Fréttablaðið - 29.03.2018, Blaðsíða 17

Sundagörðum 2 I 104 Reykjavík I 480 7000 I birta@birta.is I birta.is
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/

N
M
8
1
2
8
4
Stjórn sjóðsins:
Jón Bjarni Gunnarsson, Þorbjörn Guðmundsson,
formaður varaformaður
Davíð Hafsteinsson Drífa Sigurðardóttir
Guðrún Jónsdóttir Gylfi Ingvarsson
Ingibjörg Ólafsdóttir Jakob Tryggvason
Unnur María Rafnsdóttir Viðar Örn Traustason
Framkvæmdastjóri: Ólafur Sigurðsson
SÉREIGNARDEILDIR
Hrein eign séreignardeildar var 13,7 milljarðar króna í lok árs
2017 og jókst um 974 milljónir króna frá fyrra ári. Hrein
ávöxtun séreignar var á bilinu 1,93%–5,63%. Upplýsingar um
ávöxtun sparnaðarleiða eru á vef sjóðsins, birta.is.
Lífeyrisgreiðslur séreignardeildar námu 633 milljónum króna.
Í árslok 2017 áttu 31.566 manns réttindi í séreignardeild og
virkir sjóðfélagar í séreignardeild voru 2.154. Hrein eign
tilgreindrar séreignardeildar nam 80 milljónum króna.
Ársfundur 2018
Ársfundur Birtu lífeyrissjóðs verður
haldinn miðvikudaginn 2. maí nk.
kl. 17 í Norðurljósasal Hörpu.
Dagskrá verður kynnt síðar á birta.is.
Kjörfundur fulltrúa launamanna í Birtu lífeyrissjóði, vegna
stjórnarkjörs í lífeyrissjóðnum verður í sal Rafiðnaðarskólans
að Stórhöfða 27, kl. 20 miðvikudaginn 25. apríl nk.
KJÖRFUNDUR 2018
STARFSEMI
BIRTU LÍFEYRISSJÓÐS
Á ÁRINU 2017
HELSTU TÖLUR ÚR ÁRSREIKNINGI

EFNAHAGSREIKNINGUR
Sameiginlegt yfirlit samtryggingardeildar 2017 2016
og séreignardeildar
Eignarhlutir í félögum og sjóðum 138.031 129.274
Skuldabréf 197.168 179.166
Bundnar bankainnistæður 4.008 4.589
Aðrar fjárfestingar 164 383
Kröfur 2.599 1.840
Handbært fé og rekstrarfjármunir 6.580 5.760
Skuldir -428 -859
Hrein eign til greiðslu lífeyris 348.122 320.152
BREYTINGAR Á HREINNI EIGN
Sameiginlegt yfirlit samtryggingardeildar 2017 2016
og séreignardeildar
Iðgjöld 15.543 13.476
Lífeyrisgreiðslur 10.244 9.323
Hreinar fjárfestingartekjur 23.434 3.016
Rekstrarkostnaður 763 762
Hækkun á hreinni eign á árinu 27.970 6.407
Hrein eign frá fyrra ári 320.152 313.745
Hrein eign til greiðslu lífeyris 348.122 320.152

KENNITÖLUR SAMTRYGGINGARDEILDAR 2017 2016

Nafnávöxtun 7,05% 0,58%
Hrein raunávöxtun 5,23% -1,49%
Hrein raunávöxtun, 5 ára meðaltal 4,86% 5,33%
Hrein raunávöxtun, 10 ára meðaltal 0,48% 0,47%
Eign umfram heildarskuldbindingar -3,44% -4,09%
Fjöldi virkra sjóðfélaga 15.882 15.927
Fjöldi lífeyrisþega 12.944 12.058
Fjöldi stöðugilda 30,1 30,5
í milljónum kr.
í milljónum kr.
Ófriðarhorfurnar um
heiminn eru að því leytinu til
uggvænlegri nú en oft áður
að Bandaríkin sem voru
hryggjarstykkið í bandalagi
lýðræðisríkjanna eftir 1945
hafa glatað trausti.Miklir atburðir gerast nú úti í heimi. Kalt stríð milli Bandaríkjamanna,
Breta og margra annarra Evrópu-
þjóða annars vegar og Rússa hins
vegar kann að vera í uppsiglingu.
Viðskiptastríð milli Bandaríkjanna
og Kína kann einnig vera í aðsigi.
Fyrstu skrefin hafa þegar verið
stigin. Við bætast viðsjár í Austur-
löndum nær þar sem Íran og Sádi-
Arabía eigast við grá fyrir járnum í
gegnum milliliði í Jemen, Sýrlandi
og víðar með virkri aukaaðild
Bandaríkjamanna, Rússa o.fl. og
veitist ýmsum betur. Kim Jong-un
leiðtogi Norður-Kóreu og Trump
Bandaríkjaforseti skiptast á hót-
unum um kjarnorkuárásir. Stríð
hefur geisað í Kongó frá 1998 með
hléum og miklu mannfalli.
Réttlætingar með lygum rýra
traust
Ófriðarhorfurnar um heiminn
eru að því leytinu til uggvænlegri
nú en oft áður að Bandaríkin sem
voru hryggjarstykkið í banda-
lagi lýðræðisríkjanna eftir 1945
hafa glatað trausti. Til þess liggja
ýmsar ástæður. Nú er t.d. komið
í ljós að Víetnamstríðið var rétt-
lætt með lygum líkt og innrás
Bandaríkjanna, Bretlands o.fl.
ríkja í Írak 2003 var réttlætt með
lygum. Margt bendir til að skýring
bandarískra yfirvalda á morðinu
á Kennedy forseta 1963 reist á
niðurstöðu Warren-nefndarinnar
sé röng eins og Bandaríkjaþing
ályktaði 1978 án þess að kafa til
botns. Enn er skjölum um morðið
haldið leyndum fyrir almenningi
til að vernda meinta þjóðarörygg-
ishagsmuni að sögn Trumps for-
seta, en lokaskjalanna er að vænta
nú í apríl nema leyndin verði
framlengd. Bandaríkjastjórn hefur,
stundum ásamt leyniþjónustunni
CIA, steypt fjórtán ríkisstjórnum af
stóli frá Havaí 1893 til Íraks 2003,
þar á meðal lýðræðislega kjörnum
stjórnum í Íran 1953 og Síle 1973.
Allt þetta hefur grafið undan áliti
Bandaríkjanna þrátt fyrir mikinn
árangur landsins á mörgum
sviðum.
Trump forseti kafli út af fyrir sig
Við bætist að nú situr í Hvíta hús-
inu maður sem hótar kjarnorku-
árásum, er hlynntur pyndingum,
leggur nýnasista að jöfnu við
andstæðinga þeirra, dregur skv.
mörgum prentuðum heimildum
á eftir sér langan glæpaslóða og
liggur undir grun um að vera undir
hælnum á Pútín Rússlandsforseta.
Bandaríkin fá nú miklu minna en
fullt hús stiga í mati stjórnmála-
fræðinga á lýðræði í heiminum.
Kannanir Gallups sýna að
Trump forseti hefur frá því hann
tók við embætti í janúar 2017
notið stuðnings allt að 40% banda-
rískra kjósenda (og langflestra
skráðra repúblikana) meðan allt
að 60% kjósenda eru honum and-
snúin. Hann náði kjöri 2016 vegna
galla á stjórnarskrá Bandaríkjanna
sem tryggði honum meiri hluta í
kjörráði (e. Electoral College) þótt
hann hlyti þrem milljónum færri
atkvæði á landsvísu en keppi-
nautur hans úr röðum demókrata.
Svipað gerðist árið 2000 þegar
Hæstiréttur gerði George W. Bush
að forseta með fimm atkvæðum
gegn fjórum.
Hæstiréttur brást
Kjörráðsákvæðið er ekki eini
alvarlegi gallinn á stjórnarskrá
Bandaríkjanna. Þar er einnig að
finna ákvæði um frelsi til að bera
vopn svo sem ástæða þótti til á
ofanverðri 18. öld. Þetta ákvæði
hefur bandaríska byssuvinafélagið
(National Rifles Association, NRA)
notað til að hræða Bandaríkja-
þing frá því að innleiða skilvirkt
skotopnaeftirlit. John Paul Stev-
ens sem var hæstaréttardómari
1975-2010, lengur en flestir aðrir
dómarar í sögu réttarins, birti
nýlega grein í New York Times þar
sem hann rifjar upp að félagi hans
Warren Burger, forseti réttarins
1969-1986, kallaði túlkun NRA á
stjórnarskránni „einhver mestu
svik, segi og skrifa svik, sem banda-
ríska þjóðin hefur mátt þola af
hálfu hagsmunasamtaka um alla
mína daga.“ [Mín þýðing, ÞG.]
Hæstiréttur innsiglaði svikin
2008 með því að staðfesta þessa
rangtúlkun byssuvinafélagsins á
úreltu ákvæði stjórnarskrárinnar.
Og fjöldamorðin halda áfram í
skólum og annars staðar. Byssur
eru fleiri í Bandaríkjunum en
fullorðið fólk. Stevens leggur til
að byssuverndarákvæðið verði
numið brott úr stjórnarskránni úr
því að Hæstiréttur brást. Hæsti-
réttur bætti síðan gráu ofan á
svart 2010 með því að létta öllum
hömlum af fjárframlögum til
stjórnmálamanna og flokka. Í ljósi
þessara tveggja dóma Hæstaréttar
verður það skiljanlegt hvers vegna
bandarískir þingmenn, einkum
repúblikanar, sitja og standa eins
og byssuvinafélagið býður þeim.
Þeir fóru í útreiðartúr á tígrisdýri.
Bandarískir byssuvinir eru ekki
einir um hituna. Lyfjafyrirtæki,
bankar o.fl. hafa keypt sér mikil
ítök meðal bandarískra stjórn-
málamanna á kostnað almenn-
ings. Lýðræðinu blæðir, einnig hér
heima þar sem peningar, iðulega
illa fengnir, virðast nú hafa meiri
áhrif á Alþingi en nokkru sinni
fyrr.
Útreiðartúr á tígrisdýri
Þorvaldur
Gylfason
Í dag
S k o ð u n ∙ F R É T T a B L a ð i ð 17F i M M T u d a g u R 2 9 . M a R S 2 0 1 8
2
9
-0
3
-2
0
1
8
0
4
:2
5
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
F
5
6
-6
1
A
C
1
F
5
6
-6
0
7
0
1
F
5
6
-5
F
3
4
1
F
5
6
-5
D
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
6
4
s
_
2
8
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K