Víkurfréttir - 13.11.2014, Blaðsíða 15

15VÍKURFRÉTTIR • fimmtudagurinn 13. nóvember 2014
Öl l v o r u m við eitt sinn
börn, höfum átt
þ a ð s a m e i g i n -
legt að hafa þurft
að treysta á aðra
til að veita okkur
vernd, umhyggju
og öryggi. Í fyrstu
er u að forel dr a
o k k ar, for r á ð a -
menn, nákomna
ættingja og vini.
Flest okkar höfum
síðar einnig treyst
dagmæðrum, leik-
skólum og öðrum
menntastofnunum
fyrir frekari velferð
okkar, þar sem við höfum átt að
hafa tækifæri til að vaxa og dafna
bæði andlega og líkamlega. Ótal
stofnanir, bæði lögbundnar og
ólögbundnar eru einnig líklegar til
að hafa sett mark sitt á þroska okkar
og þannig mótað okkur á einn eða
annan hátt, til að mynda íþrótta- og
tómstundafélög, heilsugæsla, hin
ýmsu félagasamtök, félagsþjónusta,
barnavernd, lögregla og ótal fleiri.
Margir hafa góðar sögur að segja af
bernskuvegferð sinni en einhverjir
horfa um öxl ósáttir og telja að
betur hefði mátt standa að uppvexti
þeirra og mótun í samfélaginu.
Þrátt fyrir mismunandi bakgrunn
okkar og reynslu hljótum við að sam-
mælast um mikilvægi þess að hvert
barn njóti réttinda og fái tækifæri til
að njóta sín í uppvextinum. Í barna-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna má
nálgast haldbærar upplýsingar um
réttindi barna. Samningurinn felur
í sér alþjóðlega viðurkenningu á að
börn þarfnist sérstakrar verndar um-
fram hina fullorðnu. Öllum þeim
sem koma að málefnum barna ber að
gera það sem í þeirra valdi stendur til
að framfylgja samningnum. Í honum
kemur meðal annars fram að öll börn
skuli njóta réttinda án tillits til kyn-
þáttar, litarháttar, kynferðis, tungu,
trúar, stjórnmálaskoðana, ætternis,
fötlunar, félagslegrar stöðu eða ann-
arra aðstæðna þeirra eða stöðu eða
athafna foreldra þeirra. Enn fremur
má nálgast vitneskju um réttindi
barna og skyldur foreldra í íslenskum
barnaverndarlögum nr. 80/2002. Þar
er jafnframt kveðið á um að öll börn
eigi rétt á vernd og umönnun og
skulu þau njóta réttinda í samræmi
við aldur sinn og þroska. Allir sem
hafa uppeldislegar skyldur skulu sína
börnum virðingu og umhyggju og
með öllu er óheimilt að beita börn
ofbeldi eða annarri vanvirðandi hátt-
semi. Foreldrum ber einnig, lögum
samkvæmt, að sýna börnum sínum
umhyggju og nærfærni og búa þeim
viðunandi uppeldisaðstæður og gæta
velfarnaðar þeirra í hvívetna.
Ljóst er að margar stofnanir bera
ótvíræða ábyrgð á velferð barna og
hafa sinnt því hlutverki ágætlega
og gera enn. Þrátt fyrir skipulega
uppbyggt samfélag af vel meinandi
stofnunum eru einstaklingar, sem
einhverra hluta vegna finna sig ekki
innan stofnananna eða úrræða þeirra
og upplifa sig í æsku og oft fram á
fullorðinsár, sem frávik frá gildandi
viðmiðum og gildum samfélags-
ins. Þeir eru í meiri hættu á að leita
í jaðarhópa og áhættu- og afbrota-
hegðun.
Fullorðnir einstaklingar sem upplifað
hafa misbresti í bernsku og koma
jafnvel út í lífið með brotna sjálfs-
mynd, en hafa náð að fóta sig á full-
orðinsárum, hafa bent á að það var
vissum einstaklingi úr æsku þeirra
að þakka. Það var einstaklingur sem
á einhvern hátt náði til þeirra, veitti
þeim skjól, væntumþykju, sýndi
þeim skilning, hlustaði og bar virð-
ingu fyrir þeim eins og þeir voru.
Sá einstaklingur varð þeim síðar
hvatning og jákvæð fyrirmynd fram
á fullorðinsár. Þessir einstaklingar
sem settu mark sitt á líf barnanna
hafa verið manneskjur með fagurt
innsæi og einlægan vilja til að gera
vel, hvort sem er í starfi eða einkalífi.
Þessi styðjandi persóna hefur gjarnan
verið kennari, vinur, nágranni, for-
eldri vinar, ættingi, þjálfari eða aðrir
úr nærumhverfi barnsins.
Öll erum við á sömu vegferð frá
vöggu til grafar. Við erum félagsverur
og höfum sterka þörf fyrir að til-
heyra. Samfélagið „þorpið“ er ekkert
án þeirra einstaklinga sem í því búa
eins og enginn skógur er án trjáa.
Traust samfélag er byggt á sterkum
grunni, öll börn eru grunnur sam-
félags sem okkur ber að styrkja og
efla. Við sem einstaklingar getum
lagt okkar að mörkum í uppbyggingu
samfélags með því að vera stoð í lífi
barns, hvort sem það tengist okkur,
í gegnum starf, ættartengsl, vináttu
eða jafnvel barn sem tengist okkur
ekki.
Barnavernd Reykjanesbæjar sinnir
mikilvægu hlutverki í velferð barna
líkt og margar stofnanir. Stofnanir
þurfa að byggja á góðu starfsfólki
og vinna lögum samkvæmt en við
getum hvert og eitt okkar bætt um
betur með því að horfa í eigin barm
og til okkar umhverfis og spurt: „Er
barn í mínu nærumhverfi sem ég get
stutt?“ „Get ég verið þessi kennari,
þessi ættingi, þessi nágranni sem
skiptir sköpum í lífi barns?“
Það þarf heilt þorp til að ala upp
barn, ég og þú byggjum þetta sam-
félag. Skiptir þú sköpum?
Helga Fríður Garðarsdóttir
Félagsráðgjafi barna-
verndar Reykjanesbæjar
Unnur Svava Sverrisdóttir
Félagsfræðingur, rágjafi barna-
verndar Reykjanesbæjar
X■ Helga Fríður Garðarsdóttir og Unnur Svava Sverrisdóttir skrifa:
Það þarf þorp til að ala upp barn
– ert þú að gera þitt?
-aðsent pósturX vf@vf.is -mannlíf pósturX vf@vf.is
Bæjarlistamaður Grinda-v í ku r 2 0 1 4 , t rom mu -
leikarinn Halldór Lárusson,
heldur tónleika á Salthúsinu
laugardagskvöldið 15. nóvem-
ber kl. 21. Með honum leika
m . a . H a l l u r
Ing ó l f s s on á
gítar, Hörður
Ingi Stefáns-
son á bassa, Jó-
hann Ingvason
á h l j ó m b o r ð
á s a m t f l e i r i
góðum gestum.
Halldór leikur
mest efni sem
hann aðstoðaði
vin sinn og tón-
listarmann Hall
Ingólfsson að
flytja en Hallur
g a f ú t s ó l ó -
plötuna Öræfi
ekki fyrir svo
löngu. Einnig
fljóta með lög
sem hafa haft
afgerandi áhrif
á Halldór sem tónlistarmann.
Halldór hóf að leika á trommur
12 ára gamall. Hann byrjaði að
læra á trommur hjá Guðmundi
„Papa Jazz" Steingrímssyni en fór
fljótlega í Tónlistarskóla Reykja-
víkur og stundaði þar nám hjá
Reyni Sigurðssyni á slagverk ýmis
konar. Einnig stundaði hann
einkanám hjá Birni Björnssyni á
trommur samhliða því. Halldór
lék á þessum árum t.a.m. með
Sinfóníuhljómsveit æskunnar og
ýmsum bílskúrshljómsveitum.
15 ára gamall var hann farinn
að leika með sér miklu eldri tón-
listarmönnum, t.d. á sveitaböllum
út um landið. Einnig lék hann
trommandi hermann í þekktri
uppfærslu Íslensku Óperunnar
á La Bohéme í Þjóðleikhúsinu
1980. Hann kom
f r am í k v i k -
mynd Friðriks
Þórs Friðriks-
sonar Rokk í
Reykjavík og lék
sína fyrstu tón-
leika í Laugar-
dagshöll 16 ára
gamall. Halldór
hóf að leika með
Bubb a Mor t -
hens 1985, þá
21 árs. Eftir það
lék hann með
ýmsum tónlist-
armönnum m.a.
Bjartmari Guð-
laugssyni,
Rúnari Júlíus-
syni, hljómsveit-
inni Júpíters ,
Valdimar Fly-
genring ásamt mörgum fleirum.
Árið 1995 fluttist hann til Hol-
lands þar sem hann starfaði sem
tónlistarmaður út um alla Evr-
ópu til ársins 2000 er hann fluttist
aftur heim til Íslands. Mest starf-
aði hann með Gíneumanninum
Seydouba Soumah. Síðan þá
hefur hann komið víða við í tón-
listinni og kennt á trommur og
slagverk m.a. í tónlistarskólunum
á Álftanesi, Garði, Grindavík og
Sandgerði þar sem hann starfar
nú einnig sem skólastjóri.
Bæjarlistamaður Halldór
með tónleika á Salthúsinu
-aðsent pósturX vf@vf.is
Ek k i v a r hú n g l æ s i l e g
myndin af fjárhags-
stöðu Reykjanes-
bæjar sem dregin
var upp á íbúa-
fundi í Stapa fyrir
tveimur v i kum.
Stuðst var við út-
t e k t K P M G o g
skýrslu Haraldar Líndal Haralds-
sonar. Myndin var vægast sagt
svört. Undir áætlun sem kynnt
var undir nafninu „Sóknin“ skal
herða sultarólina næstu 10 árin og
ná skuldahlutfalli Reykjanesbæjar
niður í lögbundin 150%.
Úttekt KPMG og skýrsla Haraldar
nær yfir tímabil frá árinu 2002 og
til dagsins í dag. Aldrei á tímabilinu
hefur skuldahlutfall Reykjanesbæjar
verið nándar nærri 150% markinu
svo ekki er seinna vænna en að girða
sig í brók og ráðast til sóknar.
Íbúafundurinn var Reykjanesbæ til
sóma. Hann var í alla staði mjög mál-
efnalegur. Eða kannski réttara sagt
málefnalegur í eina átt. Allir voru
sammála um að sætta sig við að herða
sultarólina enda alkunna að Reykja-
nesbær er á hausnum. Einhverjir
fundarmanna höfðu greinilega lesið
samantekt úr skýrslu Haraldar og
gátu hneykslast yfir bruðli Reykja-
nesbæjar að greiða starfsmönnum
samtals um 560 milljónir í yfirtíð,
álag og launatengd gjöld. Því til við-
bótar 115 milljónir í bifreiðastyrki.
Í miðri verkfallahrinunni sem nú
er hótað sá enginn fundarmanna
ástæðu til að fagna því að Reykja-
nesbær greiddi starfsfólki sínu
sómasamleg laun. Eða spyrja hvað
nýi bæjarstjórinn hefði í laun. Enda
ekkert um það í skýrslunni. Það kom
því ekki á óvart að á fyrsta bæjarráðs-
fundi eftir íbúafundinn var samþykkt
að lækka laun bæjarstarfsmanna. Eða
hluta þeirra. Flumbrugangurinn við
framkvæmdina var slíkur að það er
ekki alveg ljóst hversu margir starfs-
menn Reykjanesbæjar eiga að taka
það á sig að rétta við fjárhag bæjar-
ins. Samkvæmt skýrslu Haraldar eru
stöðugildi hjá bænum 670,5. Sam-
kvæmt upplýsingum frá bæjarstjóra
eru starfsmennirnir 962. 170 þeirra
munu líkast til taka þátt í „Sókninni“
með því að fá launalækkun. Í forsvari
fyrir launalækkuninni er einn þaul-
setnasti verkalýðsforkólfur á Suður-
nesjum. Íbúar svæðisins sem eru
það heppnir að vera félagar í verka-
lýðsfélagi undir hans forystu vita þá
væntanlega hverju þeir eiga von á í
næstu kjarasamningum. Menn verða
að vera samkvæmir sjálfum sér alveg
sama hvoru megin við borðið þeir
sitja.
„Sóknin er ómöguleg ef þú hefur
ekki trú á því að skora,“ segir sjálf-
stæðismaðurinn fyrrverandi sem er
saklaus af sukkinu. Og hvaða sókn
er betri en sú sem fær dæmt mark
úr augljósri rangstöðu? Á einum og
sama bæjarráðsfundinum var hægt
að samþykkja að lækka laun bæjar-
starfsmanna en fella tillögu um að
föst laun bæjarráðsmanna yrðu felld
niður. Eingöngu yrði greitt fyrir setna
fundi. Það er víst ekki sama um hvaða
X■ Margeir Vilhjálmsson skrifar:
Gott nafn á glataðri áætlun
vasa er að ræða. Nýi meirihlutinn tók
engan þátt í að móta stefnuna sem
kom Reykjanesbæ í þessa stöðu. Af
hverju ættu þeir þá að taka á sig ein-
hverjar byrðar?
Skýrsla Haraldar Líndal er fróðleg.
Hann er fagmaður og hefur gert út-
tektir á rekstri þrettán sveitarfélaga
á Íslandi. Í skýrslunni greinir hann
fjármál og heildarrekstur Reykja-
nesbæjar auk þess að gera tillögur
sem tengjast greiningunum. Meðan
á skýrslugerðinni stóð breyttust hagir
hans en eins og flestir ættu að vita
var hann ráðinn bæjarstjóri Hafnar-
fjarðar nú í sumar. Því var skýrslu-
gerðinni ekki lokið á þann hátt sem
til stóð.
Alls eru í skýrslunni gerðar 25 til-
lögur til úrbóta. Engin tillaga er um
hagræðingu á kjörum bæjarfulltrúa.
Fimm tillögur snúa að launakjörum
bæjarstarfsmanna. Einhverra hluta
vegna eru það þær tillögur sem
virðist hafa verið hlaupið af stað með
fyrst án þess að það verði metið svo
af lestri skýrslunnar að þær séu þær
mikilvægustu.
Í skýrslunni er gerður er saman-
burður á hlutfalli launa af tekjum
samtals hjá 10 sveitarfélögum. Hlut-
fallið hjá Reykjanesbæ er næst lægst
og mun lægra en að meðaltali hjá
öllum sveitarfélögum landsins. Sama
á við um fjölda íbúa á hvert stöðu-
gildi, en 21,2 íbúar eru á hvert stöðu-
gildi í Reykjanesbæ, meðan einungis
Garðabær hefur fleiri af saman-
burðarsveitarfélögunum eða 22,8.
Samanburðinum á þó að taka með
fyrirvara.
Það er hollt í öllum rekstri að greina
útgjöldin og reyna að halda þeim í
skefjum en það þarf líka að greina
tekjustofnana. Enga slíka greiningu
er að finna í skýrslunni. Stór hluti
tekna sveitarfélaganna kemur frá út-
svarsgreiðslum íbúanna. Þeim mun
tekjuhærri sem íbúarnir eru þeim
mun hærra verður útsvarið sem
rennur til bæjarfélagsins. Með ein-
faldri greiningu á útsvarstekjum
Reykjanesbæjar árið 2013 kemur í
ljós að ríflega einn milljarð vantar
upp á að útsvarstekjur bæjarfélags-
ins haldi raungildi miðað við árið
2006. Íbúum hefur fjölgað um ríf-
lega 30% á þessu tímabili og meðal-
tekjur íbúanna í sveitarfélaginu hafa
dregist verulega saman. Þeir sem hafa
gott langtímaminni muna að her-
inn hvarf af landi brott haustið 2006.
Einn milljarður til viðbótar á ári á
tekjuhliðinni hefði gert gæfumuninn
undanfarin ár. En raunin virðist vera
sú að fólki með lágar tekjur fjölgar
í Reykjanesbæ. Alþingismenn kjör-
dæmisins hvaða flokki sem þeir til-
heyra hafa reynst
hundslappir þegar
kemur að atvinnu-
uppbyggingu á
svæ ðinu, þrátt
fyrir fögur fyrir-
heit á sínum tíma.
„Það er bara eðli
stjórnmálanna að
þeir sem ráða á
hverjum tíma hafa mikið vald,“ segir
formaður bæjarráðs í Víkurfréttum
um leið og hann lýsir yfir sakleysi
sínu á þeirri erfiðu stöðu sem nú
blasir við.
Vel má vera að það sé óþolandi að
brottfluttur Keflvíkingur sem borgar
útsvar í Reykjavík sé að fetta fingur
út í bæjarmál í Reykjanesbæ. Hjartað
slær með heimabænum, því verður
ekki breytt. Hugmyndafræðin bakvið
svokallaða „Sókn“ er hörmuleg þegar
rýnt er í skýrslu Haraldar. Líkast til er
ég í minnihluta en geri orð formanns
bæjarráðs að mínum:
„Minnihluti getur getur stundum
gert lítið annað en benda á. Við
reyndum að gera það allan tímann
en því miður var ekki hlustað nóg á
okkur. Það er þó auðvelt að vera vitur
eftir á.“
Áfram Keflavík,
Margeir Vilhjálmsson.
Ár Útsvar
(mkr.)
Útsv.% Íbúar m.t.laun
pr. íbúa (mkr)
Launav.t.
des.
Hækkun
vísitölu
Raun
tölur
2006 2.800 12.70% 11367 1,940 300,8
Raun
tölur
2013 5.000 14,48% 14231 2,426 463,8 54%
Vænt útsvar: 2013 6.163 14,48% 14231 2,991
Mismunur (1.163)
Vænt útsvar
2013:
Útsvarsprósentu
2006 er drilt í
greitt útsvar.
Deilt með fjölda
íbúa og þannig
fundin meðal-
laun pr. íbúa.
Meðallaun 2006
margfölduð
með hækkun
launavísitölu frá
des. 2006 - des.
2013. Útkoman
margfölduð
með fjölda íbúa
og aftur með út-
svarsprósentu.
Þannig fundið
vænt útsvar.
Halldór Lárusson
bæjarlistamaður Grindavíkur.