Fréttatíminn - 18.03.2017, Qupperneq 4

4 | FRÉTTATÍMINN | LAUGARDAGUR 18. MARS 2017
Orkuveita Reykjavíkur
Bæjarhálsi 1 • 110 Reykjavík
Fax 516 630 • Sími 516 6100
www.or.is/um/utbod
Útboð
Orkuveita Reykjavíkur
Bæjarhálsi 1 • 110 Reykjavík
Fax 516 630 • Sími 516 6100
www.or.is/um/utbod
Útboð
Orkuveita Reykjavíkur sef. óskar eftir tilboðum í:
HÖNNUN OG EFTIRLIT Á
ÞÖKUM OG HVOLFRÝMI
Orkuveita Reykjavíkur sef., óskar eftir tilboðum í
útboðsverkefnið:
Hönnun og eftirlit á þökum og hvolfrými að Bæjarhálsi 1.
Útboðsverkefninu er nánar lýst í útboðsgögnum
„ORH-2017-05 útgefnum í mars 2017“
Útboðsgögn verður hægt að sækja án greiðslu
á vefsíðu Orkuveitu Reykjavíkur frá og með
þriðjudeginum 14. mars á https://www.or.is/fjarmal/
utbod#page-7016
Tilboð verða opnuð hjá Orkuveitu Reykjavíkur,
Bæjarhálsi 1, 110 Reykjavík, þriðjudaginn 28. mars
2017 kl.11:00.
ORH-2017-05 11.03.2017
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Dómsmál „Upphaflega var ég full-
ur af reiði og hatri, núna finnst mér
lögreglumennirnir sem komu svona
fram við mig vera aumkunarverðir
menn,“ segir Guðmundur R. Guð-
laugsson sem sat saklaus í 11 daga í
gæsluvarðhaldi og einangrun á lög-
reglustöðinni við Hverfisgötu í apríl
2010.
Hæstiréttur hefur dæmt íslenska
ríkið til að greiða honum tvær millj-
ónir í skaðabætur, enda hafi vistun-
in verið vanvirðandi, valdið andleg-
um þjáningum og leitt til alvarlegs
álitshnekkis. Þá hafi lögreglan brot-
ið á honum með saknæmum hætti
þegar hann var settur tvívegis í
handjárn þótt ekkert benti til þess
að hann myndi sýna mótþróa.
Guðmundur er fráskilinn fað-
Guðmundur R.
Guðlaugsson
missti vinnuna og
heilsuna í kjölfar
þess að vera
haldið í einangrun
í 11 daga í 6 fer-
metra fangaklefa
og bendlaður
opinberlega við
fíkniefnamisferli.
Mynd | Hari
Skilaði skömminni
aftur til lögreglunnar
„Þetta var ekkert annað en ofbeldi,“ segir Guðmundur R. Guðlaugsson en honum voru dæmdar 2
milljónir í skaðabætur í Hæstarétti í gær vegna ólögmætrar handtöku og gæsluvarðhalds. „Ég gat ekki
gert að því að ég glotti þegar ég sá einn þessara manna leiddan fyrir héraðsdóm vegna spillingarmála.“
ir þriggja drengja. Sá í miðið hafði
átt erfitt frá barnsaldri vegna of-
virkni og leiddist seinna út í mis-
notkun fíkniefna. Sonurinn hafði
þó haldið sig frá vandræðum um
nokkurt skeið þegar lögreglumenn
börðu upp á heima hjá föður hans
eitt kvöldið: „Ég man að ég hugsaði,
hvaða bölvuðu vandræði er strák-
urinn núna búinn að koma sér í.“
Handtakan kom honum algerlega
í opna skjöldu. Hann fékk heldur
aldrei að sjá nein gögn fyrr en fimm
vikum eftir handtökuna.
Mér var síðan hent inn í sex fer-
metra grænmálaðan kassa, sem er
byggður þannig að það er hægt að
smúla hann eins og skipsdekk.“
Guðmundur lýsti því fyrir dómi
hvernig það hefði verið að vera
samfellt í einangrun í ellefu daga á
lögreglustöðinni við Hverfisgötu,
í gluggalausum klefa, þar sem ljós
logaði allan sólarhringinn og hávaði
barst að utan frá ölvuðu fólki sem
var verið að færa í fangageymslur.
„Ég fór aldrei út undir bert loft allan
þennan tíma, en ég fékk að reykja
nokkrum sinnum á dag, á þröngum
gangi. Ég vissi varla mun á nóttu
eða degi, nema vegna hávaðans sem
barst inn á næturnar, Það var öskr-
andi eða grátandi fólk sem lamdi og
sparkaði í hurðir. Þá hrökk ég upp
ef ég hafði náð að festa svefn á ann-
að borð.“
Hann segir að margir fanga-
verðirnir hafi örugglega verið ágætis
fólk sem hafi reynt að gera sitt besta.
„En það er enginn sem talar við þig.
Ég sat þarna meira og minna einn, í
grænmáluðum klefa, á steinsteypt-
um bedda með fimm millimetra
gúmmídýnu og einfalt teppi til að
breiða yfir mig. Ég reyndi bara að
anda rólega inn og út og hugsa ekki
neitt. Þegar ég fékk matinn þurfti
ég að borða hann á beddanum eða
sitja á gólfinu, oft var honum bara
rennt inn til mín á bakka. Öll sam-
skipti voru í lágmarki. Þetta voru
skelfilegar aðstæður og í raun ekk-
ert annað en pyntingar.“
Samkvæmt dómi Hæstarétt-
ar hefði einungis verið heimilt að
halda honum í sólarhring við þess-
ar aðstæður. Þá hefði lögreglan get-
að gengið úr skugga um það með
einföldu forprófi að hann væri ekki
flæktur í málið. Honum hafi því ver-
ið haldið föngnum í átta daga að
ósekju, Þetta sé algerlega óverjandi
og vafi leiki á því hvort yfirhöfuð
sé heimilt að vista gæsluvarðhalds-
fanga við þær aðstæður sem séu á
Hverfisgötu.
Guðmundur segist hafa spurt lög-
reglumennina hvað eftir annað, af
hverju þeir væru að halda sér í fang-
elsi, en þeir hafi svarað. „Þú hlýtur
að vita það sjálfur.“
Blöðin skrifuðu um gæsluvarð-
haldið og kókaínmál sem feðgarnir
áttu að vera flæktir í og nafngreindi
þá báða. „Sonur minn var 23 ára,
hann er ekki með milljarða veltu
í eiturlyfjabransanum. Þetta var
orðið súrrealískt,“ segir Guðmund-
ur. Lögreglan náði ekki í soninn og
hélt föðurnum inni til að ná til hans.
Þeir spurðu mig aldrei út í nein fíkni-
efnaviðskipti enda var ég greinilega
aldrei grunaður um nein tengsl við
málið.”
Guðmundur, sem í dag er um
sextugt, var í góðu starfi sem fram-
leiðslustjóri en í kjölfar málsins gerði
hann hinsvegar starfslokasamn-
ing. Þáverandi yfirmaður hans bar
fyrir dómi að ástæðan hafi verið
handtaka og gæsluvarðhaldi vegna
gruns um fíkniefnamisferli. Tveim-
ur mánuðum síðan felldi lögreglan
málið gegn honum niður.
„Það blasti við mér allt önnur ver-
öld þegar ég kom úr fangelsinu, ég
var atvinnulaus, hræddur við fólk og
fullur af skömm. Ég gat ekki horfst
í augu við nágrannana og hélt mig
meira eða minna út af fyrir mig, þar
til ég neyddist til að flytja í íbúð á
vegum félagsþjónustunnar af fjár-
hagsástæðum.“
Guðmundur verið frá vinnu síðan
þetta gerðist og glímt við alvarlega
andlega vanlíðan. „Smám saman
varð ég alvarlega kvíðinn og þung-
lyndur. Í dag er ég greindur með
alvarlega áfallastreituröskun og
geng til sálfræðings tvisvar í viku.“
Guðmundur segir að aldrei verði
hægt að bæta sér það sem fór úr-
skeiðis. Hæstiréttur hafi auk þess
ekki fallist á að bæta honum upp
töpuð vinnulaun. „Það er hins-
vegar gott að vinna málið og skila
skömminni til þessara lögreglu-
manna sem fóru svona að ráði sínu.
Þeir misnotuðu stöðu sína og beittu
mig ofbeldi í langan tíma án þess
að ég gæti varist. Það er viðurkennt
með dómi að þeir fóru fram gegn
mér með ólögmætum og saknæm-
um hætti. Það er talsverður sigur.“
„Þegar ég fékk matinn
þurfti ég að borða hann
á beddanum eða sitja á
gólfinu, oft var honum
bara rennt inn til mín á
bakka. Öll samskipti voru
í lágmarki. Þetta voru
skelfilegar aðstæður og
í raun ekkert annað en
pyntingar.“
Verkalýðsmál Verkalýðsfélög
í Svíþjóð hafa þrýst á Ikea um
árabil vegna vinnuaðbúnaðar
vörubílstjóra hjá undirverktök-
um fyrirtækisins.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
Verkalýðsfélög í Svíþjóð hafa
kvartað og gagnrýnt húsgagna-
fyrirtækið Ikea í mörg ár út af
vinnuaðstæðum og lágum launum
flutningabílstjóra sem vinna fyrir
Ikea. Íslenska flutningafyrirtækið
Samskip er eitt af flutningafyrir-
tækjunum sem keyra vörur fyrir
Ikea, ásamt DHL og Bring, og bein-
ist gagnrýnin meðal annars að
þessum fyrirtækjum. Þetta kemur
fram í sænska blaðinu Dagens Ny-
heter. Samskip er eitt stærsta fyr-
irtæki Íslands og er með meira en
90 milljarða tekjur.
Haft er eftir Magnus Falk, hjá
verkalýðsfélagi vörubílstjóra í Sví-
þjóð, að tveggja ára tilraunir fé-
lagsins til að fá Ikea til að reyna
að bæta vinnuaðstöðu vörubíl-
stjóranna, sem margir koma frá
fátækum löndum í Austur-Evrópu
eins og Rúmeníu, hafi engum ár-
angri skilað. Eins og greint var frá
í fjölmiðlum í byrjun mars hefur
stærsta verkalýðsfélag Hollands
kært Samskip fyrir að greiða flutn-
ingabílstjórum laun sem eru langt
undir löglegum lágmarkslaunum.
Í máli Magnus Falk kemur fram
að skýringar Ikea séu meðal annars
á þá leið að erfiðlega geti gengið
fyrir fyrirtækið að vita hvernig
vinnuaðstæður séu hjá undirverk-
tökum eins og Samskipum sem
ráðnir eru til verka. „Ikea ræður
flutningsfyrirtæki sem vinnur svo
með undirverktökum. Við höfum
dæmi um keðjur af undirverktök-
um þar sem eru 10 aðilar. Það er
alveg ljóst að Ikea getur ekki haft
eftirlit með hverjum aðila, jafnvel
þó Ikea borgi hátt verð fyrir þjón-
ustuna þá er ekki mikið eftir þegar
peningarnir hafa farið í gegnum 7
til 8 undirverktaka.“
Pálmar Óli Magnússon, forstjóri
Samskipa, segist ekki vita til þess
að Ikea hafi verið í sambandi við
Samskip út af gagnrýni verkalýðs-
félaganna. Hann segir að Ikea hafi
gert innri úttekt á starfsemi Sam-
skipa áður en samið var við fyr-
irtækið. „Ikea er með sína innri
verkferla til að tryggja að þeirra
undirverktakar, meðal annars við,
uppfylli þeirra kröfur. Við erum
með vottorð frá Ikea um að við
stöndumst slíkar kröfur frá þeim.“
Flutningafyrirtækið Samskip, sem er
í eigu Ólafs Ólafssonar, er eitt af þeim
fyrirtækjum sem talið er að hafi greitt
flutningabílstjórum hjá fyrirtækinu
allt of lág laun. Fyrirtækið hefur verið
kært í Hollandi.
Hafa kvartað undan Samskipum í mörg ár
Myndir af
ræningja
Lög regl an hef ur birt mynd ir af
mann in um sem rændi apó tek á
Bílds höfða skömmu fyr ir klukk-
an 10 í fyrra dag. Maðurinn sem
var vopnaður hnífi huldi andlit sitt
með klút. Hann komst undan með
eitthvað af lyfjum, aðallega rítalíni
og converta en enga peninga.
Maðurinn hljóp í átt að Höfða-
hverfinu. Hann er talinn vera um
170 sm á hæð og grannvaxinn.
Hann var klæddur í rauða peysu,
gallabuxur og með húfu. Þá var
hann með svartan bakpoka.
Þeir sem geta veitt upplýsingar
um málið, eða telja sig hafa séð til
ferða mannsins, eru beðnir um að
hringja strax í lögreglu í síma 112.
Lögregla
Ræninginn komst undan á flótta.