Fréttablaðið - 07.04.2018, Qupperneq 28

„Mér finnst betra að hugsa um það sem ég hef, frekar en það sem ég hef misst,“ segir Arna.
Arna var aðeins 16 ára þegar hún slasaðist.
Arna fer reglulega á skíði í sérútbúnum skíðastól.
oft varlega í sakirnar enda er það
stundum þannig að bólgur vegna
skaða á mænu geta varað lengi, allt
að ár og valdið skaðanum og til­
finningaleysinu. Sjúkraflugvél sótti
mig og flutti mig til Íslands og ég var
lögð inn hér á landi. Fyrst á Borgar­
spítalann og seinna var ég flutt á
Barnaspítala Hringsins,“ segir Arna.
Gjöf að vera á lífi
Við tók krefjandi og erfitt tímabil.
Arna þurfti að læra allt upp á nýtt.
Klæða sig, bjarga sér með einfalda
hluti. Hún fór í endurhæfingu á
Endurhæfingardeildina við Grens­
ás. „Ég fékk miklar innvortis blæð­
ingar við slysið og var nokkuð lengi
aum og veik. Ég þurfti að læra allt.
Að reisa mig við, setjast upp, klæða
mig. Ég vil vera hreinskilin með það
að mér leið illa. Ég var reið. Maður
heldur að það komi ekkert fyrir
sig og ég hélt lengi í vonina og var
í afneitun fyrst um sinn. Þetta voru
erfiðir tímar og það gagnast engum
að fegra það hversu erfitt það er að
sætta sig við nýtt hlutskipti,“ segir
Arna. „En á sama tíma áttar maður
sig á því hægt og rólega að það
gagnast ekki að vera neikvæður,“
segir Arna frá.
„Það er til dæmis mikil gjöf að
ég skuli vera á lífi þó að mér finn­
ist ennþá erfitt að hugsa um það
að ég eigi líklega alltaf eftir að vera
í hjólastól. Ég kýs að hugsa ekki
mikið um þetta og kýs að gera gott
úr aðstæðum mínum. Mér finnst ég
í raun hafa fengið annað tækifæri.
Ég lenti í alvarlegu slysi. Ég hefði
getað dáið. Ef það hefði ekki verið
gott fólk í kringum mig þá hefði ég
til dæmis ekki komist á spítala. Mér
finnst betra að hugsa um það sem ég
hef, frekar en það sem ég hef misst.
En það er samt svo ósköp eðlilegt
og mannlegt að eiga slæma daga og
verða reiður og sár,“ segir Arna.
Geggjað að komast út að hjóla
Arna flutti suður árið 2012. Hún
keypti sér íbúð í Kópavogi og jók
við íþróttaiðkun sína og þjálfun til
muna. „Þá var ég að æfa hjá Fannari
Karvel einkaþjálfara, sem aðstoð­
aði mig við að byggja upp vöðva í
efri hluta líkamans, og keypti mér
hjólið í framhaldinu. Ég fann strax
hvað það gerði mér ofboðslega gott
að komast út að hjóla,“ segir Arna
frá. „Það eru ekki mörg tækifæri
fyrir hreyfihamlaða í íþróttum og
útivist og mér fannst áður erfitt að
finna rétta vettvanginn fyrir mig. En
það að vera í góðu formi og æfa, það
eykur góða líðan. Það hjálpar mér að
glíma við fylgikvilla mænuskaða.
Það er geggjað að komast út undir
bert loft, hjóla hratt og fara langt.
Því stundum er allt svo ótrúlega
óaðgengilegt. Þá er gott að fara út
að hjóla.“
Arna á líka sérstakan skíðastól.
„Það er auðvitað allt öðruvísi að fara
á skíði í svona stól. Ég fór á nokkur
skíðanámskeið sem Íþróttasam­
band fatlaðra hélt. Þetta er svo­
lítið öðruvísi, nokkuð erfitt. Mér
fannst til dæmis ekkert sérstaklega
gaman fyrst. Eiginlega alveg ömur­
legt,“ segir hún og hlær. En um leið
og maður er búinn að gera þetta
nokkrum sinnum og fer aðeins
lengra, þá fer maður að njóta þess
og nú fer ég reglulega á skíði,“ bætir
hún við og segir að þótt hún eigi að
baki slæma lífsreynslu á skíðum
hamli það henni ekki. „Allt venst,“
segir hún einfaldlega.
Ekki á sama stalli
Arna finnur ekki fyrir fordómum.
En aðgengi hreyfihamlaðra segir
hún oft slæmt á Íslandi og stundum
þarf hún að útskýra íþróttaiðkunina
fyrir fólki. „Íþróttir fatlaðra eru því
miður ekki á sama stalli og íþróttir
almennt. Fólk gerir stundum ráð
fyrir því að þetta sé frekar áhuga­
mál en alvöru keppnisíþrótt. En úti
er þetta svo stór heimur og mikill
fjöldi afreksfólks sem stundar
handahjólreiðar af alvöru. Það eru
haldin mörg mót og umgjörðin
viðamikil, ég þarf að taka þátt í
mörgum mótum til að eiga mögu­
leika á að komast á Ólympíuleik­
ana,“ segir hún. „Ég flutti suður
því það er auðveldara að komast
um hér. Það er leitt, því fjölskylda
mín er hér á Ísafirði og mér líður
vel hér með henni. Lífið er aðeins
auðveldara í Reykjavík en aðgengi
er samt mjög ábótavant. Ég bý við
meira sjálfstæði fyrir sunnan. Fyrir
vestan myndi ég þurfa á meiri hjálp
að halda við daglegt líf. Ég fæ svo­
litla hjálp frá Kópavogsbæ en bjarga
mér með flest,“ segir Arna.
„Það munar svo miklu að fá að
vera sjálfstæður. Ég gat keypt mér
íbúð fyrir sunnan. Ég er heppin að
hafa getað gert það. Fólk sem lendir
í slysi getur það sjaldnast. Íbúðin er
sérstaklega innréttuð fyrir mig. Það
er líka dýrt að gera það og ekki allir
sem hafa efni á því. Í húsinu er bíla­
kjallari sem er líka nauðsynlegur
fyrir mig. Ég get farið beint í bílinn.
Ég er þokkalega sjálfstæð, þó að
ég þurfi reglulega aðstoð við ýmsa
hluti. Ég er heppnari en mjög margir
í svipaðri aðstöðu og ég.“
Ríkið styðji við tækjakaup
Arna hefur verið dugleg við að
miðla reynslu sinni og haldið fyrir­
lestra fyrir hópa og félagasamtök.
Hún hefur einnig látið sig málefni
mænuskaddaðra varða og er virk
í SEM, Samtökum endurhæfðra
mænuskaddaðra. Hún bendir á að
það sé því miður mjög dýrt fyrir
hreyfihamlaða að stunda íþróttir.
Kostnaðurinn við það sé mörgum
óyfirstíganlegur og hún bendir á að
ríkið ætti að greiða niður tæki til
íþróttaiðkunar rétt eins og hjálpar­
tæki.
„Þetta er mjög dýrt. Búnaðurinn
er afar sérhæfður og þarf að panta
sérstaklega fyrir hvern og einn. Það
eru engir styrkir í boði frá ríkinu.
Ríkið styrkir bara það sem er flokk­
að sem hjálpartæki. Þessu þyrfti
að breyta og ég veit að mörg, börn
og fullorðna, langar í skíðastól eða
hjól. En hefur ekki efni á því. Þetta
hamlar fólki frá því að bæta líðan
sína og heilsu og frá því að stunda
íþróttir. Kostnaður hreyfihamlaðra
er að minnsta kosti tífaldur,“ segir
Arna frá. „Þó að ríkið felli niður
allan virðisaukaskatt á íþrótta tæki
eins og hjól og skíði. Ég er viss um
að íþróttaiðkun mín hefur lækkað
lyfjakostnað minn og þörf fyrir
þjónustu. Íþróttaiðkunin hefur
bætt lífsgæði mín svo um munar,
segir Arna.
Hún segist ekki líta á sig sem fyrir­
mynd. Fólki sem hafi lent í erfiðri
lífsreynslu eða slysi sé stundum
ætlað hetjuhlutverkið. „Ég lít ekki á
mig sem fyrirmynd. En ég veit samt
að ég sendi ákveðin skilaboð sem
eru mikilvæg. Annað hreyfihamlað
fólk veit af mér. Veit að þetta er
hægt. Að stunda þessa íþrótt. Ég er
alltaf til í að ræða við fólk og leið­
beina. Ég er búin að læra svo margt
og verð sterkari í hvert skipti. Mér
finnst sjálfsagt að deila því með
öðrum. En ég er líka heiðarleg með
það að ég er bara mannleg. Ég á
stundum slæma daga. Það verður
aldrei auðvelt að venjast því að vera
með mænuskaða. Það hefur mikil og
flókin áhrif á fólk að missa hreyfi­
getuna og tilfinningu í líkamanum,“
segir Arna. „Það er samt ótrúlegt
hvað lífið býður upp á og hvað er
mögulegt,“ segir hún og segir þrjósk­
una margsinnis hafa komið sér yfir
erfiðustu hjallana.
Hún mælir með því fyrir þá sem
eru hreyfihamlaðir að prófa að
hjóla. „Ég hjóla á hverjum degi.
Það er oft ótrúlega góð tilfinning.
Mér finnst gott að finna til þreytu.
Að reyna á sig er góð tilfinning. Að
finnast ég vera uppgefin eftir erfiða
æfingu, þá finn ég fyrir því að vera
til. Og að komast út, það er svona
frelsistilfinning sem ég finn fyrir.
Og stundum gleymi ég því að ég er
sködduð á mænu. Er bara ég, það er
góð tilfinning.“
Ég var reið. Maður
heldur að það koMi
ekkert fyrir sig og Ég
hÉlt lengi í vonina og
var í afneitun fyrst uM
sinn. þetta voru erf-
iðir tíMar og það
gagnast enguM að
fegra það hversu erf-
itt það er að sætta sig
við nýtt hlutskipti.
↣
7 . a p r í l 2 0 1 8 l a U G a r D a G U r28 H e l G i n ∙ F r É T T a B l a ð i ð
0
7
-0
4
-2
0
1
8

0
4
:3
3
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
1
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
8
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
6
0
-8
9
4
4
1
F
6
0
-8
8
0
8
1
F
6
0
-8
6
C
C
1
F
6
0
-8
5
9
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
2
8
s
_
6
_
4
_
2
0
1
8
C
M
Y
K