Fréttatíminn - 07.04.2017, Blaðsíða 4

4 | FRÉTTATÍMINN | FÖSTUDAGUR 7. APRÍL 2017
GASTROPUB
SÚPA DAGSINS
690 kr. í apríl
11.30–14.30 alla daga
BOR
ÐA
ÐU
Á
ST
AÐ
NU
M
E
ÐA
T
AK
TU
M
EÐ

saetasvinid.is
Stjórnmál „Það mín skoðun að
það eigi að fara fram allsherj-
arrannsókn á einkavæðingu
bankanna, bæði þeirri fyrri árið
2003 og eins þeirri síðari árið
2009 þegar tveir þeirra voru af-
hentir kröfuhöfum,“ segir Styrmir
Gunnarsson, fyrrverandi ritstjóri
Morgunblaðsins, og bendir á að
það sé meirihluti fyrir málinu
á Alþingi þótt það sé ekki sami
meirihluti og að baki ríkisstjórn-
inni.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Styrmir segist ekki skilja í hvað
valdi tregðu Sjálfstæðisflokksins
í málinu. „Það verður að hreinsa
loftið og eyða þeirri tortryggni sem
er uppi,“ segir hann. „Það er allt
of mörgum spurningum ósvarað.
Það þarf að skoða málið aftur til
einkavæðingar Fjárfestingarbanka
atvinnulífsins, FBA, þegar bankar
fóru að kaupa hluti á kennitölum
einstaklinga.“
Styrmir segir að framsal tveggja
banka til kröfuhafa 2009 hafi vak-
ið upp spurningar um hvort mál-
ið tengdist upphaflegri afstöðu
íslenskra stjórnvalda til Icesave-
-samninganna eða aðildarumsókn-
ar Íslands að ESB. Hann hafi fyrst
verið þeirrar skoðunar að þetta hafi
verið nauðsynlegt fyrir endurreisn
íslenska fjármálakerfisins en síðan
hafi farið að renna á sig tvær grím-
ur.
Hann segir erfitt að sjá annað
en niðurstaðan verði sú að ráðast
í slíka rannsókn. „Það er að vísu
óljóst, hvort Samfylking og VG eru
tilbúin til að láta einkavæðinguna
2009 fljóta með en það gæti líka
verið meirihluti fyrir því, þótt
hann kynni að vera öðru vísi sam-
ansettur,“ segir hann. „En vissulega
væri það klúðurslegt fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn, ef í ljós kæmi að hann
hefði sjálfur málað sig út í horn í
þessu máli og það að ástæðulausu.“
Rekstur útgáfufélags Fréttatímans
hefur verið erfiður að undanförnu
og hafa eigendur félagsins átt í við-
ræðum um endurskipulagningu
félagsins. Endurskipulagningu er
ekki lokið. Gunnar Smári Egilsson,
útgefandi og eigandi stærsta hluta
félagsins, hefur stigið til hliðar í því
skyni að það liðki ef til vill fyrir í
samningaviðræðum um framtíð fé-
lagsins. Blaðið kemur því aðeins út
einu sinni í þessari viku.
Styrmir segist
ekki skilja tregðu
Sjálfstæðismanna
Styrmir Gunnarsson
vill allsherjarrann-
sókn á einkavæðingu
bankanna.
Trumpismi og lygafréttir
af húsnæðismálum
Húsnæðismál Við hættum með
verkamannabústaðakerfið um
aldamótin með grátstafinn í
kverkunum eftir að ríkisstjórn
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins hafði ákveðið að
leggja það niður,“ segir Guðrún
Erla Geirsdóttir, síðasti formaður
Húsnæðisnefndar Reykjavíkur-
borgar. Hún segir að það sé full
ástæða til að endurreisa kerfið
enda jafnmikil þörf fyrir það nú
og áður.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
„Ég skildi aldrei af hverju lífeyr-
issjóðirnir máttu ekki koma inn í
verkamannabústaðakerfið þegar
ríkið vildi hætta, en sérstök lög
komu í veg fyrir að þeir mættu
taka þátt í svona verkefnum,“ seg-
ir Guðrún Erla. „Þeir máttu hins-
vegar fjárfesta í allskonar sjoppum,
bensínstöðvum og áhætturekstri,
bara ekki húsnæði fyrir venjulegt
fólk. Það var bannað með lögum.“
Hún segir að það sé Trumpismi í
gangi í umræðum um húsnæðis-
mál og alls kyns lygafréttum sé
slegið upp. „Til að mynda fullyrða
menn gegn betri vitund að Jóhanna
Sigurðardóttir eða Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir hafi lagt þetta kerfi
niður,“ segir hún. „Staðreyndin er
sú að þjóðfélagið var gegnsýrt af
frjálshyggju um aldamótin og það
var ekki pláss í umræðunni fyrir
neina félagslega hugsun.“ Verka-
mannabústaðakerfinu var komið
á fót með samkomulagi verkalýðs-
hreyfingar og stjórnvalda um að
ríkið lánaði sveitarfélögum pen-
inga á mjög lágum vöxtum til upp-
byggingar húsnæðisins. „Í verka-
mannabústaðakerfinu var gert ráð
fyrir að fólk gæti reitt fram tíu pró-
sent af kaupverði eða fimm prósent
í sérstökum undantekningartilfell-
um, sem var mun minni útborg-
un en á frjálsum markaði og lánin
voru til 40 ára,“ segir Guðrún Erla.
„Vextir voru 2 til 3 prósent og
því líka miklu lægri. Greiðslu-
byrðin var því miklu lægri en kerf-
ið var lokað og því ekki hægt að
selja íbúðir á markaði, þær voru
innleystar inn í kerfið þegar fólk
vildi hreyfa sig. Að sama skapi gat
fólk líka sótt um að færa sig í stærri
eða minni íbúðir eftir þörfum.“
En þótt þörfin væri mikil í Reykja-
vík og nærsveitum, báru nokkur
smærri sveitarfélög fyrir vestan og
austan sig illa. „Þaðan var mikill
fólksflótti út af atvinnumálum og
bæjarsjóðirnir voru margir að slig-
ast undan þeirri kvöð að innleysa
íbúðirnar, sumir héldu því reyndar
fram að sveitarfélögin hefði farið
of geyst í að byggja verkamanna-
bústaði og nýtt það sem einhvers-
konar atvinnubótavinnu þar sem
féð kom frá ríkinu, ég veit í sjálfu
sér ekki hvað var hæft í því. Rík-
ið hefði hinsvegar átt að aðstoða
þau sveitarfélög með sértækum að-
gerðum í stað þess að leggja kerfið
niður.“
Flestir þeir, sem fluttu frá lands-
byggðinni komu til höfuðborgar-
innar og þurftu húsnæði. „Það er
líka staðreynd að mörg ríkustu ná-
grannasveitarfélögin, sem byggðu
enga verkamannabústaði, létu fólk
hafa flutningsstyrk ef það lenti í
veikindum eða efnahagsþrenging-
um, til að það gæti flutt sig um set
til Reykjavíkur. Þetta fólk kom síð-
an í viðtal við mig á skrifstofu hús-
næðisnefndarinnar til að biðja um
aðstoð.
Það var afar sorglegt fyrir alla
sem þekktu verkamannabústaða-
kerfið þegar það var lagt niður.
Þeir sem bjuggu í verkamannabú-
stöðum gleyptu margir við því að
nú væri hægt að selja niðurgreidd-
ar íbúðir á frjálsum markaði og
græða einhverja peninga en fleiri
gátu þá ekki notið þess að fá öruggt
skjól í tilverunni. Í verkamannabú-
staðakerfinu var fólki gert kleift að
eignast íbúð sem annars var á göt-
unni og á skrifstofu verkamanna-
bústaðanna unnu konur sem voru
boðnar og búnar að hjálpa fólki við
að komast í gegnum þetta, til dæm-
is, einstæðum mæðrum, erlend-
um konum sem voru að skilja við
mennina sína og rötuðu ekki um
kerfið, fjölskyldufólki á lágum laun-
um, námsmönnum og fleirum.“
Guðrún Erla segist hafa heyrt
allskyns þvætting og áróður um
gettóvæðingu og að íbúðirnar hafi
allar verið eins. Vissulega hafi ver-
ið eitthvað hæft í því þegar ráð-
ist var í stórátak eins og að eyða
braggahverfunum í Reykjavík og
elsti hluti Breiðholtsins byggð-
ist upp. Menn hafi þó löngu verið
hættir því og séð nauðsyn þess að
dreifa þessum íbúðum sem víðast.
Það megi heldur ekki gleymast í
sögunni að þegar ráðist var í þetta
átak voru keypt allskyns tæki til
byggingaframkvæmda sem menn
seldu þegar því lauk. Fyrir sölu-
hagnaðinn var reist menningar-
miðstöðin í Gerðubergi, fyrsta
menningarmiðstöð landsins.
„Staðreyndin er sú að
þjóðfélagið var gegnsýrt
af frjálshyggju um alda-
mótin og það var ekki
pláss í umræðunni fyrir
neina félagslega hugsun.“
Guðrún Erla
Geirsdóttir
segir fulla
ástæðu til að
endurreisa
verkamanna-
bústaðakerfið.
Stjórnmál Þrátt fyrir að tveir
stjórnarþingmenn hafi lýst því
yfir að þeir styðji ekki frumvarp
félagsmálaráðherra um jafn-
launavottun er meirihluti á þingi
fyrir frumvarpinu því stjórnar-
andstaðan tekur frumvarpinu
fagnandi.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatiminn.is
Meirihluti þingmanna er fylgj-
andi jafnlaunafrumvarpi Þorsteins
Víglundssonar félagsmálaráðherra
þrátt fyrir að tveir ríkisstjórnar-
þingmenn hafi lýst því yfir að þeir
muni greiða atkvæði gegn því. Rík-
isstjórnin þarf stuðning stjórnar-
andstöðunnar við að koma frum-
varpinu í gegnum þingið því án
þingmannanna tveggja, Óla Björns
Kárasonar og Brynjars Níelssonar,
Sjálfstæðisflokknum, hefur ríkis-
stjórnin misst meirihluta í þinginu
í þessu máli því ríkisstjórnin er
með eins manns þingmeirihluta.
Þriðji stjórnarþingmaðurinn, Sig-
ríður Andersen dómsmálaráð-
herra, hefur lýst andstöðu sinni
við frumvarpið en segist samt sem
áður muni styðja öll frumvörp rík-
isstjórnarinnar, þar á meðal jafn-
launafrumvarpið.
Erlendir fjölmiðlar hafa fjallað
um frumvarpið að undanförnu og
segir í frétt á vef breska ríkisút-
varpsins, BBC, að það sé það frum-
varp sem gangi lengst í heimin-
um til þess að jafna laun karla og
kvenna.
Logi Einarsson, formaður Sam-
fylkingarinnar, segir stjórnvöld
neydd til að grípa til beinna aðgerða
til að leiðrétta launamun kynj-
anna. „Við verðum að sýna ábyrgð
að styðja við þau mál sem við telj-
um sannarlega til framfara. Það
er engin lína hjá okkur að leggjast
gegn öllum góðum málum einungis
þótt þau komi frá öðrum flokkum,“
segir Logi. „Við gerum ráð fyrir að
ef frumvarpið uppfyllir þær kröfur
sem við gerum munum við styðja
það,“ segir hann.
Eygló Harðardóttir, þingmað-
ur Framsóknarflokksins og fyrr-
verandi félagsmálaráðherra, segir
flokkinn fylgjandi jafnlaunavottun.
„Við unnum að jafnlaunavottuninni
á síðasta kjörtímabili enda er mikil-
vægt að tryggja hér launajafnrétti,“
segir hún. „Við vorum í góðu sam-
starfi við vinnumarkaðinn og mér
sýnist á frumvarpinu að mikilvægir
þættir séu þar inni sem við lögðum
áherslu á,“ segir hún og nefnir að
ólíkar vottanir verði fyrir stærri fyr-
irtæki en minni.
Þorsteinn Víglundsson félagsmálaráð-
herra lagði á þriðjudag fram frumvarp
sem mælir fyrir um skyldu fyrirtækja
og stofnana, með fleiri en 25 starfs-
menn, til að öðlast jafnlaunavottun
með sérstakri vottun.
Meirihluti fylgjandi jafnlaunafrumvarpi
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Ritstjóri: Þóra Tómasdóttir. Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi:
Höskuldur Daði Magnússon. Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf.
og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
Viðræður um endurskipu-
lagningu Fréttatímans