Fréttablaðið - 07.03.2018, Blaðsíða 32

Gas- og jarðgerðarstöð rís í Álfsnesi.
Baggað plast á leið í endurvinnslu.
Flest efni eiga
nýtingarfarveg.
Upplýsingar
um flokkun og
endurvinnslu
eru á flokkunar-
vef SORPU.
Fram undan eru breyttir tímar í meðhöndlun úrgangs á höfuð-borgarsvæðinu með nýrri gas-
og jarðgerðarstöð SORPU. Stöðin
mun anna allt að 35.000 tonnum
af lífrænum heimilisúrgangi og
er áætlað að framleiðslan verði
annars vegar um 3 milljónir Nm3 af
metangasi, sem hægt er að nýta sem
eldsneyti á ökutæki, og hins vegar
10-12.000 tonn af jarðvegsbæti á ári,
sem hentar vel til landgræðslu.
Reykjavíkurborg hefur úthlutað
SORPU 82 þúsund fermetra lóð
undir stöðina í Álfsnesi. Gólfflötur
bygginga er áætlaður 12.800 fer-
metrar en gert er ráð fyrir að hægt
verði að tvöfalda stærð stöðvarinnar
í framtíðinni ef þörf krefur. Stöðin
samanstendur af móttöku fyrir
úrgang, vinnslusal og þrjátíu þrosk-
unarklefum fyrir jarðvegsbæti, auk
tanka til gasgerðar.
Aðdragandinn að byggingu
stöðvarinnar er langur en upphaf
undirbúnings má rekja aftur til
ársins 2009 þegar 34 sveitarfélög á
suðvesturhorni landsins samþykktu
sameiginlega svæðisáætlun um
meðhöndlun úrgangs. Með undir-
ritun á eigendasamkomulagi árið
2013 var síðan verkefni um gas- og
jarðgerðarstöð endanlega formgert.
Svæðisáætlun um meðhöndlun
úrgangs og sérstök samþykkt stjórn-
ar SORPU bs. felur í sér ákvörðun
um að hætta að urða lífrænan og
brennanlegan úrgang árið 2020 og
er bygging gas- og jarðgerðarstöðvar
mikilvægur áfangi á þeirri vegferð,
auk þess sem stöðinni er ætlað að
koma í veg fyrir lyktarmengun frá
urðunarstaðnum. Eigendasam-
Mikilvægt samfélagsverkefni
fram undan í úrgangsmálum
Urðun á lífrænum
heimilisúrgangi
verður hætt með
tilkomu gas- og
jarðgerðarstöðvar
höfuðborgar-
svæðisins.
komulagið frá árinu 2013 gerir ráð
fyrir að umrædd gas- og jarðgerðar-
stöð vinni á lífrænum heimilisúr-
gangi. Tæknilausn var valin eftir
útboð á Evrópska efnahagssvæðinu
og er það danskt fyrirtæki, Aikan A/S
sem útvegar og fyrirskrifar tæknina.
Útlitið endurspeglar
vistvæna starfsemi
Vorið 2017 var efnt til samkeppni
um útlit stöðvarinnar og samþykkti
stjórn SORPU tillögu frá arkitekta-
stofunni Batteríinu. Markmið
tillöguhöfunda er að skapa grænt
og hlýlegt yfirbragð, sem endur-
speglar eðli starfseminnar, þ.e. vist-
vænnar orkustöðvar, í samspili við
umhverfið.
Bygging stöðvarinnar var boðin
út í október 2017 og voru tilboðin
opnuð 23. janúar 2018. Öll tilboðin
voru umfram áætlun og ákvað stjórn
að hafna þeim öllum. Framkvæmda-
stjóra var í kjölfarið falið að hefja
samningskaupaferli við þá bjóð-
endur sem uppfylla fjárhagslegar
og tæknilegar kröfur, sbr. heimild
í lögum um opinber innkaup. Enn
er ekki ljóst hver byggingaraðilinn
verður.
Yfir 95% endurnýting
heimilisúrgangs
Áætlað er að bygging hefjist á vor-
dögum 2018, prufukeyrsla hefjist
vorið 2019 og fullum afköstum
stöðvarinnar verði náð seinni hluta
árs 2019. Nú er einnig búið að
setja upp vélbúnað í móttöku- og
flokkunarstöð SORPU sem mun
auka verulega flokkun plasts frá
öðrum heimilisúrgangi og þar með
endurvinnslu á plasti. Þegar gas- og
jarðgerðarstöðin verður að fullu
komin í gagnið er ráðgert að yfir 95%
heimilisúrgangs verði endurnýtt
með einum eða öðrum hætti.
Vinnsla lífræns úrgangs í gas- og
jarðgerðarstöðinni krefst forvinnslu
á öllum heimilisúrgangi. Málmar og
plast verður því flokkað vélrænt frá
öðrum efnum, m.a. með seglum og
pokaskilju sem blæs léttum pokum
með plasti frá öðrum úrgangi. Það
sem eftir stendur er síðan flokkað
eftir stærð í tvo flokka, þar sem
annar er að megninu til lífrænt efni,
s.s. matarleifar, gæludýraúrgangur
o.s.frv. Til að byrja með munu báðir
flokkar fara til vinnslu í gas- og jarð-
gerðarstöð í Álfsnesi en búast má við
að annar vinnslufarvegur verði fyrir
valinu fyrir grófari hlutann síðar
meir.
Markmiðið er að nýta sem best
allan lífrænan úrgang sem til fellur
á heimilum á höfuðborgarsvæðinu
og meðhöndlun á efninu bæði fyrir
og eftir niðurbrot tryggir að plast,
málmar og önnur efni fari í réttan
farveg. Íbúar verða áfram hvattir til
að flokka og skila pappír, textíl, gleri,
öðrum endurvinnsluefnum, spilli-
efnum, raftækjum og lyfjum í þar til
gerða farvegi, s.s. blátunnu, grenndar-
gáma og á endurvinnslustöðvar.
Sérstaka áherslu þarf að leggja á að
íbúar flokki betur lyf, raftæki, spilli-
efni og gler. Þannig má tryggja sem
besta nýtingu þeirra hráefna sem
felast í úrgangi, með sem minnstum
tilkostnaði fyrir samfélagið.
Gas- og jarðgerðarstöð
er loftslagsmál
Gas- og jarðgerðarstöðin er mikil-
vægt skref í að draga úr útblæstri
gróðurhúsalofttegunda vegna með-
höndlunar úrgangs. Nýting metans
í stað jarðefnaeldsneytis á öku-
tæki hefur í för með sér verulegan
ávinning fyrir umhverfið. Metan
sem nú er unnið á urðunarstað
SORPU er eina umhverfisvottaða
eldsneytið á Íslandi, en það ber
norræna umhverfismerkið Svan-
inn. Ætlað er að metanframleiðsla
SORPU muni tvöfaldast með til-
komu gas- og jarðgerðarstöðvar. Þá
verða þúsundir tonna af jarðvegs-
bæti úr lífrænum heimilisúrgangi
öflugur liðsauki í landgræðslu og
skógrækt. Nýting jarðvegsbætisins
mun stuðla að bindingu kolefnis í
gróðri og eru þá ótalin önnur þau
gæði sem felast í aukinni gróður-
þekju á örfoka landi.
10 KYNNINGARBLAÐ 7 . M A R S 2 0 1 8 M I ÐV I KU DAG U RSAMFéLAGSÁBYRGÐ FYRIRtæKjA
0
7
-0
3
-2
0
1
8

0
5
:2
9
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
2
2
-5
3
5
C
1
F
2
2
-5
2
2
0
1
F
2
2
-5
0
E
4
1
F
2
2
-4
F
A
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
6
4
s
_
6
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K