendur og
umhverfi sem er vinsamlegra þol-
endum. Bjarkarhlíð hefur sannað
gildi sitt á þeim örfáu mánuðum
sem hún hefur verið starfrækt, en
þangað leitar fólk sem hefði ekki
leitað í önnur úrræði.
Nýleg rannsókn sýnir að mikill
munur sé á öryggistilfinningu
karla og kvenna í miðborginni eftir
myrkur og um helgar. Varnarleysi
er sá áhrifaþáttur sem virðist hafa
mest áhrif á óöryggi, sérstaklega
hjá konum. Þessi skýring er ekki
ný af nálinni en þar sem öryggis-
tilfinning hefur ekki verið skoðuð
með þessum hætti áður hér á landi
þá sjáum við hversu stór þáttur
varnarleysið er í hinum mikla
kynjamun á öryggisupplifun fólks
í miðborginni. Í rannsókninni
sögðust konur í mun meira mæli
en karlar hafa hegðað sér með-
vitað á ákveðinn hátt til að tryggja
öryggi sitt.
Það er sem betur fer búið að
taka tappann úr stíflunni á síð-
ustu árum og umræðan um heim-
ilisofbeldi og kynferðisofbeldi er
nú rækilega á dagskrá. Bæði karlar
og konur hafa fengið nóg. Hvers
vegna líðst kynbundið ofbeldi
enn á Íslandi þrátt fyrir góða stöðu
landsins í jafnréttismálum?
Reynsla okkar hjá lögreglunni
er sú að með því að nálgast aðra
í málaflokknum og vinna saman
þvert á kerfi og með því að hlusta
á væntingar og reynslu þolenda
sé hægt að breyta mjög miklu.
Það þarf að halda áfram að opna
umræðuna, auka fræðslu og sporna
gegn neikvæðri kynjamenningu og
klámvæðingu. Við trúum að með
þessum aðferðum þá sé hægt að
ná verulegum árangri í baráttunni
gegn kynbundnu ofbeldi og skapa
betra og heilbrigðara samfélag fyrir
komandi kynslóðir. Orð eru vissu-
lega til alls fyrst, en við þurfum líka
að láta verkin tala.
Ofbeldi í felum
Níels Sigurður
Olgeirsson
formaður
MATVÍS
Sigríður Björk
Guðjónsdóttir
lögreglustjóri á
höfuðborgar-
svæðinu
Voru þetta mistök hjá höf-
undum þessa frumvarps eða
eru þar embættismenn að
verki sem bera litla virðingu
fyrir iðnnámi eða líta það
hornauga sem óæðra nám en
háskólanám?
Ofbeldi gegn konum hefur
ávallt viðgengist. Það er ekki
fyrr en nú þegar hugrakkar
konur stíga fram og segja frá,
að hið mikla umfang ofbeld-
isins kemur í ljós og ábyrgð
gerenda er dregin fram í
dagsljósið.
2
7
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:2
6
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
5
3
-F
B
8
4
1
E
5
3
-F
A
4
8
1
E
5
3
-F
9
0
C
1
E
5
3
-F
7
D
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
5
6
s
_
2
6
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K