Morgunblaðið - 11.07.2017, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ 2017
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Ég er mun bjartsýnni en áður,“
segir Þorsteinn Gunnarsson, sveit-
arstjóri Skútustaðahrepps, eftir
vinnu undanfarinna vikna við gerð
umbótaáætlunar í fráveitumálum
við Mývatn og fundi með ráðherr-
um, meðal annars Benedikt Jó-
hannessyni fjármálaráðherra. „Mál-
ið er í vinnslu. Ég met það svo að
ríkisstjórnin sé öll af vilja gerð til
að koma að þessu,“ segir Þorsteinn.
Heilbrigðiseftirlit Norðurlands
eystra gerði kröfu um að Skútu-
staðahreppur legði fram tímasetta
áætlun um úrbætur þar sem fram
kæmi hvernig og fyrir hvaða tíma
sveitarfélagið muni taka í notkun
skólphreinsivirki fyrir þéttbýlið í
Reykjahlíð og á Skútustöðum sem
fullnægir kröfum um ítarlegri
hreinsun en tveggja þrepa. Um-
ræður hafa verið um aukið álag á
lífríki Mývatns vegna fjölgunar
ferðamanna og uppbyggingu þjón-
ustu í sveitinni því samfara.
Sameiginleg úrbótaáætlun
Sveitarfélagið og fimmtán rekstr-
araðilar í sveitarfélaginu ákváðu að
gera sameiginlega umbótaáætlun til
fimm ára og samþætta aðgerðir
sínar í þéttbýlinu í Reykjahlíð,
Skútustöðum og Vogum.
Þorsteinn bendir á að sveitar-
félaginu sé skylt að sjá um fráveit-
umál í þéttbýli og miðað sé við að
fyrirtækin geti tengt sig inn á það
gegn tengigjaldi. Þá hafi komið
fram í úttekt verkfræðinga að mun
hagkvæmara væri að gera eina
stóra hreinsistöð í Reykjahlíð sem
jafnvel myndi þjóna Vogum en að
byggðar væru margar litlar.
Var þessi áætlun kynnt 15. júní
síðastliðinn.
Ráða ekki við kostnaðinn
Kostnaður sveitarfélagsins er
áætlaður 500-700 milljónir kr. og
nokkuð ljóst að fámennt sveitar-
félag hefur ekki bolmagn til að
standa undir slíkum útgjöldum og
hefur heldur ekki leyfi til að
skuldsetja sig nema að vissu
marki. Sveitarstjórn gerði þess
vegna þá fyrirvara í áætluninni að
framkvæmdin væri háð fjár-
mögnun ríkisvaldsins á hlut sveit-
arfélagsins vegna þess að kröfur
heilbrigðiseftirlitsins væru að
verulegu leyti tilkomnar vegna
laganna um verndun Laxár og
Mývatns.
Heilbrigðisnefnd Norðurlands-
svæðis eystra fagnaði þeirri fram-
tíðarsýn sem fram kemur í úrbóta-
áætluninni og undirbúningsvinnu
en treysti sér þó ekki til að fallast
á umbótaáætlunina þar sem hún
væri ekki fjármögnuð. Fór nefndin
fram á það að sveitarfélagið og
rekstraraðilar skili inn fjármagn-
aðri útbótaáætlun fyrir 15. sept-
ember.
„Það veldur vonbrigðum hvernig
heilbrigðisnefndin afgreiddi áætl-
un okkar. Við veltum því fyrir
okkur hvort kröfur um það hvern-
ig slíkar framkvæmdir eru fjár-
magnaðar eigi heima á borði
nefndarinnar. Við höfðum áætlað
okkur tíma til áramóta til að ljúka
viðræðum við ríkisvaldið um að-
komu þess og við Norðurorku um
mögulegt samstarf. Viðræðurnar
munu halda áfram og setur þessi
afgreiðsla nefndarinnar pressu á
að þeim verði lokið fyrr en áform-
að var,“ segir Þorsteinn sveitar-
stjóri.
Vilja vera til fyrirmyndar
Þorsteinn leggur á það áherslu
að Skútustaðahreppur og fyrir-
tækin sem standa að umbótaáætl-
uninni með sveitarfélaginu ætli sér
að vera til fyrirmyndar í fráveitu-
málum til framtíðar, á sama hátt
og Mývetningar hafi á sínum tíma
verið brautryðjendur í náttúru-
vernd. „Mývatn er perlan okkar
og sameign allrar þjóðarinnar.
Þess vegna skiptir máli fyrir alla
þjóðina að hún sé varðveitt,“ segir
Þorsteinn.
Setur pressu á viðræður við ríkið
 Heilbrigðisnefnd hafnar ófjármagnaðri áætlun um úrbætur í fráveitumálum í Mývatnssveit
 Sveitarstjórinn gagnrýnir niðurstöðuna en segist bjartsýnn á að lausn fáist í samstarfi við ríkið
Morgunblaðið/Golli
Kvöld við Mývatn Fjölgun ferðafólks og aukin umsvif á bökkum vatnsins hafa aukið álag á náttúruperluna.
„Skútustaðahreppur er fámennt sveitarfélag með risa-
stór verkefni,“ segir Þorsteinn Gunnarsson sem tók við
starfi sveitarstjóra í október sl. Hann viðurkennir að
verkefnin hafi verið stærri en hann gerði ráð fyrir þegar
hann sótti um og réð sig til starfa í Mývatnssveit.
Hann hefur haft nóg að gera frá fyrsta degi. Daginn
sem hann kom til starfa ákvað úrskurðarnefnd um-
hverfis- og auðlindamála að ógilda framkvæmdaleyfi
Skútustaðahrepps til handa Landsneti vegna lagningar
háspennulínu frá Þeistareykjum að Kröflu. Uppi varð
fótur og fit enda gat sú mikla atvinnuuppbygging í
Þingeyjarsýslu sem grundvallast á Þeistareykjavirkjun
verið í hættu. „Fyrstu tvær vikurnar fóru í að vinda ofan
af þessu máli. Við gáfum út nýtt og betur rökstutt
framkvæmdaleyfi sem stóðst frekari próf,“ segir Þor-
steinn.
Við tóku ýmis hefðbundnari verkefni sveitarstjóra,
eins og vinna við úthlutun lóða í Reykjahlíðarhverfinu.
Eftir áramót byrjaði darraðardansinn með fráveitu-
málin og hefur allur
tími sveitarstjórans
síðustu vikur og
mánuði farið í að
vinna úr þeim.
„Þessi mál hafa
reynt á en sveitar-
stjórnin hefur stað-
ið þétt saman að úr-
lausn þeirra,“ segir
Þorsteinn.
Honum finnst
gaman í vinnunni og fjölskyldunni líður vel við Mývatn.
Sjálfur er hann úr Vestmannaeyjum. „Mér finnst Mý-
vetningar minna mig að mörgu leyti á Eyjamenn. Þeir
geta deilt um ýmis mál innbyrðis en þegar á reynir
standa þeir saman. Sameiginleg umbótaáætlun í frá-
veitumálum er dæmi um það, menn stóðu saman um
hana sem einn maður,“ segir Þorsteinn.
Verkefnin eru stærri en ég bjóst við
ÞORSTEINN GUNNARSSON, SVEITARSTJÓRI SKÚTUSTAÐAHREPPS
Sveitarstjóri Þorsteinn Gunnarsson
hefur haft nóg að gera í nýja starfinu.
Arnar Þór Ingólfsson
athi@mbl.is
Hanna Andrésdóttir ákvað að skora á sjálfa sig í júl-
ímánuði og gera tilraun til þess að sleppa því að nota
plast. Hún rakst á hugmyndina um plastlausan júlí á net-
inu og segir helstu áskorunina hingað til hafa verið það
að byrja. „Þetta er ekki eins mikið mál og ég hélt. Mesta
málið var að taka þessa meðvituðu ákvörðun fyrirfram,
af því að plast er úti um allt og það er svo þægilegt að fá
allt í plasti,“ segir Hanna.
„Ég held að flestum blöskri allar þessar plastumbúðir
og þyki þær óþarflega miklar, sérstaklega þeim sem
flokka plast og sjá magnið,“ Hanna heldur úti vefsíðunni
Kaffi & karma (www.kaffiogkarma.com) ásamt vinkonu
sinni Önnu Karenu Skúladóttur, sem hefur einnig ákveð-
ið að sleppa plasti út mánuðinn.
Íslenskt grænmeti í plasti
Hanna á enn eftir að fara í stóra verslunarferð í mán-
uðinum og telur að þar gæti reynst erfitt að sleppa því að
kaupa eitthvert plast.
„Yfirleitt er öllu íslensku grænmeti pakkað í plast svo
ef ég vil sleppa því að kaupa tómata í plasti, þá þarf ég að
kaupa einhverja hollenska tómata og kannski er það
ekkert betra, þar sem það þarf að fljúga með þá hingað.“
Sérstaklega nefnir Hanna að erfitt gæti verið að nálg-
ast mjólkurafurðir í umhverfisvænum umbúðum. „Varð-
andi ost og smjör og svona, þá vantar svona mjólk-
urbúðir eins og voru til í gamla daga. Ég veit ekki alveg
hvar ég ætti að kaupa það án þess að kaupa plast í leið-
inni.“
Hirðir hundaskít með dagblaði
Hanna hefur prófað að fara með sín eigin ílát á nokkra
staði, til að mynda í fiskbúð og ísbúð. Víðast hefur hún
fengið góð viðbrögð, þó að starfsfólk sé stundum undr-
andi. „Ég held að fyrirtæki gætu hjálpað til hvað þetta
varðar og veitt leiðbeiningar á vefsíðum sínum varðandi
það hvernig box hægt er að fá vörur þeirra afgreiddar í.
Þurfa boxin að vera merkt lítramáli, þurfa þau að vera
tandurhrein, glær eða hvað?“
Hanna og maðurinn hennar eiga hund og viðra hann
tvisvar á degi hverjum. Áður hafa þau hirt upp eftir hann
með plastpokum, en ekki lengur. „Ég hafði heyrt að fólk
notaði dagblöð í stað plasts til að hreinsa upp hundaskít.
Mér fannst það alltaf frekar fyndin hugmynd og eig-
inlega frekar ógeðsleg. En ég ákvað að prófa að nota
pappírinn og það hefur bara gengið vel.“
Áhugavert verður að sjá hvernig gengur að sneiða hjá
plasti í stórinnkaupaferðum. „Það mun koma blogg-
færsla um það fljótlega, það fer allt að tæmast hérna í ís-
skápnum hjá mér,“ segir Hanna.
Plastlausar allan júlímánuð
 Erfiðast að byrja
 Blöskrar plastmagnið
Ljósmynd/Kaffi&karma
Plastlausar Anna Karen og Hanna ætla að sleppa því
að nota plast í júlímánuði og deila góðum ráðum til að
minnka plastnotkun á vefsíðu sinni.
Carl Möller, djass-
píanisti og tón-
menntakennari, lést
aðfaranótt sunnudags
eftir baráttu við
krabbamein. Carl
fæddist í Reykjavík
árið 1942 og ólst þar
upp.
Hann hóf sjö ára að
læra á píanó hjá
Sigursveini Kristins-
syni sem síðar stofn-
aði Tónskóla Sigur-
sveins. Tónlistin átti
hug hans alla tíð en
hann lék lengi með
Hljómsveit Hauks Morthens og
Sextett Ólafs Gauks. Þá tilheyrði
hann hópnum sem hélt uppi Sum-
argleðinni um allt land um árabil.
Carl var í hópi þekktustu djass-
píanóleikara þjóðarinnar. Árið
1978 hóf hann nám í tónmennta-
kennaradeild Tónlistarskólans í
Reykjavík og lauk
tónmenntakennara-
prófi fimm árum síð-
ar. Hann stundaði
tónlistarkennslu við
Tónlistarskóla FÍH
og Tónlistarskóla
Hafnarfjarðar auk
þess sem hann var
um skeið organisti
Fríkirkjunnar í
Reykjavík.
Foreldrar Carls
voru Tage Möller,
kaupmaður og tón-
listarmaður, og Mar-
grét Jónsdóttir Möll-
er húsmóðir. Bróðir Carls er Jón
Friðrik Möller tónlistarmaður, og
hálfbróðir hans Birgir Möller hag-
fræðingur og forsetaritari, en
hann lést árið 2012. Carl lætur
eftir sig eiginkonu, Ólöfu Kristínu
Magnúsdóttur, og fósturdóttur,
Hrafnhildi Jónu Þórisdóttur.
Andlát
Carl Möller
Vilja meta kosti þess að hefja hópleit
Í umfjöllun um tillögur að krabbameinsáætlun fyrir Ísland í Morgun-
blaðinu í gær var því haldið fram að lagt væri til að hefja skipulagða hóp-
leit að húð-, lungna- og blöðruhálskrabbameini. Hið rétta er að lagt er til
að reglulegt mat fari fram á fýsileika þess að hefja fyrrnefnda hópleit.
Verði þá litið til reynslu nágrannaþjóða í þeim efnum. Beðist er velvirð-
ingar á mistökunum.
LEIÐRÉTT