Morgunblaðið - 23.03.2018, Síða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. MARS 2018
VINNINGASKRÁ
47. útdráttur 22. mars 2018
13 12643 22801 30782 39127 50395 61986 71399
492 12726 22965 31032 39271 51786 62315 71457
956 13224 23279 31145 39281 52015 62459 71469
1223 13886 23323 31319 39377 52131 63331 71850
1463 13968 23616 31526 39894 52439 63817 71935
1524 14002 23649 32030 39981 52534 64037 72454
2368 14108 23734 32111 41004 52701 64077 72657
2521 14459 23900 32686 41084 52710 64088 73123
2608 14560 24032 32984 41270 52774 64305 73454
2926 15493 24238 33096 41847 52778 64403 73871
3028 15539 24579 33205 42157 53069 64497 73936
3079 15674 25105 34053 42245 53263 64789 73993
3214 15761 25325 34284 42624 53483 65995 74450
4074 15902 25845 34390 43123 53697 66040 75077
4158 15941 25947 34691 43690 53794 66362 75180
5555 16484 26230 35084 44473 54434 66466 75352
6149 16869 26398 35142 44753 54708 67626 75631
6602 16906 26776 35276 44803 54945 67721 75826
6692 17740 26828 35606 45047 55048 68320 75832
7455 17903 26907 35677 45248 55339 68395 76421
7883 18008 27141 36545 45447 55469 68727 76637
7969 18369 27400 36579 46179 56020 68845 76725
8301 18926 27482 36687 46575 56241 69120 76987
8353 19015 27896 37134 47024 56244 69356 77321
8733 19060 27937 37140 47178 56389 69467 77837
9206 19331 28787 37395 47285 56553 69728 77876
9446 19770 28891 37418 47625 56606 70270 78192
9539 20165 29222 37627 47865 56750 70319 78634
9772 20285 29227 37679 47909 57217 70639 79404
10938 20453 29275 38067 47987 57881 70779 79535
11013 20722 29459 38241 48185 58036 70843 79755
11230 21319 29625 38281 48679 58096 71012
11715 22034 29936 38512 49099 58403 71061
11751 22160 30045 38638 49533 58419 71077
11789 22403 30055 38666 49602 59578 71280
12166 22559 30066 38683 49727 60466 71287
12599 22659 30481 38968 50167 61816 71391
234 8686 19658 29356 40773 52660 59062 72496
793 8909 20706 32287 41013 52840 60332 73628
935 9952 21831 33423 42868 54277 60473 74101
1117 10823 22615 36358 43100 54688 62287 74996
2534 11763 23289 36866 43815 54876 62841 75775
2881 12512 23377 37106 47422 55594 64059 77899
5031 12756 24633 37772 48063 56532 64946 78182
5279 14176 25398 38039 48793 57062 67780 79004
7019 16032 26238 38163 49312 57692 67885 79014
7842 16762 27091 38798 49964 57821 68941
7863 17387 28248 39279 51357 58258 70534
8530 19205 28834 39572 52022 58427 70773
8561 19422 28998 39626 52260 58690 70872
Næsti útdráttur fer fram 28. mars
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 20.000 Kr. 40.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
1360 15978 59909 62108
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
3065 12897 25771 41666 59008 62100
11251 14526 29231 45965 60628 66188
11620 17543 30253 47833 61148 72950
12094 20067 39517 54224 61717 74339
Aðalv inningur
Kr. 2.000.000 Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
4 4 7 2
Hinn 27. apríl 2016
undirrituðu forsetar
Evrópuþingsins og
-ráðsins reglugerð nr.
2016/679 um vernd ein-
staklinga í tengslum
við vinnslu persónu-
upplýsinga og frjálsa
miðlun slíkra upplýs-
inga og niðurfellingu
tilskipunar 95/46/EB.
Reglugerðin öðlaðist gildi í ESB í
maí 2016 og kemur til framkvæmda
þar frá og með 25. maí 2018. Tafir
hafa hins vegar orðið á upptöku
reglugerðarinnar í EES-samning-
inn, en auk þess hefur íslenska ríkið
ekki staðið að innleiðingunni með
nægilega skilvirkum hætti. Noregur
er líkt og Ísland í innleiðingarferli
regluverksins á grundvelli aðildar
að EES-samningnum, en þar voru
lögð fram drög að löggjöf til innleið-
ingar í júlí 2017. Á Íslandi var það
fyrst í seinni hluta nóvember sl. sem
skipaður var starfshópur til að inn-
leiða umrædda reglugerð. Drög að
nýju lagafrumvarpi voru kynnt
hagsmunaaðilum í febrúar sl. og
gerð opinber núna í mars. Þrátt fyr-
ir tafirnar er lagt upp með að reglu-
gerðin komi til framkvæmda hér á
landi á sama tíma og innan ESB,
þ.e. 25. maí nk.
Lítið breyst
Hinn 21. desember 2017 rituðu
undirritaðar grein í Morgunblaðið
sem bar yfirskriftina „Umfangs-
miklar breytingar á persónuvernd-
arlöggjöfinni fram undan“. Í grein-
inni var farið yfir helstu ástæður
þess að erfiðlega gengur hjá fyrir-
tækjum og stofnunum í landinu að
innleiða regluverkið og voru stjórn-
völd hvött til að láta málið til sín
taka. Sérstaklega var á það bent að
ekki hefði verið gert ráð fyrir við-
bótarkostnaði vegna innleiðing-
arvinnunnar við fjárveitingar rík-
isins fyrir árið 2017. Núna, þremur
mánuðum síðar, hefur lítið breyst
hvað varðar fjármögnun verkefn-
isins. Í fjárlögum ársins 2018 var
ekki gert ráð fyrir viðbótarkostnaði
vegna persónuverndarmála til þjón-
ustuveitenda í heilbrigðisþjónustu.
Nú hafa verið birt drög að frum-
varpi til innleiðingar á reglugerðinni
hér á landi en enga umsögn varð-
andi kostnaðarmat er þar að finna
enn sem komið er.
Umtalsverður kostnaður
Þetta veldur mörgum rekstrarað-
ilum áhyggjum þar sem það liggur
fyrir að innleiðing reglugerðarinnar
hefur í för með sér umtalsverðan
kostnað fyrir stjórnvöld, opinberar
stofnanir og fyrirtækin í landinu.
Sem dæmi má taka að samkvæmt
reglugerðinni er ábyrgðaraðila og
vinnsluaðila skylt að tilnefna per-
sónuverndarfulltrúa í sérhverju til-
viki þar sem vinnsla er í höndum op-
inbers yfirvalds eða stofnunar (e.
public authority or body), að und-
anskildum dómstólum. Skyldan til
tilnefningar persónuverndarfulltrúa
hvílir einnig á fyrirtækjum sem hafa
það að meginstarfsemi að vinna með
viðkvæmar persónuupplýsingar eða
viðhafa umfangsmikið, reglubundið
og kerfisbundið eftirlit með skráð-
um einstaklingum. Undir þetta falla
fjölmörg fyrirtæki sem starfa á
grundvelli þjónustusamninga við hið
opinbera. Þessum fyrirtækjum er
sniðinn þröngur stakkur með fjár-
framlögum ríkisins og verkefnin
sem fjármunir eru ætlaðir í eru ít-
arlega skilgreindir í samningum.
Verður að koma til fjármagn
Nú þegar hefur skapast töluverð-
ur kostnaður af verkefninu. Fyrir-
tæki hafa þurft að ráðast í umfangs-
mikla vinnu við kortlagningu á
vinnslu persónuupplýsinga og gerð
vinnsluskráa. Í því skyni hafa þau
þurft að leita ráðgjafar utanaðkom-
andi sérfræðinga auk þess sem mikil
aukavinna hefur skapast hjá starfs-
mönnum fyrirtækjanna. Þá eru fjöl-
margir kostnaðarsamir óvissuþættir
fram undan, m.a. varðandi hugsan-
legar breytingar á tölvukerfum og
vinnuaðstöðu. Þetta setur þessa að-
ila í erfiða stöðu enda geta þeir ekki
stofnað til þessa nauðsynlega kostn-
aðar nema fyrir liggi að hann verði
greiddur.
Samtök fyrirtækja í velferðar-
þjónustu gera þá kröfu að stjórnvöld
grípi til viðeigandi ráðstafana og
auki fjárframlög til veitenda heil-
brigðisþjónustu til að mæta þessum
auknu og íþyngjandi kröfum.
Stjórnvöld geta ekki ýtt þessu leng-
ur á undan sér, tíminn er að renna
út.
Ný persónuverndarlöggjöf:
Tíminn er að renna út
Eftir Eybjörgu
Hauksdóttur
og Gunnhildi E.
Kristjánsdóttur
Eybjörg
Hauksdóttir
Eybjörg er framkvæmdastjóri
Samtaka fyrirtækja í velferðar-
þjónustu og Gunnhildur er sér-
fræðingur í persónurétti hjá SFV.
Gunnhildur E.
Kristjánsdóttir
» Stjórnvöld geta ekki
ýtt þessu lengur á
undan sér, tíminn er að
renna út.
Í kjölfar síðustu
kjarasamninga
Sjúkraliðafélags Ís-
lands sem undirritaðir
voru á árinu 2015 fór
af stað tilraunaverk-
efni um styttingu
vinnuviku úr 40
klukkustundum á viku
niður í 36 stundir.
Markmið verkefnisins
er að kanna hvort
styttingin leiði til
gagnkvæms ávinnings starfsmanna
og stofnunar.
Vinnuálag í heilbrigðisþjónustu
hefur aukist síðustu árin, meðal
annars vegna skorts á sjúkraliðum,
veikari sjúklinga og styttri legu-
tíma þeirra. Mikið álag og undir-
mönnun eykur hættu á að mistök
eigi sér stað. Einnig getur langvar-
andi vinnuálag leitt til alvarlegs
heilsufarsvanda og dæmi eru um að
sjúkraliðar glími við langvarandi
veikindi vegna vinnuálags. Á það
var reyndar bent þegar hlutfall
starfsstétta á vinnumarkaði sem
höfðu verið í starfsendurhæfingu
hjá Virk var reiknað. Þá kom í ljós
að marktækur munur er á örorku
sjúkraliða og annarra starfsstétta.
Vegna eðlis starfanna sem
sjúkraliðar sinna geta þeir sjaldan
eða aldrei stjórnað vinnuálagi í
starfi sínu. Það er því mikilvægt að
mönnun á hverjum vinnustað taki
mið af raunverulegri umönnunar-
og hjúkrunarþyngd. Annars er
hætta á veikindum til
lengri eða skemmri
tíma og örorku sjúkra-
liða. Eða að þeir
hverfi til annarra
starfa þegar starfsá-
lagið verður of mikið.
Almennt séð gildir
sú regla að heilbrigð-
isstofnanir setja sér
sjálfar mönnunarvið-
mið, því opinber við-
mið til að styðjast við
eru fá. Þau viðmið
sem sett hafa verið má
lesa í riti landlæknis
„Viðmið um mönnun á hjúkrunar-
heimilum“ sem gefið var út árið
2015. En þessum viðmiðum er ætl-
að að styrkja þjónustu hjúkrunar-
heimila og tryggja öryggi heim-
ilismanna. Hins vegar hafa
viðmiðin einungis faglegt gildi en
ekki lagalegt, og er hjúkrunarheim-
ilum ekki skylt að fara eftir þeim.
Landspítalinn styðst við hjúkr-
unarþyngdarmælingar varðandi
mönnun en engin viðurkennd við-
mið eru í raun til um lágmarks-
mönnun eða æskilegt hlutfall
sjúkraliða á heilbrigðisstofnunum
landsins.
Núna, þegar fyrir liggja upplýs-
ingar um að marktækur munur er
á örorku sjúkraliða og annarra
starfsstétta sem verður vegna
vinnuálags, er brýnt að bregðast
við með markvissum hætti. Mögu-
lega getur það tekið tíma og reynst
erfitt að ná fram almennum hlut-
lægum viðmiðum um mönnun
sjúkraliða þar sem heilbrigðisstofn-
anir og deildir innan þeirra eru
margvíslegar og ólíkar. Hins vegar
er það í sjálfu sér ekki flókið að
minnka álagið með því að fækka
vinnustundum sjúkraliða.
Ég hef trú á því að samfélags-
legur ávinningur felist í því að
breyta vinnutíma sjúkraliða þannig
að vinnuvika þeirra verði 36
klukkustundir í stað 40 stundir.
Einnig að vinnuvika vakta-
vinnufólks verði stytt þannig að full
vinnuvika verði 80% af vinnutíma
dagvinnufólks. Því ekkert er eins
kostnaðarsamt fyrir samfélagið og
missa fagmenntaða og vel þjálfaða
sjúkraliða á besta aldri út af vinnu-
markaði vegna langvarandi veik-
inda og ótímabærrar örorku, sem
hlýst af óviðunnandi vinnuálagi. Því
tel ég æskilegt að gerð verði kostn-
aðar- og ábatagreining á styttri
vinnutíma fyrir sjúkraliða. Sér-
staklega til þess að átta sig á fjár-
hagslegu umfangi þessara þátta og
til að meta ávinninginn með hlut-
lægum hætti.
Styttri vinnuvika
fyrir sjúkraliða
Eftir Söndru Bryn-
dísardóttur Franks » Vinnuálag í heil-
brigðisþjónustu hef-
ur aukist síðustu árin,
meðal annars vegna
skorts á sjúkraliðum,
veikari sjúklinga og
styttri legutíma þeirra.
Sandra Bryndísardóttir
Franks
Höfundur er frambjóðandi
í formannskjöri Sjúkraliða-
félags Íslands.
Fasteignir